8.2 Gehaltebepaling

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

8.2 Gehaltebepaling

Deze les

• Uitleg gehaltes
• Uitleg verdunning
• Uitleg ijklijn 
• Maken 14 + 18 

Leerdoelen 

Je kunt uit meetresultaten van chemisch onderzoek het gehalte van een stof bepalen.

Een fles wijn van 750 mL bevat 100 mL pure alcohol. Bereken het volumepercentage alcohol in de wijn.

Massa% en volume%

Massa% = (massa deel) / (massa totaal) * 100%

Volume% = (volume deel) / (volume totaal) * 100%

• Soms moet je met de dichtheid rekenen om beide waarden naar volume/massa om te rekenen (zie VB 6+7)
  
• Let op dezelfde eenheid boven en onder de breuk!

Gehaltes

• Geeft aan hoeveel stof aanwezig is in een mengsel.
  
• Kan in verschillende eenheden worden uitgedrukt: g/L of:

procent % (100e deel)

promille (0/00)= 1000e deel

ppm = 106e deel (parts per million = miljoenste)

ppb = 109e deel (parts per billion = miljardste)

Gehaltes

• Altijd uitrekenen door: deel/geheel * factor
• eenheid deel en geheel moet gelijk zijn
• factor kan 100 (%), 1000 (promille), 106 of 109 zijn.

Gehalte kan ook 'Molariteit' zijn! 

Of een concentratie in mg/mL

Verdunnen

Een oplossing minder geconcentreerd maken door water toe te voegen. 

Bv: neem 10 mL van een oplossing van 1 M NaCl. Voeg daar 90 mL water aan toe. 

De oplossing is 10x verdund, dus de concentratie is 10x lager (dus 0,10 M). 

Ijklijn

Vaak wordt een concentratie gemeten door kleurintensiteit (of extinctie) van een oplossing. 

Hoe hoger de concentratie van een stof, hoe hoger de kleurintensiteit/extinctie. 

Je maakt een ijklijn om de concentratie van je monster te bepalen. 

Ijklijn 

• Je maakt een verdunningsreeks. Je weet dan dus concentraties van die oplossingen. 
  
• Je meet de kleurintensiteit van 

de oplossingen en zet die punten 
(concentratie vs kleurintensiteit) 
in een grafiek. 

Je moet de ijklijn af kunnen lezen. 

Deze les

• Uitleg gehaltes
• Uitleg verdunning
• Uitleg ijklijn 
• Maken 14 + 18