Grammatica zinsdelen: bijvoeglijke bepaling

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

Redekundig ontleden

Zinsdelen:

bijvoeglijke bepaling

Wat je al weet en kunt

• Je weet wat redekundig ontleden is.
• Je kunt een zin in zinsdelen verdelen.
• Je kan de zinsdelen benoemen van persoonsvorm tot en met het voorzetselvoorwerp.

Lesdoel

• Je kunt binnen de zinsdelen de bijvoeglijke bepalingen vinden.
• Je kunt de bijvoeglijke bepalingen op de juiste manier noteren. 

Weet je nog?

Ontleden betekent: iets in stukjes verdelen en ieder

stuk een naam geven.

Bij redekundig ontleden verdeel je een zin in zinsdelen.

 

Zinsdelen benoemen

1. Persoonsvorm                        (verander de tijd )
2. Onderwerp                               (wie/wat + gezegde?)
   
3. Werkwoordelijk gezegde   (alle werkwoorden in de zin + types 1, 2 en 3)
4. a Lijdend voorwerp
   4b naamwoordelijk deel    (wie/wat + gezegde + onderwerp?)
5. Meewerkend voorwerp      (aan/voor wie + gezegde + onderwerp?)
6. Bijwoordelijke bepaling      (waar, wanneer, waarom, waardoor, waarmee, waarover, hoe?)
   

Bij welke optie is de zin goed verdeeld in zinsdelen?

Hij gaf de lastige klus aan zijn slimme collega.

1. Hij | gaf | de lastige klus | aan | zijn | slimme collega.
2. Hij gaf | de lastige klus | aan | zijn slimme collega.
3. Hij | gaf | de lastige klus | aan zijn slimme collega.
4. Hij | gaf | de lastige klus | aan | zijn slimme collega.

Sleep de zinsdelen naar het juiste vak.

onderwerp

lijdend vvw

ww gezegde

meewerkend vw

bijwoordelijke bepaling

Zin:

De buurman 

wilde

gisteren

het vogelhuisje

in de boom

hangen.

Sleep de zinsdelen naar het juiste vak.

onderwerp

lijdend vvw

ww gezegde

meewerkend vw

bijwoordelijke bepaling

Zin:

Hangjongeren

hebben

de burgemeester

veel problemen

bezorgd

afgelopen zomer.

Een bijvoeglijke bepaling is GEEN APART ZINSDEEL, maar een deel van een ander zinsdeel, bijvoorbeeld van het:

• het onderwerp, 
  
• het lijdend voorwerp, 
  
• het meewerkend voorwerp en/of 
  
• de bijwoordelijke bepaling(en) … 
  

Stappenplan 1/2

Stap 1 Ontleed de zin zoals je dat gewend bent (met de juiste tekens).

Stap 2 Zoek per zinsdeel het belangrijkste zelfstandige naamwoord en zet op het tweede vlak (de tweede regel) onder dat zelfstandig naamwoord de afkorting ZNW.

Stap 3 De woorden die vóór het ZNW binnen het zinsdeel staan, krijgen ieder een eigen pijltje richting het ZNW. Als het een voorzetsel is, zet je een vlindertje onder het woord.

Stap 4 De woorden die áchter het ZNW binnen het zinsdeel staan, pak je samen in één pijl richting  het ZNW.

Stappenplan 2/2

Je bent nu klaar met vlak 2. Elk pijltje noem je een bijvoeglijke bepaling. Nu gaan we verder met vlak 3 en verder. 

Ga verder met stap 2 – 4 totdat je alle woorden een teken (pijltje, vlinder of znw) hebt gegeven.

Wat is het verschil tussen zin 1, 2 en 3?

1. In die zaal | heeft | dat meisje | een schilderij | bekeken.

2. In die nieuwe zaal | heeft | dat leuke meisje | een prachtig schilderij | bekeken.

3. In die nieuwe zaal van het museum | heeft | dat leuke meisje uit mijn klas | een prachtig schilderij van Frans Hals | bekeken.

• Door in zin 1 woorden/woordgroepen bij te voegen hebben we zin
  2 en 3 gekregen. 

• Die woorden/woordgroepen zeggen iets extra's over de zaal, over het meisje en over het schilderij: over een zelfstandig naamwoord dus.  

• Die extra informatie kan vóór en achter het zelfstandig naamwoord (kernwoord) staan. Wanneer het achter een zelfstandig naamwoord staat begint het met een voorzetsel (van, in, op etc.)
  

Schrijf de kernwoorden op:
In die nieuwe zaal van het museum | heeft | dat leuke meisje uit mijn klas | een prachtig schilderij van Frans Hals | bekeken.

Maak zinsdelen, onderstreep de kernen en omcirkel de bvb 

Mijn kleine broertje van drie jaar mocht afgelopen zaterdag meedoen aan een belangrijke voetbalwedstrijd. 

1) Verdeel de zin in zinsdelen.

2) Ontleed de zin met de geleerde tekens op het eerste vlak, zoals je dat gewend bent.

3) Geef de bijvoeglijke bepalingen aan. 

Mijn kleine broertje van acht jaar mocht afgelopen zaterdag aan een belangrijke voetbalwedstrijd meedoen. 

Maak zinsdelen, onderstreep de kernen en omcirkel de bvb 

Mijn kleine broertje van drie jaar mocht afgelopen zaterdag meedoen aan een belangrijke voetbalwedstrijd. 

1) Verdeel de zin in zinsdelen.

2) Ontleed de zin met de geleerde tekens op het eerste vlak, zoals je dat gewend bent.

3) Geef de bijvoeglijke bepalingen aan. 

De mooie ring van mijn oma heb ik in een mooi, blauw doosje gedaan. 

Maak zinsdelen, onderstreep de kernen en omcirkel de bvb 

Mijn kleine broertje van drie jaar mocht afgelopen zaterdag meedoen aan een belangrijke voetbalwedstrijd. 

1) Verdeel de zin in zinsdelen.

2) Ontleed de zin met de geleerde tekens op het eerste vlak, zoals je dat gewend bent.

3) Geef de bijvoeglijke bepalingen aan. 

Ik neem iedere dag vijf boterhammen met kaas mee naar mijn werk. 

Maak zinsdelen, onderstreep de kernen en omcirkel de bvb 

Mijn kleine broertje van drie jaar mocht afgelopen zaterdag meedoen aan een belangrijke voetbalwedstrijd. 

1) Verdeel de zin in zinsdelen.

2) Ontleed de zin met de geleerde tekens op het eerste vlak, zoals je dat gewend bent.

3) Geef de bijvoeglijke bepalingen aan. 

Aan het begin van het schooljaar hebben de leerlingen uit klas 2 een zakelijke e-mail met bijlage naar hun docent Nederlands gestuurd.

Sleep de kern en bijvoeglijke bepaling naar het juiste vak.

Zin:

kern

bijvoeglijke 

bepaling

Ze

heeft

een

mooie,

rode

auto.

Sleep de kern en bijvoeglijke bepaling(en) naar het juiste vak.

Zin:

kern

bijvoeglijke 

bepaling

De

dikgedrukte

woorden

noemen

we

bijvoeglijke  

bepalingen.

Sleep de kern en bijvoeglijke bepaling(en) naar het juiste vak.

Zin:

kern

bijvoeglijke 

bepaling

Met

de

nieuwe

vriend

van mijn zus

kan  

ik

goed

opschieten. 

Doel

• Je kan binnen de zinsdelen de bijvoeglijke bepalingen vinden.
• Je kan de bijvoeglijke bepalingen op de goede manier noteren.

Ik kan binnen de zinsdelen bijvoeglijke bepalingen vinden.

1. ja
2. nee

Ik kan de bijvoeglijke bepaling op de juiste manier opschrijven.

1. ja
2. nee