Keuze: met uitleg in de klas of zelfstandig (boek, opdrachten) op studieplein.
Slide 2 - Tekstslide
Leerdoel 1
je kunt de geslachtelijke en ongeslachtelijke voortplanting bij zaadplanten beschrijven en legt het effect uit op de genetische variatie.
Slide 3 - Tekstslide
Ongeslachtelijke voortplanting
Ontstaat door mitose.
Kind is genetisch gelijk aan ouder.
Komt voor bij bacteriën, eencellige dieren, planten, schimmels.
Kloneren: ongeslachtelijk vermeerderen in laboratorium.
Slide 4 - Tekstslide
Ongeslachtelijke voortplanting
Ontstaat door mitose.
Kind is genetisch gelijk aan ouder.
Komt voor bij bacteriën, eencellige dieren, planten, schimmels.
Kloneren: ongeslachtelijk vermeerderen in laboratorium.
Gewassen landbouw
Slide 5 - Tekstslide
Ongeslachtelijke voortplanting
Ontstaat door mitose.
Kind is genetisch gelijk aan ouder.
Komt voor bij bacteriën, eencellige dieren, planten, schimmels.
Kloneren: ongeslachtelijk vermeerderen in laboratorium.
Dolly, 1996 (Schotland)
Slide 6 - Tekstslide
Ongeslachtelijke voortplanting
Voordeel: je weet precies wat je hebt.
Nadeel: kleine genetische variatie. Een probleem is meteen voor alle individuen een probleem.
Slide 7 - Tekstslide
Geslachtelijke voortplanting
Kind is genetisch niet gelijk aan de ouders door:
Meïose
Crossing-over
Bevruchting
Slide 8 - Tekstslide
Slide 9 - Tekstslide
PROFASE
Slide 10 - Tekstslide
Geslachtelijke voortplanting
Voordeel: zeer grote genetische variatie: bij een probleem zijn er bijna altijd individuen die overleven.
Slide 11 - Tekstslide
Leerdoel 2
Je kunt de functie van sporen bij de vermeerdering van schimmels beschrijven
Slide 12 - Tekstslide
Voortplanting schimmels
Zowel ongeslachtelijk als geslachtelijk.
Ongeslachtelijk: schimmeldraden (n) produceren sporen (n) die weer nieuwe schimmeldraden vormen.
Geslachtelijk: 2 schimmeldraden fuseren en vormen een vruchtlichaam (2n), deze produceert sporen (n) die weer nieuwe schimmeldraden kunnen vormen.
Slide 13 - Tekstslide
Leerdoel 3
Je kunt genetische modificatie beschrijven en de toepassingen daarvan bij plantenveredeling
Slide 14 - Tekstslide
Klassieke veredeling
Klassieke veredeling: planten met gunstige eigenschappen worden met elkaar gekruist en de eigenschappen van de nakomelingen worden bekeken – hopelijk beter dan de ouderplanten.
Slide 15 - Tekstslide
Moderne veredeling
Met behulp van colchicine – verdubbeling DNA.
Vorming van trekdraden wordt verhinderd tijdens de mitose (non-disjunctie). Een cel met de dubbele hoeveelheid DNA ontstaat (tetraploïde cel). Die cel opkweken tot een plant.
Effect wisselt per soort
Slide 16 - Tekstslide
Moderne veredeling
Genetische modificatie
Cisgene planten – extra allelen van dezelfde soort
Transgene planten – allelen van een andere soort
Met behulp van agrobacteriën
Slide 17 - Tekstslide
Slide 18 - Tekstslide
Agrobacteriën voor genetische modificatie
Slide 19 - Tekstslide
Agrobacterie
Bij normale infectie door agro bacterie wordt een plasmide door de bacterie in de plant gebracht, waarna een stukje van de plasmide (waarop de genen zitten die in de plant een ‘gezwel’ veroorzaken – het T-gebied) in het DNA van de gastheer wordt ingebouwd.
Slide 20 - Tekstslide
Aangepaste plasmide
Met behulp van restrictie-enzymen wordt er een stuk uit het plasmide geknipt en een nieuw stuk er in geplaatst. Gewenst gen (groen) plus markergen (rood) om te bepalen of de infectie gelukt is.
Slide 21 - Tekstslide
Restrictie-enzymen
Knippen DNA op bepaalde plaatsen met een bijzondere nucleïne volgorde. ‘Sticky ends’ aan beide stukken DNA zorgen ervoor dat het in te bouwen gen in het plasmide DNA wordt gebouwd.
Slide 22 - Tekstslide
Restrictie-enzymen
Gebruik je hetzelfde restrictie-
enzym bij de plasmide als bij het
in te bouwen DNA dan passen de
'sticky ends' aan elkaar.
Slide 23 - Tekstslide
Infectie met nieuwe plasmide
Ongedifferentieerde plantencellen worden besmet met de bacterie met de gemuteerde plasmide.
Het T-stuk van de plasmide wordt ingebouwd in het planten DNA en daarmee het gen wat je wilt inbouwen plus het markergen.
Slide 24 - Tekstslide
Infectie met nieuwe plasmide
Alleen gemuteerde plantencellen zijn bestand tegen antibiotica (markergen).
Lesduur is: 50 min
