Paragraaf 2.5 Nederland: land zonder echt grote stad

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Welkom 2G

- telefoon in de telefoontas

- jassen in je kluisje! NIET in LOKAAL

- spullen op tafel

Even kletsen tot ik wil beginnen. Dus als ik voor de klas ga staan

-> Stil zijn als ik wil beginnen

Paragraaf 2.5 Nederland

Leerdoelen

Je weet waar de belangrijkste steden en stedelijke gebieden in Nederland liggen.

Je begrijpt het verband tussen de stad en haar verzorgingsgebied.

Je kunt de ontwikkeling van stad tot stedelijk gebied uitleggen.

Welke stad zie je op de afbeelding?

1. Amsterdam
2. Utrecht
3. Rotterdam
4. Den Haag

Wat is de functie/taak van Utrecht?

Welke stad is op de afbeelding te zien?

1. Amsterdam
2. Utrecht
3. Rotterdam
4. Den Haag

Wat is de functie/taak van Rotterdam?

Welke stad zie je op de achtergrond?

1. Roermond
2. Amsterdam
3. Rotterdam
4. Sittard

Welke stad zie je op de afbeelding?

1. Amsterdam
2. Den Haag
3. Rotterdam
4. Utrecht

Welke functie heeft Den Haag?

Van stad naar agglomeratie

• Vanaf de 19e eeuw is er een grote trek naar steden voor werk (verstedelijking: verhuizen van het platteland naar de stad).
  

• Na 1900 werden steden steeds groter en groeiden over hun stadsgrenzen heen, ze slokte omliggende dorpen op. Hierdoor ontstaat er een agglomeratie (= aaneengesloten stedelijke bebouwing die zich over meer dan een gemeente uitstrekt).

De steden krijgen ook allemaal een eigen functie.

Functies vier grote steden Randstad

Ontwikkeling stad naar stedelijk gebied verloopt in 3 fasen:

BELANGRIJK!!!

Verstedelijking

Suburbanisatie

Vervlechting

Oorzaken verstedelijking na 1880:

• Opkomst van de industrie in de steden (werk).
• Mechanisering landbouw (minder werk op platteland.

Gevolg hoge verstedelijkings-

tempo:

• Woondichtheid in stad neemt toe.
• Stad slokt omringende platteland op > agglomeratie

De vorming van stadsgewesten en stedelijke gebieden wordt sterk gestuurd door het proces van suburbanisatie.

Oorzaken suburbanisatie:

Steden "netwerken" met elkaar in het stedelijk gebied. Ze wisselen allerlei activiteiten uit.

Daarom: past netwerkstad bij stedelijk gebied.

Stedelijke gebieden:

Verzorgingsgebied: gebied dat door 1 plaats wordt voorzien van goederen en diensten.

Aan de slag

Maak de opdrachten

5 & 6

Vraag

1A

vraag 1B

In het buitenland zegt men wel eens dat Nederland geen echt grote stad heeft. Dat is waar én niet waar. Leg dat uit.

Het is waar, omdat Nederland geen megastad heeft. En het is niet waar, omdat de Randstad een stedelijk gebied is met zeven miljoen inwoners.

Vraag 1C

A–5, B–4, C–1, D–2, E–3.

Vraag 2A

Door de verstedelijking groeiden steden uit tot een

agglomeratie . Maar vooral door de stijgende welvaart na 1960 ontstond de suburbanisatie waardoor de stadsgewesten ontstonden. Het verzorgingsgebied van de stad werd daardoor ook sterk uitgebreid. Door de

steeds betere verbindingen tussen de steden ontstonden stedelijke gebieden zoals de Randstad . Het gevolg is dat de open ruimte steeds meer werd aangetast, dus plande de overheid dicht bij de stad Vinex-wijken .

Vraag 3A

A-1; B-4; C-2; D-3

Vraag 3C

HeeftstedelijkNederlandkenmerkenvaneenstedelijk

netwerk of meer van een primate city? Licht je keuze toe met twee verschillende argumenten die je afleidt uit figuur 16.

Stedelijk netwerk. (1) De grootste stad – Amsterdam – springt er niet echt uit. Hoe kleiner de steden worden, hoe meer er van zijn. (2) De steden zijn onderling goed verbonden. Ze vormen een netwerk.

Vraag 3D

Bekijk bron 30. Hoe noem je het gebied binnen de lijnen rond de steden?

Stedelijke gebieden

Vraag 5A

Bekijk bron 30 goed. Met welke omschrijving wordt op dit kaartje het verstedelijkt platteland aangegeven?

• Suburbaan gebied.

Vraag 5B

Ditverstedelijktplattelandrondeenkernstadvaltvaaksamen met het verzorgingsgebied van de stad. Waarom is dat logisch?

• Hier wonen veel mensen uit de stad. Zij zijn wel nog sterk gericht op de stad voor allerlei zaken.

Vraag 5C

Vergelijk op GB 56C/GB 54A Groningen met Eindhoven. Je ziet dat het verzorgingsgebied van Eindhoven kleiner is dan dat van Groningen. Waarom klopt de algemene regel (hoe groter de stad, hoe groter het verzorgingsgebied) hier niet? Tip: kijk even op de Bevolkingsdichtheidskaart!

• Het gebied rond de stad Groningen is veel dunner bevolkt. Er zijn geen andere grote steden in de buurt en dus is het verzorgingsgebied van de stad Groningen veel groter.

Vraag 5D

Soms zijn de mensen uit Altweerterheide op zoek naar goederen of diensten die in Weert niet te krijgen zijn. Waar gaan ze dan waarschijnlijk naartoe? Leg je antwoord uit. Fout is: ‘Ze gaan naar internet’.

• Naar Eindhoven. Dat is een grotere stad in de buurt waar ze die goederen en diensten wel hebben.

Vraag 6A

Bekijk bron 29. Leg in je eigen woorden uit hoe een stadsgewest zich ontwikkelt tot een stedelijk gebied.

• Bijvoorbeeld: twee stadsgewesten liggen niet al tever uit elkaar. Ze worden steeds beter met elkaar verbonden door wegen. Langs die wegen komen bedrijventerreinen, dorpen groeien, enzovoort. Mensen uit het ene stadgewest gaan werken, studeren, winkelen of uit in het andere stadsgewest. De stadsgewesten groeien uit tot een stedelijk gebied.

Vraag 6B

Gebruik een kaart over de bevolkingsspreiding. Waarom liggen er meer stedelijke gebieden in het westen van het land dan in de randgebieden?

• Het westen is veel dichter bevolkt, er liggen grote steden vlak bij elkaar.

Vraag 6C

Gebruik de atlas. Het verzorgingsgebied van steden verschilt sterk. Een stad als Utrecht heeft soms zelfs een verzorgende functie voor heel Nederland. Leg dat uit. Tip: kijk ook even naar figuur 16.

• Het is een grote stad die centraal in het land ligt en prima bereikbaar is.