2024 sep Intro week: Introductie cellen, weefsels organen

• Anatomie Fysiologie Pathologie
• MBO
• Studiejaar 1

Opbouw menselijk lichaam

Introductie

Anatomie - Fysiologie - Pathologie

Anatomie: leer van de lichaamsbouw. Uit welke onderdelen bestaat het lichaam?                                               OPBOUW en VORM

Fysiologie: leer van de lichaamsfuncties. Hoe werkt het lichaam in gezonde toestand?                                        WERKING en FUNCTIE

Pathologie: ziekteleer. Hoe ontstaan en verlopen ziektes in ons lichaam?                                                                                              ZIEKTES

cellen zwerven niet los door ons lichaam maar liggen vast in structuren, weefsel genoemd. 

+ Latijnse naam (zie boek medische terminologie) blz. 22

Gezamenlijk oefenen

- orgaanstelsel

- organen

Diverse oefeningen. Kijk hoever je komt en waar ook (individuele) studenten behoefte aan hebben.

www.ntr.nl

Laat studenten zelf kiezen welke vorm. Laat ze aantekeningen maken. 
Op de toets moeten studenten organen kunnen aanwijzen in een lichaam en kort de functie kunnen benoemen.

biologiepagina.nl

https:

biologiepagina.nl

Nieren en urinewegen

Nieren

• Latijn: Ren en meervoud: renes
  
• Functies:
  

 - Regulatie van de juiste hoeveelheid water

 - Regulatie van zouten en mineralen

 - Regulatie juiste zuurgraad (pH) in het bloed-

  - Uitscheiding van schadelijke/afvalstoffen

 - Handhaving van bloeddruk

 - Productie hormonen

Filteren van afvalstoffen, vocht en zout balans, hormonale functie

Kort samengevat:

Anatomie

• 11 cm lang, 7 cm breed en
  

  3 cm dik

• Roodbruine boonvormige
  
• Organen
  
• Ze liggen buiten het buikvlies
  

   (extra peritoneaal)

• De rechternier ligt lager omdat
  

     hij onder de zware lever ligt.

De nieren worden beschermd door:

• 3 lagen bindweefsel:
  

 -Het vezelige nierkapsel 

-Het vetkapsel rondom de nier (perirenaal)

-Het peesblad (renale fascie/ fascia renalis)

Anatomie

Van buiten naar binnen:

• Het nierkapsel (onderdeel->beschermlagen)
  
• De nierschors (cortex)
  

        Gespikkeld uiterlijk

• Het niermerg (medulla)
  

        Gestreept uiterlijk

• Het nierbekken (pyelum of Pelvis renalis)
  

De plek waar de bloedvaten de nier

 in- en uitgaan heet nierhilus

Filmpjes ter verduidelijking

Hormonen

• Renine: regeling van de bloeddruk (renine wordt aangemaakt wanneer de doorbloeding in de nieren afneemt, dus renine verhoogd de bloeddruk)
  
• Calcitriol: activeren van vitamine D (omzet) – opname van calcium in het maag-darmkanaal+ afzetten van kalk in de botten
  
• Erytropoetine: vorming van de rode bloedlichaampjes in het beenmerg
  

Als de bloeddruk daalt, gaan de nieren meer renine maken. Dat zorgt ervoor dat de bijnieren een ander hormoon maken, aldosteron. Dit hormoon zorgt ervoor dat de nieren water en zouten gaan vasthouden. Daardoor stijgt de bloeddruk weer.

Nefron

• Bestaat uit nierlichaampje
  

 (lichaampje van Malpighi)

  en nierbuisje (niertubulus)

• Nierbuisje bestaat uit:
  

 - Proximale tubulus

        (eerste gekronkelde buisje)

 - Lis van Henle

 - Distale Tubulus

        (tweede gekronkelde buisje)

 - Ductus colligens (verzamelbuis)

Lichaampje van Malpighi

• Doorsnede van 0,2 mm
  
• Goed doorlaatbaar (1 lagig endotheel)
• Aanvoerend en afvoerend bloedvat.

 

Aanvoerend= vas afferens

Afvoerend= vas efferens.

• Het afvoerend bloedvat vertakt zich en vormt een dicht haarvatennetwerk om het nierkanaaltje heen

Bestaat uit:

Nierlichaam (lichaampje van Malpighi

• Glomerulus: 

    Kluwentje dunne haar vaten in elkaar gedraaid.

    (meervoud glomeruli)

• Kapsel van Bowman
  

    Een komvormig dubbelwandig

    kapsel bestaande uit 1 laag endotheel

Hier begint de urinevorming. (ultrafiltratie)

In iedere nefron vinden de

volgende processen plaats:

1. filtratie van bloed --> er

    ontstaat voorurine

2. Terugresorptie van stoffen

    vanuit de voorurine

Urine-aanmaak

In 3 stappen:

• Ultra filtratie
• Terugresorptie/heropname
• Excretie

De weg

1. Nierslagader ->Via de nierslagader stroomt het bloed naar de nieren.->

2. Schors (Renale cortex)

Hierin liggen nefronen: kleine filtertjes waar bloedplasma's doorheen worden geperst. Die zuiveren het bloed en maken een grove schifting.->2a: Via 1000 verzamelbuizen via nierkelken (Calix minor en Calices majores)

3. Merg (Medulla renalis)

Hier vindt een fijnere filtering plaats. Nuttige stoffen en een deel van het vocht worden weer opgenomen.

De weg (2)

4. Nierbekken (Pyelum)

De rest van het vocht en de afvalstoffen stromen naar het nierbekken. Dit wordt de urine. 

 5. Urineleider (Urether)

De urine stroomt van het nierbekken via de urineleider naar de blaas. (Vesica Urinaria)

Via de urinebuis (Urethra)