TL3 Taalverzorging

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Taalverzorging H1 t/m H3

Je weet wanneer je hoofdletters gebruikt.

Je weet wanneer je komma's gebruikt. 

Je weet wanneer je een dubbele punt of een puntkomma gebruikt. 

Je weet wanneer je aanhalingstekens gebruikt.
Je kent de werkwoordspellingregels. 

Komma

Voor of na een aanspreking: Esmee, wil je even opletten. 

Tussen twee delen van een opsomming: Nigel, Roman, Senna en Sandy snappen dit allemaal al. 

Voor een voegwoord: Lukas schreeuwt, want hij is boos.

Voor en achter een bijstelling: Milan, de leerling die altijd praat, is vandaag goed bezig. 

Gebruik in de volgende zin komma's!
Meri de lachebek van de klas is verdrietig want ze moet weer naar school.

Sem Sem en Sam zijn aan het gamen terwijl ze moeten opletten.

Alwin heb jij goed opgelet?

Dubbele punt 

Een citaat: Manou zei: 'Wat is dit vreselijk saai!'

Een gedachte: Luca dacht: ik wou dat dit afgelopen was. 

Een opsomming: Het is gezellig: Maaike, Vera, Leo, Sophie letten allemaal niet meer op. 

Een uitleg of toelichting: Helaas duurt het nog even: we moeten nog meerdere dingen behandelen. 

Aanhalingstekens

'Ik kan vanavond niet mee', zei Guus. 'Ik moet leren voor Nederlands.'

'Als je meedoet met de les,' vertelde meneer Plender, 'zul je alles sneller begrijpen.'

'Fiets je mee?' vroeg Brenda aan Sandy. 

Aanhalingstekens

Het woord 'gaarne' klint ouderwets. 

De agent zou die 'lieve' jongens wel eens inrekenen. 

Aanhalingstekens of niet?
Joep zei dat hij moe was

1. Geen aanhalingstekens
2. Wel aanhalingstekens

Regel: Als de zin eindigt met een citaat, komt de punt ...

1. binnen de aanhalingstekens
2. buiten de aanhalingstekens

Aanhalingstekens gebruik je als je iets letterlijk opschrijft.

1. Klopt
2. Klopt niet

Welk leesteken mist er in de zin?
Piet zei 'Dat is geen goede zin.'

1. Aanhalingstekens
2. Komma
3. Dubbele punt
4. Uitroepteken

Het jongetje vroeg aan zijn moeder:
"Zijn we er bijna"?

1. Goed
2. Fout

Het vraagteken hoort binnen de aanhalingstekens. 

Welk leesteken mist er in de zin?
Dat is morgen, zei Gerrit.

1. Dubbele punt
2. Aanhalingstekens
3. Komma
4. Uitroepteken

Tijdens gym schreeuwde Kim: Wat doe jij nou?

1. Dit citaat is goed
2. Fout, je mist de dubbele punt
3. Fout, je mist de aanhalingstekens
4. Fout, je mist de hoofdletters

In welke zin zijn de dubbele punt en aanhalingstekens juist geplaatst?

1. Ik vroeg: 'Kun je die vraag beantwoorden?'
2. Ik vroeg: 'Kun je de vraag beantwoorden'?
3. Ik: vroeg 'Kun je die vraag beantwoorden?'
4. Ik: vroeg 'Kun je die vraag beantwoorden'?

Schema

Persoonsvorm?

Ja?  

TT = stam + t*

         VT = stam + te(n) of de(n) (t ex Kofschip)

Nee? 

't ex Kofschip / zo kort mogelijk

* Behalve bij 'ik' ervoor of erachter of jij/je erachter

Die oude man uit Spanje (bestellen) het liefst iedere avond tapas.

1. bestelt
2. besteld

Denk je dat bol.com mijn pakje vandaag (thuisbezorgen)?

1. thuisbezorgt
2. thuisbezorgd

Vorige week (kneden) ik dat deeg.

1. kneden
2. kneeden
3. kneedden
4. kneedde

Mijn vader heeft net de nieuwe iPhone (bestellen)

1. bestelt
2. besteld

De (uitrusten) man heeft weer zin om te voetballen.

1. uitgeruste
2. uitgerustte

Werkwoordsvormen

Persoonsvorm tegenwoordige tijd -> bestelt, bezorgt, fietst

Persoonsvorm verleden tijd -> bestelde, wandelde, fietste

Gebiedende wijs -> Loop eens door! Word eens stil!

Infinitief -> hele werkwoord: lopen, fietsen, rennen. 

Voltooid deelwoord -> gefietst, gewandeld, besteld

Onvoltooid deelwoord -> fietsend, wandelend, lopend

Bijvoeglijk naamwoord -> de ontblote man -> ALTIJD KORT KORT

Einde!

Gelukkig!! Ga aan de slag met H1 t/m H3 van Taalverzorging.

Volgende week maandag heb je hier een toets over...