Thema 2 Zorg voor de maaltijd 1: Hoofdstuk 6

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Huishouden en wonen

Thema 2: Zorg voor de maaltijd 1

Huishouden en wonen

Thema 2: Zorg voor de maaltijd 1

H5  Mens en voeding
H6  Voeding en leeftijd
H7   Voedselverzorging
H8  Tafeldekken, voorbereiden, serveren afruimen en afwassen
H9  Tussengerechten voorbereiden en serveren

Huishouden en wonen

Doel van de lessen over Zorg voor de maaltijd 1:

Aan het eind van deze periode kun jij als beroepskracht
“Verpleegkundige ” goede voedingsadviezen geven aan
de zorgvragers die jij verpleegd.

Huishouden en wonen

6. Voeding en leeftijd

Huishouden en wonen

Doel van deze les:

Aan het eind van deze les weet jij als beroepskracht
“Verpleegkundige ” welke voeding hoort bij welke leeftijdscategorie.

6. Voeding en leeftijd

Baby

Peuter / kleuter

Schoolkind

Pubertijd (12 – 16)

Volwassene

Voeding tijdens zwangerschap

Ouderen

Wat eet een baby van 3 maanden?

Baby

Eerste drie maanden: Melk

• Borst- of flesvoeding

• Voorkeur: borstvoeding: alle voedingsstoffen en antistoffen aanwezig

• Borstvoeding, goed voor band moeder- kind

• Soms speciale voeding, bijvoorbeeld bij koemelkallergie

Van 3-6 maanden: bijvoeding
• Zacht vloeibaar, vaak groente en/of fruit
• Geen zout, suiker toevoegen

• Geleidelijk aan steeds een beetje dikker

Baby

Vanaf 7 maanden:

• Brood mag. Niet eerder ivm gluten. (slecht voor de darmen van de baby)

• Fijngesneden of geprakt vlees, kip, vis en ei

Vanaf 12 maanden:

• Eet met de pot mee

• Denk er om, niet te pittig en gekruid eten

Peuter en kleuter

•Voldoende voeding nodig uit
groente- en fruitgroep en uit de groep eiwitrijke producten

•Wat minder brood en aardappelen
nodig

•Hele jaar door extra vitamine D,
vanaf 4 jaar alleen in de winter (donkere kinderen altijd het hele jaar door)

Peuter en kleuter

•Niet te veel laten wennen aan
zoetigheid. Kind kan daardoor een lastige eter worden en het is slecht
voor het gebit.

•Melk is nog steeds belangrijk. Bevat calcium wat nodig is voor de opbouw van gebit en botten

•Niet altijd zin in eten. Tip: Haal
het kind ruim voor het eten uit hun spel zodat ze zich op het eten kunnen voorbereiden.

Schoolkind

•Kind gaat meer wennen aan  nieuwe smaken

•Gaat eigen voorkeuren en afkeuren ontwikkelen

•Tot 6 jaar vitamine D tablet in de
winter

•Donkere kinderen doorgaan met extra vitamine D, door hun donkere

huidskleur maken ze zelf minder Vitamine D aan.

•Melk is nog steeds belangrijk, bevat calcium wat nodig is voor de opbouw van gebit en botten

Schoolkind

•Grotere eetlust, zorg voor gezonde
tussendoortjes zoals fruit en melk

•Ontbijt en lunch is heel
belangrijk.

•Zonder ontbijt naar school: lusteloos en gebrek aan concentratie

•Overgewicht komt veel voor door:

- Gebrek aan beweging (met auto naar school, computer en tv na schooltijd)

- Ongezond eten (veel snacks, chips en suikerrijk drinken)

Pubertijd (12-16 jaar)

•Extra energie, eiwitten en calcium
nodig in verband met groei

•Door groepsgedrag gevoelig voor
overnemen verkeerde eetgewoontes, zoals snacken en McDonalds

•Beginnen met alcohol. Zeer
schadelijk voor de ontwikkeling van de hersenen

•Risicoleeftijd voor meisjes,
ontwikkelen van eetstoornis zoals Anorexia Nervosa of Boulimie

Volwassene

•Groei en afbraak lichaamscellen in
evenwicht

•Behoefte aan energieleverende
stoffen, bouwstoffen en regulerende stoffen neemt af

•Nieuw evenwicht vinden

•Energiebehoefte sterk afhankelijk
van het type werk

•Schijf van Vijf helpt bij het
samenstellen van gezonde voeding

•Vrouwen boven 35 jaar maken minder bot aan, maar botafbraak gaat door. Dit is Osteoporose.

•Botafbraak tegengaan door verantwoord eetpatroon met voldoende calcium en bewegen.

Voeding tijdens zwangerschap

•Extra foliumzuur (Vitamine B11).
Dit verkleint de kans op een open ruggetje bij de baby

•Listeria bacterie kan een voedselinfectie veroorzaken en is zeer gevaarlijk voor het ongeboren kind. Deze bacterie is vooral te vinden in langdurig gekoelde producten die zonder verhitting

worden gegeten. Vermijd daarom bv:

- Rauwe verse melk

- Zachte kazen zoals Brie en Camenbert

- Voorverpakte gerookte vis

- Rauw vlees zoals carpaccio en filet americain

- Gesneden rauwkost en salades

http://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/listeria.aspx

Oudere

•Groei en afbraak niet meer in
evenwicht. Voor elke twee cellen die afbreken komt er één nieuwe voor terug. Voldoende bouwstoffen gebruiken is daarom belangrijk.

•Voeding met veel vocht is belangrijk:

- Warmte in verzorgingstehuizen, vochtverlies

- Dorstgevoel is anders

- Drinken minder omdat ze anders vaker naar het toilet moeten

- Zorgverlener moet drinken stimuleren

Graanproducten, groenten en fruit bevatten veel vitamines, mineralen en vezels. Daarom moeten de ouderen dit regelmatig eten.

1. waar
2. niet waar

Oudere

•Kies voedingsmiddelen met een
uitgesproken smaak en geur.

- Omdat de speekselklieren minder goed werken en ze daardoor minder goed proeven

•Dreigend te kort aan Vitamine D:

- Te weinig in de buitenlucht / zonlicht, daarom extra vitamine D nodig

- Door te weinig bewegen en gebrek aan calcium ook kans op osteoporose.

Maaltijdvoorziening voor ouderen

•Tafeltje-dek-je,
maaltijd wordt thuisbezorgd

•Open tafelproject, ouderen uit een wijk of dorp kunnen een maaltijd komen eten in een zorgcentrum

- Extra voordeel: onderling contact

•Ouderen stimuleren zelf boodschappen te doen en onder begeleiding zelf te koken.

- Extra voordeel: contacten door boodschappen doen en gezondere maaltijden.

- Draagt bij aan zelfredzaamheid, zelfrespect en eigenwaarde

Hebben we een beetje opgelet?

4 vragen, succes!

In welke leeftijdscategorie kunnen met name meisjes een eetstoornis ontwikkelen?

1. Peuter en kleuter
2. Puber
3. Schoolkind
4. Volwassenen

Waarom moet je ouderen voeding met een uitgesproken smaak en geur aanbieden?

Osteoporose (botafbraak) kan je tegengaan door

1. Extra calcium en voldoende beweging
2. Vitamine C complex te gebruiken

Een baby van 5 maanden mag brood eten

1. waar
2. niet waar