In deze les zitten 20 slides, met interactieve quizzen en tekstslides.
Lesduur is: 45 min
Onderdelen in deze les
Triage DA1V BBL
Rectale klachten - Obstipatie
Aambeien
Module 4 les 2 2023-2024
A. Buitenhuis
Slide 1 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Hoe ziet de les er uit
1e lesuur: Korte terugblik vorige week --> Diarree, buikpijn volwassene en braken
Nieuw onderwerp rectale klachten, obstipatie en aambeien.
2e lesuur: Oefenen met casussen.
Slide 2 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Terugblik vorige week
Kennis testen braken, buikpijn volwassene en diarree
Wat weet je nog?
Slide 3 - Tekstslide
Kennisquiz... Docent pakt de kaart braken en schetst verschillende situaties
Studenten persoonlijk bevragen-> mag een hulplijn inschakelen.
Hoe vraag je bloedbraken uit? Wat is hevig? Wat is matig? Wat is gering?
Oorzaken bloedbraken?
Wanneer wordt de urgentie anders bij iemand met diabetes?
Braken, recent schedeltrauma en bloedverdunners? Hoe zat dat ook alweer?
Dehydratie: Tekenen die op vochttekort wijzen zijn: droge slijmvliezen van de mond. Huilen zonder tranen (baby). Geen of donkere urine/ langer dan een halve dag geen natte luier (baby). Snellere hartslag dan normaal. Sufheid (vooral, maar niet alleen bij baby’s). Afgenomen huidturgor, alleen door iemand met ervaring..
Jannie belt over haar man Gerard. Gerard heeft DM type I. Hij heeft sinds gisteravond wel 4 of 5 keer overgegeven. Welk beleid is juist?
A
Als hij er niet kortademig bij is mag hij het nog even aanzien. Goed de suiker in de gaten blijven houden
B
Hij mag binnen een uur even gezien worden door de arts
C
Hij mag met een U4 urgentie een afspraak maken bij de arts
D
Hij mag binnen 3 uur even beoordeeld worden door de arts
Slide 4 - Quizvraag
U3 urgentie - braken
Dit is niet aanhoudend braken
Maar wel te vaak om af te doen met advies
Als hij vaker gaat braken en/of kortademig wordt eerder contact opnemen
Wat is hevig bloed braken?
A
Een mond vol puur bloed
B
Een paar slierten bloed tijdens het braken
C
braken met slijm en bloed
Slide 5 - Quizvraag
Hoe vraag je bloedbraken uit?
Oorzaken bloedbraken?
'Hevig' is opgeven van puur bloed.
'Matig' is braaksel met bloed.
'Gering' is enkele druppels bloed bij het braaksel.
Patiënt heeft een maand geleden een maag verkleinende ingreep gehad en belt met buikpijn(6). Welke urgentie is dit?
A
U1
B
U3
C
U2
D
U4
Slide 6 - Quizvraag
U4 --> Bariatrische ingreep
De eerste maanden na een bariatrische ingreep kunnen er complicaties optreden. Binnen 24 uur contact opnemen met de eigen bariatrisch chirurg bij klachten zoals braken, zuurbranden, buikpijn en nachtelijk hoesten.
Rectale klachten, obstipatie -> voorbereiding
Zijn er vragen vanuit de voorbereiding?
Maak zelf aantekeningen tijdens de les.
Slide 7 - Tekstslide
Hebben de studenten zich voorbereid?
Controleer of er casussen zijn geschreven, laat je geschreven casus maar zien!
Noteer de vragen die uit de groep komen
Noteer in je eigen woorden welke rectale klachten ken je?
Slide 8 - Woordweb
aambeien: helderrrood bloedverlies soms met slijm, jeuk , pijn komt vaak door persen, branderig gevoel, verlies van poep, drukkend gevoel, bobbeltje bij de anus
rectaal bloedverlies: kan komen door aambeien, aarskloven (anale fissuren) goedaardige poliepen, darmkanker, chronische ontstekingsziekte van de darm: divertikels dit zijn kleine uitstulpingen van de darmwand in de buikholte. Ze ontstaan waarschijnlijk op zwakke plekken in de darmwand die bij een verhoogde druk naar buiten gaan stulpen. Het is te vergelijken met de binnenband van een fiets die op een zwakke plek naar buiten drukt.
fisuurtjes: vaak door persen veroorzaakt , soms ook na diarree, geïrriteerde huid-> kloofjes
perianaal abces: ontsteking met pusophoping in de anus, veroorzaakt door een ontsteking van een klier of van een fissuur
pruritis ani: jeuk rond de anus -> kan komen door eczeem of door psoriasis.
Advies geven,
Wat kun je er aan doen?
Slide 9 - Woordweb
aambeien: zorgen dat de ontlasting zacht is, zodat er niet hoeft worden geperst door voldoende drinken 1,5 tot 2 liter water, vezelrijk eten, op tijd gaan als je aandrang hebt en niet ophouden, voldoende bewegen. Uitgezakte aambeien voorzichtig terugduwen. Gebruik zacht wc-papier of nat wc-papier (zonder parfum) met goed nadrogen speciale zalf/zepil voor aambeien, dit is om de klachten te verminderen. warm bad-> betere doorbloeding-> minder jeuk. Als het heel erg is opereren (elastiekjes of laseren of prik /sneetje in de aambei om te laten krimpen (getromboseerde aambei)
rectaal bloedverlies
Staat niet op thuisarts maar een ijsklontje in een zakje waardoor de externe aambei wat krimpt.
fisuurtjes: veel bewegen, vezelrijke voeding, zodat je geen harde ontlasting krijgt, goed dirnken 1,5 tot 2 liter, soms een lidocaine creme (verdovende creme).
perianaal abces: lokale verdoving, sneetje en pus afvoeren, vaak wordt een een drain geplaatst , moet goed gespoeld worden nadien.
pruritis ani: Voorzichtig gebruik van zacht ongekleurd toiletpapier of liever goed spoelen (douche, bidet, Indische fles) met water na iedere stoelgang. Proberen niet te krabben. Eventueel lauwe zitbaden. Droogdeppen met zachte handdoek. Terughoudendheid met zeepgebruik. Niet-strakzittend goed absorberend katoenen ondergoed.
Wat is volgens jou obstipatie en welke klachten heeft de patiënt?
Slide 10 - Woordweb
obstipatie is het "niet meer kunnen poepen".
klachten
buikpijn-> met name krampen
druk op de anus door de prop die er zit
pijn bij het poepen door droge harde ontlasting
gevoel van niet klaar te zijn
moeten persen
soms bloed en pijn bij de anus , door scheurtjes
overloopdiarree
vol en misselijk gevoel.
faecaal braken.
Oorzaken obstipatie?
Wat kun je er aan doen?
Slide 11 - Tekstslide
oorzaken:
weinig drinken
te weinig vezels eten
te weinig bewegen
aanleg: bij sommige mensen werken de darmen minder goed
spanning
u gaat niet meteen naar de wc als u moet poepen
zwanger zijn
de spieren onder in uw bekken werken niet goed
u gebruikt medicijnen met als bijwerking verstopping, bijvoorbeeld:
morfine
ijzerpillen
medicijnen tegen depressie
medicijnen tegen botontkalking
medicijnen tegen allergie
plaspillen
medicijnen bij de ziekte van Parkinson
medicijnen tegen epilepsie
medicijnen tegen psychose
Soms komt verstopping door iets anders, bijvoorbeeld een ziekte:
prikkelbare darm syndroom
een langzaam werkende schildklier
diabetes (suikerziekte)
overgevoelig zijn voor gluten (coeliakie)
depressie
ziekte van Parkinson
multiple sclerose (MS)
Heel soms komt verstopping door een gezwel in de dikke darm.
Wat eraan doen?
Voldoende bewegen, voldoende drinken 1,5 tot 2 liter, gaan wanneer je moet, dus niet ophouden , psylliumzaad soms medicatie, Lactulose of Macrogol
Hoe zit het bij babys en kinderen? Oorzaken, wat helpt?
Slide 12 - Woordweb
Wanneer is er sprake van obstipatie?
Bij verstopping gaat poepen moeilijk.
Uw kind poept minder dan 3 keer per week.
De poep is hard en droog. Soms zijn het losse keutels.
Bij baby's kan verstopping komen doordat ze van borstvoeding naar flesvoeding gaan.
Bij oudere kinderen kan het komen door: te weinig vezels eten, te weinig bewegen, te weinig drinken en te druk zijn met spelen.
Poeptraining kan helpen bij kinderen die al naar de wc gaan.
Soms kunnen medicijnen helpen. Bespreek dit met uw huisarts.
U5 uitleg & advies
Uitleg: bestudeer goed thuisarts.nl, zodat je weet wat je moet zeggen en waar mensen op moeten letten.
Slide 13 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
We bekijken de vragen op de kaart, is alles duidelijk??
Slide 14 - Tekstslide
Doe de kaart van rectale klachten en daarna obstipatie op de beamer en loop stap voor stap de vragen/criteria door
Meneer Kaagman belt. Hij heeft last van obstipatie. Uit het triagegesprek blijkt dat zijn stoelgang duidelijk anders is dan normaal. Normaal gesproken heeft hij elke dag ontlasting, maar sinds afgelopen maand nog maximaal 2 keer per week. Meneer Kaagman heeft geen buikpijn en heeft niet overgegeven. Welke actie zet je in?
A
Afspraak binnen enkele uren
B
Afspraak binnen 24 uur
C
Advies + vangnet
D
Afspraak binnen 1 uur
Slide 15 - Quizvraag
Omdat meneer Kaagman geen last heeft van braken en/of buikpijn, is het urgentieniveau U5 van toepassing. Je geeft daarom het zelfzorgadvies dat op Thuisarts.nl bij de klacht ‘verstopping’ beschreven wordt. De belangrijkste adviezen zijn: veel vezelrijk voedsel eten, veel drinken en veel bewegen. Daarnaast geef je het contactadvies dat in de TriageWijzer bij U5 wordt beschreven: contact opnemen bij braken of hevige buikpijn.
Meneer De Vries belt. Meneer De Vries heeft last van verstopping. Hij heeft al een week geen ontlasting gehad, terwijl hij normaal gesproken om de dag ontlasting heeft. Daarbij moet meneer De Vries in de afgelopen week al vijf keer overgegeven. Welke actie zet jij in?
A
Ik verwijs meneer De Vries door naar de informatie over ‘verstopping’ op www.thuisarts.nl en vraag hem opnieuw contact op te nemen als hij weer moet overgeven of hevige buikpijn heeft.
B
Ik zorg ervoor dat meneer De Vries binnen enkele uren door de arts beoordeeld wordt.
C
Ik plan een spoedvisite van de arts in, zodat meneer De Vries binnen een uur beoordeeld wordt.
D
Ik zorg ervoor dat meneer De Vries binnen 24 uur door de arts beoordeeld wordt.
Slide 16 - Quizvraag
Meneer De Vries heeft naast obstipatie last van braken. Het urgentieniveau U3 is daarom van toepassing. Meneer De Vries moet binnen enkele uren door een arts beoordeeld worden. Misschien heeft hij een darmafsluiting (invaginatie), waardoor de doorstroom van voedsel geblokkeerd wordt.
Een patiënt met een stollingsstoornis in combinatie met rectaal bloedverlies moet dringend gezien worden.
A
Niet waar
B
Waar
Slide 17 - Quizvraag
Een patiënt met een stollingsstoornis in combinatie met rectaal bloedverlies moet dringend (U3) gezien worden door een arts. Bij rectaal bloedverlies kan de stolling van het bloed verstoord zijn. Kijk in het dossier van de patiënt of hij/zij een stollingsziekte heeft of antistollingsmedicatie gebruikt. Stel deze vragen ook altijd aan de patiënt zelf.
Riona (28) belt naar de huisartsenpraktijk. Ze had een scherpe, stekende pijn bij het poepen en zag helderrood bloed op het toiletpapier bij het afvegen. Ze heeft nu geen hevige pijn, maar haar anus voelt branderig en het jeukt licht. Riona heeft vaker last van obstipatie. Ze heeft geen andere klachten. Je laat Riona sowieso komen op de praktijk op basis van bovenstaande klachten.
A
Waar
B
Niet waar
Slide 18 - Quizvraag
Riona hoeft niet langs te komen op de huisartsenpraktijk. Haar klachten komen niet overeen met de triagecriteria voor spoed of dringend uit de TriageWijzer. Haar klachten wijzen op aambeien. Geef haar advies over de aambeien en verwijs haar eventueel naar Thuisarts.nl