18-10: beeldspraak les 1

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Welkom

Pak alvast:

- Pen en papier

- Laptop > nog dicht laten 

Deze les

Klassikaal: uitleg vergelijking, metafoor en personificatie

> Maak aantekeningen!

Klassikaal: sleepoefening

Zelfstandig: opdracht uit het boek

Lesdoelen

Aan het eind van de les

... weet je wat vergelijkingen, metaforen en personificaties zijn;

... kan je vergelijkingen, metaforen en personificaties herkennen en begrijpen.

Beeldspraak

• Figuurlijk taalgebruik 
• Maakt taal levendiger en krachtiger
• Er wordt een beeld gebruikt voor iets wat letterlijk wordt bedoeld (object).
• Beeld = figuurlijke taal, object = letterlijke betekenis!

Voorbeelden

• Letterlijk: Hij is erg groot.
• Figuurlijk: Hij is een beer van een vent. 

• Letterlijk: Jouw kamer is niet erg netjes.
• Figuurlijk: Wat een zwijnenstal is het hier.

1. Vergelijking

• Iets (object) wordt vergeleken met iets wat erop lijkt (beeld):
• Hij ging er als een haas vandoor.
• Beeld én object staan in de zin, samen met een verbindingswoord: zo ... als, lijkt wel, is net, een ... van een ...

• De verkoop van de nieuwe Iphone loopt als een trein.
• Beeld? Object? Verbindingswoord?

2. Metafoor

• Het object wordt vervangen door het beeld 
• Zelf de betekenis vaststellen
• Niemand wil vrienden zijn met zo'n heks.  = onaardig meisje

3. Personificatie

• Een levenloos ding wordt voorgesteld als levend persoon
• Het schip danste op de golven.
• Een schip kan niet dansen
• Mijn kamer smeekt om een opruimbeurt.
• Een kamer kan niet smeken 

Sleepoefening

• Pak jullie laptops en ga naar LessonUp.app
• Koppel het juiste woord aan het zinnetje en maak de vergelijking af 

kwartel

aal

kerkrat

ezel

tor

hond

hoentje

pauw

Zo arm als een

Zo doof als een

Zo dronken als een

Zo fris als een

Zo glad als een

Zo koppig als een 

Zo moe als een

Zo trots als een 

Zelf aan de slag (blz. 25)

• Maak opdracht 1.2. Maak de vergelijkingen af met de volgende woorden: mak, sterk, vies, bang, rood, blind, dood, vrij
• Maak hierna opdracht 2
• Ong. 15 minuten
• Daarna kijken we samen na

Antwoorden opdracht 1.2

• zo mak als een lammetje
• zo blind als een mol
• zo sterk als een paard
• zo dood als een pier
• zo vies als een varken; zo dom als het achtereind van een varken
• zo vrij als een vogel (in de lucht)
• zo bang als een wezel
• zo rood als een kreeft

Antwoorden opdracht 2

1 De lange verdediger kwam bij elke hoekschop de luchtmacht voorin versterken. MF – de sterke koppers van het elftal

2 Die peperdure jurk van de prinses lijkt net een aardappelzak. V

3 Na de uitzending van het omstreden programma regende het klachten van kijkers. MF (in werkwoord) – kwamen er heel veel

4 Mijn fiets protesteerde heftig toen ik over de hobbelige landweg reed.

Mijn fiets (protesteerde) – P

5 Het nieuwe computerprogramma vertoont nog wat kinderziektes. MF – problemen die typisch zijn voor iets nieuws

6 Melvin bloedde als een rund nadat hij zich in z’n vinger had gesneden. V

7 Hoge bomen vangen veel wind. MF (in een spreekwoord) – Wie een hoge positie bekleedt (en belangrijke beslissingen neemt), krijgt vaak kritiek.

8 Door de droogte snakt onze moestuin langzamerhand naar een frisse bui.

onze moestuin (snakt) – P

9 Mijn grootvader rookte als een schoorsteen, maar hij is onlangs gestopt. V

10 Je maakt van een mug een olifant. MF (in een uitdrukking) – maakt kleine problemen erg groot

Afsluitende opdracht

• Ik laat steeds een zin op het bord zien
• Jullie schrijven op: MF (metafoor), V (vergelijking) of P (personificatie)
• Zorg ook dat je jouw antwoord kunt uitleggen 

MF, V of P?

De wind huilt om het huis.

MF, V of P?

Wat een schat van een kind hebben jullie toch!

MF, V of P?

We staan op de drempel van een nieuwe tijd.

MF, V of P?

Hij is de wandelende encyclopedie van de klas.

MF, V of P?

Ik heb het geluk aan mijn zijde.

Morgen

Verder met beeldspraak