Begrijpend lezen les 5 samenvatten, hoofd- en bijzaken

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

Begrijpend lezen 

Samenvatten, hoofd- en bijzaken  

Waarom en wanneer is het belangrijk om een tekst samen te vatten?

Samenvatten

Een samenvatting is een zelfgemaakte, korte weergave van de belangrijkste dingen (de hoofdzaken) uit een tekst.

• Verwerk hoofdzaken in de samenvatting, laat bijzaken weg.
• Formuleer de samenvatting in je eigen woorden.

Wat zijn hoofd- en bijzaken?

Samenvatten

Actief lezen helpt bij samenvatten.

• Heb ik begrepen waar het over gaat?
• Is deze informatie belangrijk?
• Kan ik het in eigen woorden navertellen?

Let op: Gebruik geen voorbeelden, korte verhalen, etc.!

Welke uitspraak over hoofd- en bijzaken in een tekst is juist?

1. Bijzaak is belangrijk, hoofdzaak niet
2. Hoofdzaak is belangrijk, bijzaak niet
3. Hoofdzaak en bijzaak zijn even belangrijk

Hoofd-en bijzaken staan nooit samen in één alinea.

1. waar
2. niet waar

Hoofdzaak of bijzaak?
Zin 1: Het hoofd van de plaatselijke brandweer heeft vaak gevreesd voor zijn leven.

Zin 2: ‘Ik denk dat een brandweer vaak erg moe is door al dat harde werken.'

1. Beide zinnen zijn hoofdzaken
2. Beide zinnen zijn bijzaken
3. Zin 1 = hoofdzaak / zin 2 = bijzaak
4. Zin 1 = bijzaak /zin 2 = hoofdzaak

Opdracht 

Bekijk de tekst op de volgende pagina's en vat deze tekst samen. 

Controleer je samenvatting.

• Staat de belangrijkste boodschap in de samenvatting?
  
• Staan alle hoofdzaken in de samenvatting?
  
• Heb je geen bijzaken opgenomen?
  
• Heb je een logisch geheel van de samenvatting gemaakt?
  
• Is de samenvatting volledig?
  

Pas je samenvatting zo nodig aan.

Wissel de samenvatting uit

• Is de samenvatting lang genoeg en niet te kort?
• Wat zijn de overeenkomsten tussen jullie samenvattingen?
• Wat zijn de verschillen tussen jullie samenvattingen?
• Zie je spellings- of formuleringsfouten in de samenvatting?