4.2 Spanning

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

4.2 Spanningsbronnen

Planning

Uitleg paragraaf 4.2

Maken huiswerkopgaven

Korte herhaling/bespreken opgaven

Na deze les kan je.. (1/2)

Een aantal spanningsbronnen opnoemen

Uitleggen wat spanning is

Beschrijven hoe je spanning meet

Uitleggen wat stroomsterkte is

De spanning berekenen als je batterijen in serie schakelt

Na deze les kan je.. (2/2)

Van enkele veel voorkomende spanningsbronnen aangeven of deze veilig of onveilig is

Beschrijven wat je nodig hebt om apparaten die op een lagere spanning werken op een stopcontact aan te sluiten 

Uitleggen waarom batterijen en herbruikbare batterijen chemische spanningsbronnen worden genoemd en wat hun invloed is op het milieu 

Spanning

Spanning hebben we het vorige week al kort over gehad

Het symbool wat we hiervoor gebruikte was de letter...

• U

Een batterij of accu (en ook stopcontacten) leveren een bepaalde hoeveelheid spanning

Met welke eenheid gaven we spanning aan?

• Volt (V)

Spanning

Hoe veel spanning een batterij of bron geeft kan je controleren

Hiervoor gebruik je een spanningsmeter

Spanning

Maar... wat is spanning nou

Dat gaan we even bekijken met behulp van een video

Spanning

Om het dan even samen te vatten

Een hogere spanning zorgt ervoor dat er meer kracht is

Hierdoor beweegt de stroom sneller

Spanning en energie

Batterijen en andere spanningsbronnen geven energie aan apparaten

De spanning op bijvoorbeeld een batterij geeft aan hoeveel energie er wordt meegegeven aan de stroom

Een batterij van 6V, geeft 2 keer zo veel energie mee aan de lading als een batterij van 3V

Chemische spanningsbronnen

In een batterij vinden allerlei chemische reacties plaats

Door deze reacties kan er lading uit een batterij blijven stromen

Daarom noemen we batterijen of accu's ook wel chemische spanningsbronnen

Een aantal stoffen binnen de batterij worden verbruikt, en er ontstaan daardoor nieuwe stoffen

Chemische spanningsbronnen

Wat gebeurd er precies?

Een aantal stoffen binnen de batterij worden verbruikt, en er ontstaan daardoor nieuwe stoffen

Als de beginstoffen op zijn kan er geen nieuwe stof gemaakt worden en kan de spanning niet in stand gehouden worden, de batterij is leeg

Chemische spanningsbronnen

Bij herbruikbare batterijen keer je het proces om

De nieuw ontstane stoffen worden weer omgezet naar de beginstof

Je kan de batterij weer opnieuw gebruiken hierna

Batterijen schakelen

Sommige apparaten hebben meerdere batterijen naast elkaar geschakeld 

om de juiste spanning te bereiken

De pluspool van batterij 1 wordt 

verbonden met de minpool van 

batterij 2 en zo door

Chemische spanningsbronnen

Dit noemen we ook wel een serieschakeling

In een serieschakeling mag je de spanning van elke batterij bij elkaar optellen

Dus als elke batterij 1,5V heeft

Wat is de totale spanning?

• 1,5 + 1,5 = 3,0V

Veilige en onveilige spanningen

De netspanning in Nederland is 230V

Dit is een gevaarlijk hoge spanning

Veel apparaten die op batterijen werken hebben lagere spanningen om hier veilig mee te werken

Veilige en onveilige spanningen

Omdat veel apparaten ook werken op een lagere spanning en we deze wel willen opladen, bijvoorbeeld je telefoon. Hebben we daar een hulpmiddel voor nodig

De transformator

Batterijen en het milieu

In batterijen zitten stoffen die schadelijk zijn voor het milieu 

Lege batterijen gooi je daarom bij het chemisch afval

Herbruikbare batterijen zijn minder slecht voor het milieu omdat je ze vaker dan 1 keer gebruikt 

Batterijen en het milieu

Bij het recyclen van lege batterijen kunnen nog veel waardevolle stoffen worden hergebruik zoals nikkel en kobalt

Hier kunnen weer nieuwe batterijen van worden gemaakt 

Schakelschema tekenen

Dan moeten we ook nog schakelschema's kunnen tekenen

En dat is niks anders dan het weergeven van jouw bron, lampje, schakelaar, draad en mogelijk nog wat andere dingen die we gedurende dit hoofdstuk tegenkomen

Hier even een paar tips/regeltjes

Schakelschema tekenen

Tekenen doen we met potlood, maak je een foutje dan kan je dit makkelijk gummen

Draden in het schema tekenen we recht, gebruik dus een liniaal of geodriehoek

Overige symbolen teken je uit de losse pols

Schakelschema tekenen

De symbolen van vandaag:

Draad: 

Spanningsbron

Lampje

Schakelschema tekenen

Even oefenen... Probeer eens een schakeling te maken met deze 3 onderdelen. LET OP, je kring moet gesloten zijn!!

Draad: 

Spanningsbron

Lampje

Huiswerk 4.2

Maak opgave 1 tot en met  5 en 7, 9 en 11

Klaar? Steek even je hand op

Afsluiting

Binnenkort practicum! 

Zelf schakelschema's (na)maken met echte onderdelen