Kleur tl3

Beeldaspect Kleur

3. BEELDASPECT KLEUR

Wat is kleur? Hoe zien we kleur?

Beeldaspect KLEUR

Begrippen

Kleuren mengen

• kleurencirkel
  
• primaire / secundaire kleuren
  
• verzadigde kleuren / zuivere kleuren
  
• niet-kleuren
  

Kleurcombinaties

• kleurverloop
• kleurenfamilie

Kleurcontrasten

• kleur-tegen-kleurcontrast
• licht-donkercontrast
• warm-koudcontrast
• complementaire contrast
• kwaliteitscontrast
• kwantiteitscontrast

Beeldaspect KLEUR

Begrippen

Kleurgebruik

• expressief
  
• impressief
  
• symbolisch
  
• functioneel
  
• decoratief
  
• tonaal

Kleurgroep

• signaalkleur
• schutkleur
• steunkleur

KLEUREN MENGEN

Een kleurencirkel is een manier om zichtbaar te maken hoe de primaire kleuren, secundaire kleuren en tertiaire kleuren in elkaar overlopen.

• Johannes Itten ontwikkelde deze kleurencirkel in 1930. Het is samengesteld uit 12 zuivere kleuren.

KLEUR

Secundaire kleuren

• secundaire kleuren ontstaan wanneer we twee primaire kleuren met elkaar mengen

• oranje, groen en paars zijn secundaire kleuren, hiernaast zie je hoe je deze kleuren mengt

KLEUR

Verzadigde kleuren/

zuivere kleuren=

felle pure kleuren

hoe meer zwart of wit of een andere kleur er doorheen gemengd is, hoe minder verzadigd/zuiver de kleur is

Niet-Kleuren

Zwart en wit worden ook wel de niet-kleuren genoemd omdat ze niet als spectrumkleur voorkomen.

Kleurenfamilie

• dit zijn alle kleuren die uit dezelfde kleur zijn gemengd. Ze verschillen heel weinig van elkaar. Bijvoorbeeld alle kleuren rood. Maar ook roden en paarsen behoren tot dezelfde kleurenfamilie 

• kleuren in een kleurenfamilie hebben steeds één kleur gemeenschappelijk 

KLEURHELDERHEID

Helderheid wordt bepaald door de hoeveelheid licht die de kleur uitstraalt. Geel is de helderste kleur uit de kleurencirkel.

Stel je in de kleurenbol de evenaar voor als de kleurencirkel.  

Verhelderen Als je een kleur mengt met wit. Hoe meer wit hoe lichter en helderder de kleur wordt. In de kleurenbol: naar boven toe worden de kleuren lichter. 

Verdonkeren Met zwart maak je een kleur donkerder. De helderheid neemt af. In de kleurenbol: de kleuren naar onderen toe worden donkerder. 

Verzadigen Als je een kleur mengt met een grijs van gelijke helderheid wordt de kleur minder verzadigd. ( Dus niet lichter of donkerder!) In de kleurenbol: de kleuren naar binnen toe worden steeds grijzer.

Kleurtoon Als je een kleur verheldert of verdonkert, verandert de kleurtoon. De kleurtoon geeft dus aan hoe licht of donker een kleur is. 

Kleurtint Je kunt van één kleur verschillende tinten hebben. Van geel heb je bijvoorbeeld de tinten geelgroen en oranjegeel. 

Kleurenfamilie Als een aantal kleuren dezelfde eigenschappen hebben. Bijv.: - één kleur met verschillende helderheden: lichtrood en donkerrood. - een combinatie van warme kleuren. Bijv.: rood met oranje en geel. - verschillende tinten van een kleur . Bijv.: mosgroen en blauwgroen.

Claude Monet, Waterlelies

KLEURCONTRASTEN

Koud-warmcontrast

Licht-donkercontrast

kleur-tegen-kleurcontrast

Kwantiteitscontrast

Complimentaircontrast

Kwaliteitscontrast

WARM-KOUD kleurcontrast:

Het verschil in koude en warme kleuren.

Warme en koude kleuren

warme kleuren: 

• zijn warm en gezellig 
  
• lijken dichterbij
  
• vormen een contrast met koude kleuren 

koude kleuren:

• zijn koel en rustig 
  
• lijken verder weg
  
• vormen een contrast met warme kleuren 
  

KLEUR

Complementair contrast

Kleurcontrast tussen kleuren die tegenover elkaar staan in de kleuren cirkel. Altijd 1 primaire kleur (Ongemengd) en 1 secundaire kleur (Gemengd).

Dit zijn: 

Geel <> Paars

Rood <> Groen

Blauw <> Oranje

voorbeeld

Ik wil de aandacht op de persoon richten: 

Kleur: Complimentair kleurcontrast van de rode jas en de groene bergen

Licht: slagschaduw

KLEURGEBRUIK

Expressief kleurgebruik 

Expressie is uitdrukking. Met kleuren kun je gevoelens uitdrukken. De kunstenaar gaat dan uit van het gevoel en daar de kleuren bij kiezen. De kleuren hoeven dus niet realistisch te zijn. Expressieve kleuren zijn meestal fel, primair en contrasterend. 

Impressief kleurgebruik 

Impressie betekent indruk. De legt kleuren vast, zoals hij ze waarneemt onder invloed van een bepaalde ( natuurlijk) lichtval. 

Symbolisch kleurgebruik 

Aan kleuren wordt een bepaalde betekenis verleend. Voorbeelden uit de westerse cultuur: *rood: warmte, liefde, gevaar. * groen: hoop. * wit: onschuld. * zwart: rouw, dood.

KLEURGROEP

Kleuren die tot een bepaalde groep horen met een bepaald karakter of kenmerk. 

Signaalkleur 

Deze zijn heel opvallend, ze waarschuwen ons: let op, kijk uit, eet mij niet , enz. 

Schutkleur 

Kleuren die bedoeld zijn om niet op te vallen. Aangepast aan de omgeving. Veel dieren en planten hebben schutkleuren om zich te beschermen. Soms dragen mensen ook schutkleuren bv. een soldaat. 

Steunkleur 

Om een deel van de tekst te benadrukken kun je gebruik maken van een steunkleur, zoals de koppen en trefwoorden van het deze presentatie.

Quiz

KleurKleurKleurKleur!

Op de volgende dia zie je straks een schilderij van Pablo Picasso. De personen op de schilderij zijn niet belangrijk. Wel is de sfeer belangrijk.

Kijk maar eens goed!

Probeer uit te leggen wat de sfeer is op de schilderijen en gebruik in je antwoord het beeldaspect kleur. Welke kleursoorten zie je? Welke kleuren zorgen voor de sfeer? Op de dia erna kun je antwoord geven.

-

Omschrijf de voorstelling van het schilderij en de vormgeving. Dus wat zie je en hoe is het schilderij vormgegeven? Gebruik in je antwoord het beeldaspect kleur.

Dit is een schilderij van Pablo Picasso. Hij maakte dit werk in zijn blauwe periode. In deze periode voelde hij zich verdrietig. Een goede vriend was net overleden en hij mistte zijn thuisland Spanje. Als we kijken naar de voorstelling zien we 3 figuren aan een water staan. Ze staan in een verkleumde houding met de hoofden gebogen. De gezichtsuitdrukkingen zijn somber.

Vormgeving: Het schilderij bestaat uit voornamelijk blauwe kleuren. Als een werk uit vooral één kleur bestaat noemen we dat monochroom. Het blauw in het schilderij is koud. Het blauw samen met het grijs zorgt voor een grauwe sfeer, het zijn vooral onverzadigde kleuren dus niet de primaire kleur blauw maar de zuivere kleur blauw afgezwakt met onder andere zwart en wit. Zwakke kleuren blauw.

Picasso heeft de ellende van deze figuren dus extra versterkt door blauwe en grijze kleuren te gebruiken. Om toch aandacht naar de hoofden, handen en voeten te trekken zijn die ene beetje warm geel gemaakt.

Om even te laten zien hoeveel invloed kleur heeft op de sfeer of uitstraling van een werk hier hetzelfde schilderij maar dan in het geel. Nu lijkt de vormgeving, de kleur weinig te maken te hebben met de voorstelling.

Hoe noem je de kleuren die gebruikt zijn? (kleuren die gemengd zijn met zwart of wit)

1. verzadigde kleuren
2. onverzadigde kleuren

De secundaire kleuren zijn:

1. groen, paars en bruin
2. oranje, paars en geel
3. groen, oranje en blauw
4. groen, oranje en paars

Wit is geen kleur. We noemen dat een niet kleur. Waarom is wit geen kleur?

1. Omdat wit alle kleuren weerkaatst.
2. Omdat wit alle kleuren opneemt.
3. Omdat wit alleen rood licht weerkaatst.
4. Omdat wit alleen groen weerkaatst.

Bij een complementair kleurcontrast staat er altijd een primaire kleur tegenover een secundaire kleur.

1. Waar
2. Niet waar

Welke kleuren zijn de PRIMAIRE KLEUREN? (basiskleuren)

1. Secundaire kleuren
2. Primaire kleuren
3. Tertiaire kleuren
4. Warme kleuren

De primaire kleuren zijn?

1. rood,groen en blauw
2. blauw, geel en rood
3. groen,paars en oranje
4. blauw, oranje en geel

Zwart is ook geen kleur. We noemen dat een niet kleur. Waarom is zwart geen kleur?

1. Omdat Zwart alleen geel licht weerkaatst.
2. Omdat zwart al het rode licht opneemt.
3. Omdat zwart al het licht weerkaatst.
4. Omdat zwart al het licht opneemt.

Koud warm contrast

Complementair contrast

Kleur tegen kleurcontrast

Licht-donker contrast

Warme-kleuren contrast

Warm-koud contrast

Koele-kleuren contrast

Kleur-kleur contrast

tonaal kleurgebruik

decoratief kleurgebruik

schutkleur

symbolisch kleurgebruik

kleurenfamilie

steunkleur 

niet kleuren

Welk kleurcontrast zie je hier?

1. Complementair contrast
2. Kwantiteitscontrast
3. Warm koud contrast
4. Licht donker contrast

Welk kleurcontrast zie je hier?

1. Kleur-tegen-kleur contrast
2. Complementair contrast
3. Kwaliteitscontrast
4. Kwantiteitscontrast

Kleur-tegen-kleurcontrast

1. Het verschil tussen kleuren die naast elkaar liggen. Bij het gebruik van verzadigde kleuren ontstaat het grootste contrast.
2. Wanneer meerdere kleuren van de kleurencirkel samen gemengd worden.
3. Het verschil tussen één bepaalde kleurfamilie.

Welk kleurcontrast zie je hier?

1. Kwaliteitscontrast
2. Kwantiteitscontrast
3. Complementair contrast
4. Licht donker contrast

Welk
Kleurcontrast
zie je hier?

1. Complementair Kleurcontrast
2. Warm-koud kleurcontrast
3. Licht-donker Kleurcontrast
4. Kleur-tegen-Kleur contrast

Welk kleurcontrast zie je in het beeld?

1. kleur-tegen-kleur contrast
2. licht-donker contrast
3. complementair contrast
4. koud-warm contrast

welke kleurcontrasten herken je?

1. licht-donker contrast
2. koud-warm contrast
3. complementair contrast
4. kleur-tegen-kleur contrast