Ziektebeelden huid

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Ziektebeelden

Huid

Februari 2025 

Learnbeat 24.10

Leerdoelen

• Je kunt van ziektebeelden benoemen wat de naamsverklaring, oorzaken, symptomen, behandelingen en complicaties zijn
• Je kunt de definitie van de medische terminologie beschrijven.

Huid

Je kunt van ziektebeelden benoemen wat de naamsverklaring, oorzaken, symptomen, behandelingen en complicaties zijn
Je kunt de definitie van de medische terminologie beschrijven.

Wat is de huid?

1. orgaan
2. weefsel
3. orgaanstelsel
4. cel

Huid

Huid heeft 3 lagen:

Opperhuid

• voeding uit bloedvaten lederhuid
  
• bevat kiemlaag die nieuwe opperhuidcellen maakt

Huid

Lederhuid

• bevat: haren, nagels, talgklieren, zweetklieren, borstklieren, bloedvaatjes, zenuwtakjes
  
• chirurg maakt snede (incisie) in lengterichting van de ruitfiguren om zo weinig mogelijk collagene vezels door te snijden, wondranden blijven dan tegen elkaar (betere genezing)
  

Onderhuids vet/bindweefsel

• bevat vetcellen
  

Huid

Functies:

• Bescherming
  
• Handhaven lichaamstemperatuur
  
• Uitscheiding
  
• Waarneming
  
• Aanmaak vitamine D
  

Welke verpleegtechnische handeling is mogelijk dankzij de doorbloeding van de huid?

1. wassen
2. insmeren
3. medicatie geven
4. subcutaan injecteren

Waar in de huid wordt het pigment aangemaakt?

1. Keratinocyten
2. Melanocyten
3. Haarbulbus
4. Apocriene klieren

Kleuren van de huid

• Bleek: oedeem, te weinig hemoglobine (bloedarmoede), shock (= te kort aan circulerend bloed), schimmel
  
• Geel (icterus): ophoping bilirubine (lever / gal / milt probleem)
  
• Blauw (cyanose): te weinig zuurstof in het bloed (hart / long probleem)
  
• Zwart / bruin: pigment, weefselversterf (necrose / gangreen)
  
• Rood: verwijding van bloedvaten (koorts, ontsteking), wijnvlek
  

Eczeem

Een allergische ontstekingsreactie van de huid.

2 soorten:

• Atopische eczeem of constitutioneel eczeem
  
• Contacteczeem

Eczeem

Atopische eczeem of constitutioneel eczeem

Gekenmerkt door een jeukende, ontstoken huid met droge schilfering.

Kinderen: ontstaat vaak 2 tot 3 maanden na de geboorte en duurt tot een jaar of 2. 

Kinderen hebben hierbij vaak aanleg voor allerlei andere allergieën zoals hooikoorts, astma of een voedingsallergie.

Volwassenen zijn de huidklachten chronisch.

Eczeem

Contacteczeem

Is een vorm van eczeem dat ontstaat wanneer er contact is tussen de huid en een lichaamsvreemde stof (antigeen). 

Het belangrijkste onderdeel van de behandeling is het wegnemen van het antigeen die de reactie uitlokt.

Eczeem

Symptomen:

• rode plekjes
  
• bultjes
  
• ruwe, droge plekjes
  
• blaasjes
  
• schilfers
  
• erge jeuk
  

Diagnose: allergietest

Eczeem

Behandeling:

• medicatie om huidontsteking te remmen (hormoonzalven)
  
• medicatie tegen jeuk
  
• vermijden van stoffen die allergische reactie op roepen
  

Complicatie: krabben en hierdoor wondvorming/ontstekingen

Huid

Je kunt van ziektebeelden benoemen wat de naamsverklaring, oorzaken, symptomen, behandelingen en complicaties zijn
Je kunt de definitie van de medische terminologie beschrijven.

Huid

Je kunt van ziektebeelden benoemen wat de naamsverklaring, oorzaken, symptomen, behandelingen en complicaties zijn
Je kunt de definitie van de medische terminologie beschrijven.

Intertrigo (smetten)

Ontsteking van de huidplooien met roodheid en verweking van de huid

Voorkeursplaatsen: liezen, onder borsten, bil- en buikplooi

Symptomen:

roodheid, nat, dunne glanzende huid, fissuur (scherpe rode wondlijn), spiegelvorming (roodheid aan beide zijden van de plooi), huidbeschadiging (ontvelling), maceratie (verweking), pijn / jeuk, brandend gevoel

Bij smetten moet je de huid .........

1. goed droog deppen
2. luchtdoorlatende kleding dragen. bv katoen
3. scheurlinnen gebruiken
4. alle antwoorden zijn goed

Huid

Je kunt van ziektebeelden benoemen wat de naamsverklaring, oorzaken, symptomen, behandelingen en complicaties zijn
Je kunt de definitie van de medische terminologie beschrijven.

Behandeling:

stadium 1 en 2: voorkomen van infectie, goede hygiëne, zinkolie / crème

stadium 3 en 4:

lokaal anti-schimmel preparaat

Decubitus

Decubitus is een beschadiging van de huid en/ of het onderliggende weefsel. 

Plaats waar decubitus ontstaat is vaak op uitstekende delen(oor, schouder, hiel stuit)

Oorzaken

-Druk en schuifkrachten door immobiliteit

-Ontstaan van decubitus wordt versneld door incontinentie

-verpleegfouten

-zorgvragers met een verminderde weerstand en een slechte voedingstoestand hebben een verhoogde kans op het ontstaan van decubitus.

De decubitus ziet er aan de oppervlakte soms beter uit dan in de diepte. Onder de oppervlakte kan beschadigd weefsel al aan het afsterven en necrotiseren zijn.

Wat zijn risicoplekken voor decubitus

Risicoplekken voor decubitus

achterhoofd

oren

schouders

wervelkolom

elleboog

stuit

zitbeenderen

heupen

knieën

enkels

hielen

Decubitus kan ingedeeld worden in 4 categorieën

1. Niet wegdrukbare roodheid bij intacte huid

2. Verlies van een deel van de huidlaag of blaar

3.Verlies van een volledige huidlaag (waarbij vet zichtbaar is)

4.verlies van een volledige weefsellaag (Waarbij spier of bot zichtbaar kan zijn)

Categorie 1: Niet wegdrukbare roodheid bij intacte huid

• Oorzaak onderzoeken
• maatregelen toepassen om erger te voorkomen
• controleren van de drukplekken (eens per dag)
• gebruik eventueel barrierecremes of folie

   -bij een normale huidconditie bedek intacte huid met wondfolie

    -bij een te droge huid, creme of lotion zonder parfum. kloppend aanbrengen niet masseren

     -vochtige huid product met indrogend effect (zinkoxide)

• Bij incontinentie regelmatig inco materiaal verwisselen en huid beschermen, barrierecreme of spray

Categorie 2 verlies van een deel van de huidlaag of een blaar

Geen wondbeslag of kneuzing aanwezig. ziet er uit als een glimmende of droge ondiepe wond.

naast de stappen bij categorie 1;

• Bescherm omliggende huid
• blaarresten verwijderen na openscheuren
• intacte blaar laten zitten en druk wegnemen
• Ontvelde huid afdekken
• Bij veel exsudaat, spoelen fysiologisch zout hydrocolloid of schuimverband
• kijk of pijnmedicatie nodig is

Categorie 3: Verlies van volledige huidlaag 

Wonden behandelen volgens het WCS model en het Time model 

Categorie 4 Verlies van volledige weefsellaag (Waarbij spier en of botweefsel zichtbaar kan zijn.)

Behandelen volgens WCS model en Time model

Je kunt bot en spierweefsel zien en voelen. Vaak zie je ook ondermijning of ondertunneling. Deze vorm van decubitus kan zich uitbreiden naar de spieren, pezen en gewrichten. Hierdoor kunnen botontstekingen ontstaan en kunnen pezen of spieren verloren gaan. 

Furunkel (steenpuist)

Acute pijnlijke ontsteking van een haarzakje

Oorzaak: bacterie

Komt meer voor bij: overgewicht, verminderde weerstand, ouderen, diabetes mellitus

Symptomen:

roodheid, pijnlijke harde plek (steen), zwelling met puskop, soms koorts met algemene malaise

Furunkel (steenpuist)

Behandeling: warme kompressen, antibiotica, niet uitknijpen!, pas op bij werkers in de zorg en horeca!

Erysipelas (wondroos, belroos)

Acute infectie van de huid en onderhuidsbindweefsel.

Oorzaak: bacterie, kan besmettelijk zijn, meestal niet

Symptomen:

• felrode, scherpbegrensde verkleuring
  
• oedeem
  
• pijn
  
• algemene malaise: moe, lusteloos, koorts, koude rillingen
  

Erysipelas (wondroos, belroos)

Behandeling: koude omslagen, 

pijnbestrijding, anti-biotica.

Ulcus cruris

Een wond aan het (onder-) been die niet of maar moeilijk wil genezen.

Oorzaken:

• Chronische veneuze insufficiëntie (kleppen)
  
• Embolie of huidinfarct
  

Risicofactoren: diabetes mellitus, hartfalen, hypertensie, immobiliteit, spataderen, lang staan, huidaandoeningen

Huid

Je kunt van ziektebeelden benoemen wat de naamsverklaring, oorzaken, symptomen, behandelingen en complicaties zijn
Je kunt de definitie van de medische terminologie beschrijven.

Ulcus cruris

Symptomen:

• moe, zwaar gevoel in de benen
  
• pijn
  
• vocht in de benen
  
• spataderen
  
• veranderingen aan huid: bruinverkleuring
  
• huid is slecht doorbloed, witte en tere huid
  
• beenwond: vieze geur, jeuk, geel beslag of korst
  

Ulcus cruris

Behandeling:

• wondverzorging
  
• zwachtelen
  
• vacuümtherapie
  

Complicaties:

• infecties
  
• bloedingen
  
• contactallergie van verbandmateriaal
  

Scabiës = schurft

Schurftmijt graaft holletje en legt eitjes.

Overdraagbaar door seksueel contact, kleding, beddengoed.

Pediculosis = luizen

Huidaandoening veroorzaakt door 

bloedzuigende luizen.

Even oefenen

Eczeem = jeukende huiduitslag

Furunkel = steenpuist

Melanoom = kwaadaardige moedervlek

Acne vulgaris = jeugdpuistjes

Herpes simplex = koortslip

Intertrigo= smetten

Scabies = schurft

Even oefenen

Eczeem = 

Furunkel = 

Melanoom = 

Acne vulgaris = 

Herpes simplex = 

Intertrigo= 

Scabiës = 

ziektebeelden Huid (zie Word document)

Decubitus, bron: pathologieboek, huidziekten.nl

Herpes simplex virus type 1 (HSV-1), Herpes simplex virus type 2 (HSV-2), bron: huidziekten.nl

Furunkel, bron: huidziekten.nl

Impetigo, bron: huidziekten.nl

Erysipelas, bron: huidziekten.nl

Herpes zoster, bron: huidziekten.nl

Scabiës, bron: huidziekten.nl

Luizen, schaamluis, bron: huidziekten.nl

Psoriasis, bron: pathologieboek, huidziekten.nl

Constitutioneel eczeem, bron: pathologieboek, huidziekten.nl

Melanoom, basaalcelcarcinoom, plaveiselcelcarcinoom, bron: pathologieboek, huidziekten.nl

Brandwonden, bron: pathologieboek

Ulcus cruris, bron: pathologieboek, huidziekten.nl