week 5: Vochtbalans

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Leerdoelen

Je kunt: 

1. Uitleggen welke functies water heeft in ons lichaam.
2. Beschrijven hoe water in het lichaam is verdeeld en wordt verplaatst.
3. Uitleggen hoe het lichaam de vochtbalans reguleert.
   
4. Verklaren welke zorg zinvol is bij (dreigende) afwijkingen in de vochtbalans.
   
5. Je kunt uitleggen hoe de vochtbalans van een zorgvrager gecontroleerd kan worden.

Functies van vocht

• Onderhoud van de gezondheid van lichaamscellen
• Transportsysteem
• Verwijderen van bijproducten van de stofwisseling
• Regeling van lichaamstemperatuur door zweten
• Schokdemping in ogen, ruggenmerg en in vruchtzak rondom de foetus tijdens zwangerschap. 

H13, bladzijde 144

Water in het lichaam

Het lichaam bestaat voor ongeveer 60% uit water

• het meeste zit in de cellen (intracellulair)
• daarna volgen de weefsels (extracellulair)
• en dan het bloed

We kunnen maar max 3 dagen zonder water!

Nieren regelen hoeveelheid vocht

Negatieve vochtbalans?

=> nieren produceren minder urine

Urine sterk geconcentreerd = donkergeel

Veel vocht in het lichaam?

=> nieren produceren meer urine

Urine waterig / kleurloos

Verlies van vocht

• Via de luchtwegen ( 300 - 400ml)
• Via urine (wisselend)
• Via ontlasting (100ml per keer - bij diarree kan het oplopen tot enkele liters)
• Via de huid (500ml per dag) 

Behandeling dehydratie

Vocht toedienen evt met glucose en zout

Gevaar = hypovolemische shock

Tekort aan volume

Sterke bloeddrukdaling

Vitale organen krijgen te weinig bloed

Levensbedreigend!

Onmiddellijk vocht toedienen

Hypovolemische shock wordt veroorzaakt door een tekort aan volume in de bloedvaten. Dit kan gebeuren door ernstige inwendige of uitwendige bloedingen

Behandeling overhydratie

Afhankelijk van oorzaak

1. Hartfalen: vochtafdrijvende middelen / plastabletten (diuretica)
2. Nierstoornissen: zoutbeperking
   
3. Oedeem in benen? Zwachtels / elastische kousen
   

Vochtbalans

Het lichaam houdt het waterpeil in evenwicht

• een vochtbalans bestaat uit een hoeveelheid ingenomen vocht en een hoeveelheid uitgescheiden vocht

Dus heel simpel; wat komt erin en wat gaat eruit.

vochtlijst bijhouden of wegen

Een vochtbalans bijhouden is een hulpmiddel bij het controleren of een zorgvrager niet uitdroogt

1. juist
2. onjuist

Heeft een zorgvrager een positieve vochtbalans( bv + 500ml) dan heeft hij 500ml te weinig gedronken

1. juist
2. onjuist

Noem twee symptomen van uitdroging

1. veel urineproductie
2. hoofdpijn
3. afgenomen elasticiteit vd huid
4. geen dorst

Bij uitdroging is het van belang de vochtbalans aan te vullen > dit komt volgende week

Braken is een reden voor het starten van een vochtbalans

1. Juist
2. Onjuist

Wat is het meest belangrijkste verpleegkundig aandachtspunt bij hartfalen

1. Vochtbalans
2. Lage bloeddruk
3. Stress
4. Cholesterol

Wanneer spreek je van een negatief vochtbalans?

1. Meer vocht in dan uit.
2. Meer vocht uit dan in.

een slechte huidelasticiteit duidt op een positieve vochtbalans

1. juist
2. onjuist

Een positieve vochtbalans past bij

1. hartfalen, nierinsufficiëntie, hyperhydratatie.
2. brandwonden, bloedverlies en hyperhydratatie
3. diuretica brandwonden polyurie
4. koorts/zweten/ tachypneu

Wat betekent dehydratie?

1. uitdroging
2. ondervoeding
3. bloedvergiftiging
4. zuurstofgebrek