Herhaling stevigheid en beweging

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

 stevigheid en beweging

4.1 Het skelet

Leerdoelen

1. Je kent de delen van het lichaam.
   
2. Je kunt in een afbeelding van het skelet de botten benoemen.
   
3. Je kunt de functies van het skelet noemen.

Wij zijn een gewerveld dier met een inwendig skelet

Een ander woord voor skelet is geraamte

De mens bestaat uit 206 botten

Een ander woord voor botten is beenderen

Het skelet

Functies skelet:

bescherming

Vorm

stevigheid

beweging mogelijk maken

schedel

Schouderblad

Opperarmbeen

Heupbeen

ribben

ellepijp

spaakbeen

lendenwervels

halswervels

dijbeen

knieschijf

scheenbeen

Kuitbeen

sleutelbeen

De bouw van botten

Leerdoelen

• Je kunt de bouw van botweefsel en kraakbeenweefsel beschrijven.
  

•  Je kunt beschrijven hoe de samenstelling van botten verandert tijdens het leven.

De bouw van botten

In het skelet komt botweefsel en kraakbeenweefsel voor. 

Tussen de cellen zit tussencelstof. 

Kraakbeenweefsel bestaat vooral uit collageen

De bouw van botten

In botweefsel liggen de cellen in kringen om kanaaltjes die bloedvaatjes bevatten.

Botweefsel bestaat vooral uit kalkzouten

Fontanellen

Beenverbindingen

Wat ga je leren?

Je kunt de beenverbindingen beschrijven.
Je kunt de bouw van de gewrichten beschrijven.
Je kunt de werking beschrijven van het: scharniergewricht, kogelgewricht, rolgewricht

Beenverbindingen 

Er zijn verschillende verbindingen. 

vergroeiing - naadverbinding - kraakbeenverbinding - gewricht

Gewrichten

Gewrichten zijn ook een verbinding tussen 2 beenderen. 

Je hebt 3 soorten:

kogelgewricht

scharniergewricht

rolgewricht

Bouw van een kogelgewricht

1. Gewrichtskogel en kom
2. Gewrichtskapsel
3. Gewrichtssmeer
4. Kapselbanden
5. Kraakbeenlaagje

Spieren

Spieren

Leerdoelen

• Je kunt de werking van spieren beschrijven.
  
• Je kunt voorbeelden noemen van bewuste en onbewuste spierbewegingen.

Pezen

De plaats waar de pees vastzit noem je de aanhechtingsplaats.

Een spier kan zich samentrekken, maar een pees niet.

Een spiervezelbundel bestaat uit veel spiervezels

Een spier

Biceps

Als de biceps meer aanspant dan de triceps, buigt de arm.

1

Triceps

Als de triceps meer aanspant dan de biceps, strekt de arm.

2

Antagonisten

• Armbuigspier (biceps) samentrekken = korter en dikker

• Pezen trekken aan je spaakbeen

• Armstrekspier (triceps) onspant= langer en dunner

Onwillekeurige spieren

• Orgaanspieren bewegen zonder dat je je daar bewust van bent.

• Het hart
•  Wand van de slokdarm, maag, darmen 
• Wanden van bloedvaatjes

H4 Stevigheid en beweging

4.5 De wervelkolom

Leerdoelen

- Weet je hoe de wervelkolom is opgebouwd;

- Weet je hoe je goed met je rug om kunt gaan.

Wervelkolom

• Je wervelkolom bestaat uit een 'dubbele S-vorm'
• Voor het veren van de wervelkolom
• Voorkomt hoofdpijn

slechte houding

waarom krimp je als je ouder wordt?

Tussenwervelschijven

Schokbrekers en maken het buigen mogelijk.

Geleiachtige kern

Geeft veerkracht

Kraakbeen

GEZOND BEWEGEN 

Leerdoelen 

   Je weet dat spieren sterker worden door training.

   Je kunt uitleggen dat lichaamsbeweging goed is

      voor je gezondheid.

   

Training zorgt spiergroei en conditie.

• Spiergroei

Motorische geheugen: Beweging is opgeslagen

Geautomatiseerde beweging: Beweging die je kan uitvoeren zonder na te denken

Conditie: Langer en sneller bewegen

Coördinatie: verschillenden spieren werken goed samen

Wat is een blessure?

Een blessure is een beschadiging aan botten, spieren en/of gewrichten.

Voorkomen blessures

1. Kleding en beschermende middelen

2. Intapen

3. Warming-up

4. Rek oefeningen

5. Cooling-down

Wat is een blessure?

1. Een verstuiking van een vinger
2. Een beschadiging aan botten, spieren en/of gewrichten
3. Een lichte vermoeidheid na het sporten
4. Een verandering in de hartslag

Wat zijn orgaanspieren?

1. Orgaanspieren hebben geen functie in het lichaam.
2. Orgaanspieren zijn spieren die alleen in organen voorkomen.
3. Orgaanspieren bewegen zonder dat je je daar bewust van bent
4. Orgaanspieren bewegen alleen als je je daar bewust van bent.

Wat is de functie van een kogelgewricht?

1. Een kogelgewricht heeft geen functie in het skelet.
2. Een kogelgewricht zorgt voor beweging in alle richtingen.
3. Een kogelgewricht zorgt voor beweging in meerdere richtingen.
4. Een kogelgewricht zorgt voor beweging in één richting.

Wat is conditie?

1. Het vermogen om zwaardere gewichten te tillen
2. Het vermogen om beter te kunnen zien
3. Het vermogen om hoger te springen
4. Het vermogen om langer en sneller te bewegen

Wat is de functie van een scharniergewricht?

1. Een scharniergewricht zorgt voor beweging in alle richtingen.
2. Een scharniergewricht heeft geen functie in het skelet.
3. Een scharniergewricht zorgt voor beweging in één richting.
4. Een scharniergewricht zorgt voor beweging in meerdere richtingen.

Wat is een geautomatiseerde beweging?

1. Bewegingen die je alleen met hulp van anderen kunt uitvoeren
2. Bewegingen die je kunt uitvoeren zonder na te denken
3. Bewegingen die je alleen in je slaap kunt uitvoeren
4. Bewegingen die je alleen voor de eerste keer kunt uitvoeren

Wat is spiergroei?

1. Het vergroten van de spiermassa
2. Het verlagen van de lichaamsvetpercentage
3. Het verhogen van de lichaamsvetpercentage
4. Het verkleinen van de spiermassa

Uit welke stoffen bestaat botweefsel vooral?

1. Collageen
2. Bloedvaatjes
3. Kalkzouten
4. Tussencelstof

Wat gebeurt er met de armbuigspier (biceps) bij het samentrekken?

1. Blijft even lang en dun
2. Wordt langer en dunner
3. Vermindert in aantal
4. Wordt korter en dikker

Wat is motorisch geheugen?

1. Bewegingen die in het geheugen zijn opgeslagen
2. De herinnering aan een sportwedstrijd
3. Het onthouden van de namen van spieren
4. De kennis over hoe spieren groeien

Wat is de werking van een scharniergewricht?

1. Beperkte beweging in één richting
2. Beperkte beweging in meerdere richtingen
3. Grote beweging in één richting
4. Grote beweging in meerdere richtingen

Wat is een gewricht?

1. Verbinding tussen twee beenderen
2. Een orgaan
3. Een kraakbeenlaagje
4. Een spier

Wat zijn fontanellen?

1. Harde plekken op de schedel van een baby
2. Zachte plekken op de schedel van een baby
3. Kleine gaatjes in de schedel
4. Gebroken botten in de schedel

Uit welke stof bestaat kraakbeenweefsel vooral?

1. Collageen
2. Tussencelstof
3. Kalkzouten
4. Bloedvaatjes

Wat is de functie van het skelet?

1. Produceren van hormonen
2. Opvangen van signalen
3. Stevigheid bieden aan het lichaam
4. Opslaan van vetten en mineralen

Wat zijn antagonisten?

1. Botten die tegenover elkaar staan
2. Spieren die een vergelijkbare werking hebben
3. Een soort kraakbeen
4. Spieren die een tegengestelde werking hebben

Welke botten vormen samen de schoudergordel

1. sleutelbeen, opperarm
2. sleutelbeen, schouderblad
3. schouderblad, opperarm
4. schouderblad, nekwervel