Zelfzorg Voetschimmel

• zelfzorg
• MBO
• Studiejaar 2

Zelfzorg voetschimmel

Wat is voetschimmel?

Voetschimmel is een veelvoorkomende, besmettelijke schimmelinfectie aan de voet(en). Het wordt ook wel zwemmerseczeem genoemd. Het is geen eczeem maar een schimmelinfectie. Schimmels (dermatofyen) worden veroorzaakt door gisten. Schimmels en gisten nestelen zich in de opperhuid van de voet. 

Klachten

• Schilfering van de huid
  
• Verweking van de huid
  
• Blaasjes en/of vochtafscheiding
  
• Roodheid en/of jeuk
  
• Veranderingen aan de nagels (soms)

Oorzaken

Wanneer de huid te lang nat blijft en week wordt, kan een schimmelinfectie gemakkelijk optreden. Dit gebeurt bijvoorbeeld als:

• De voeten slecht worden afgedroogd na het douchen of zwemmen 
• Wanneer de voeten veel zweten 
• Door het dragen van slecht ventilerende schoenen en/of sokken. 
• Door een verstoorde zuurgraad (teveel met zeep wassen en niet goed afspoelen) ben je ook infectie gevoeliger.
• Geïrriteerde of beschadigde huid

Voetschimmel is een besmettelijke aandoening. Vaak is de schimmel afkomstig van iemand uit de omgeving die ook een schimmelinfectie heeft. Bijvoorbeeld door op blote voeten te lopen in een ruimte waar iemand anders met een schimmelinfectie ook heeft gelopen (zwembad, douche, sportruimte).

Aanvulling WHAM - vragen

Voor wie is het advies bedoeld?

• Volwassenen 
• Kinderen jonger of ouder dan 12 jaar

Voetschimmel komt ook bij kinderen voor. Terbinafinecrème is geregistreerd voor volwassenen en kinderen boven de 12 jaar. Voor kinderen onder de 12 jaar is terbinafinecrème niet geregistreerd.

Hoelang heeft de patiënt al last van klachten?

Niet van belang

Welke actie heeft de patiënt al ondernomen?

• Is een eventuele vorige behandeling lang genoeg voortgezet?
• Zijn er voldoende hygiënische maatregelen getroffen?

Wijs de patiënt op niet medicamenteus advies. 

Als de patiënt al een vrij verkrijgbaar medicijn heeft geprobeerd en dit heeft niet geholpen, vraag dan door hoe de behandeling is toegepast en welke hygiënische maatregel zijn getroffen. 

Als terbinafine op de juiste wijze is toegepast en onvoldoende heeft gewerkt, kan de patiënt een imidazoolderivaat (miconazol/clotrimazol) proberen. Omgekeerd geldt dit ook. Is miconazol/clotrimazol op de juiste manier gebruikt kan terbinafine ingezet worden.

 

Welke medicatie gebruikt de patiënt nog meer?

• Insuline of orale bloedglucoseverlagende middelen
  
• Acenocoumarol of fenprocoumon

Mensen met diabetes kunnen een slechtere doorbloeding van de voeten hebben, waardoor wonden minder snel herstellen. Bij deze groep komt voetschimmel vaker voor dan gemiddeld. Het is belangrijk om mensen met diabetes bewust te maken op de noodzaak van goede voetverzorging. 

Bij gebruik van acenocoumarol of fenprocoumon mag de patiënt geen miconazol gebruiken. Miconazol versterkt de werking van het geneesmiddel. 

Wanneer naar de huisarts verwijzen?

Kinderen en volwassenen

• Als een behandeling, op de juiste manier uitgevoerd en met toepassen van hygiënische maatregelen, na een week (bij terbinafine) of na 2-6 weken bij miconazol/clotrimazol (imidazoolderivaat) nog niet tot vermindering van de klachten heeft geleid.
  
• Als de infectie als ernstig wordt omschreven of als er pus uit de blaren komt.
  
• Als de schimmel de nagels heeft aangetast en klachten geeft.

Duur van de zelfbehandeling

• Met terbinafine horen de klachten na 1 of 2 weken verdwenen te zijn. Er hoeft niet te worden doorbehandeld nadat de klachten zijn verdwenen.
  
• Behandeling met miconazol/clotrimazol (imidazoolderivaat), moet worden voortgezet tot ten minste een week nadat de klachten zijn verdwenen. Meestal duurt de totale behandeling 2-6 weken.

Niet-medicamenteus advies (zie reader)

Medicamenteus advies

Eerste keuzemiddelen (volwassenen en kinderen vanaf 12 jaar)

• Terbinafine (spécialité is Lamisil)

Eerste keuzemiddelen (kinderen jonger dan 12 jaar)

• Miconazol (spécialité Daktarin) 
• Clotrimazol (spécialité Canesten) 
• Sulconazol (spécialité Myk)

Tweede keuzemiddelen (volwassenen en kinderen vanaf 12 jaar)

• Miconazol (spécialité Daktarin)
• Clotrimazol (spécialité Canesten) 
• Sulconazol (spécialité Myk)

Voetschimmel wordt ook wel eczeem genoemd

Ja

Nee

Welke klachten zijn er bij voetschimmel?

Vragen

• Geef 2 niet medicamenteuze adviezen?
• Waarop moeten diabetes patiënten letten?
• Welk middel mag niet gebruikt worden bij gelijktijdig gebruik van acenocoumarol?
• Wat is het eerste keusmiddel bij volwassenen en kinderen vanaf 12 jaar?
• Wat is het eerste keusmiddel bij kinderen jonger dan 12 jaar?