Bouwsteen 2

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Nederlands 

Bouwstenen - 2F 

Hoofdstuk 2: Onderwerp en hoofdgedachte

Doel

• Je kent de verschillende leesstrategieën
• Je weet hoe je het onderwerp en de hoofdgedachte van een tekst kunt bepalen

Terugblik:
Ik weet de 4 tekstdoelen nog...

😒🙁😐🙂😃

Terugblik: Welke tekstsoort hoort bij welk doel?

Amuserende tekst

Instructieve tekst

Betogende tekst

Informeren

Vermaken

Overtuigen 

Instrueren 

Informatieve tekst

verhalende tekst - amuseren

informerende tekst - informeren

betogende tekst - overtuigen

instructieve tekst - instrueren

Lees- en luisterstrategieën

1. Verkennend lezen of luisteren
2. Globaal lezen of luisteren
3. Gericht lezen of luisteren
4. Intensief lezen of luisteren
   

1. Verkennend lezen

• Je wilt weten om wat voor tekstsoort het gaat en wat het tekstdoel is.
• Kijk naar titel, tussenkopjes en illustraties.

2. Globaal lezen

• Bepalen wat het belangrijkste is.
• Grote lijn, hoofdzaken.
• Eerste zin van elke alinea.

3. Gericht lezen

• Antwoord zoeken op een vraag.
• Letten op bepaalde woorden en namen.

4. Intensief lezen

• Leren voor een toets.
• Alle informatie is belangrijk!

Ik weet het verschil tussen het onderwerp van een tekst en de hoofdgedachte van een tekst

1. Ja
2. Nee

Onderwerp van een tekst

• Het onderwerp beschrijft in één of enkele woorden waar de gehele geschreven of gesproken tekst over gaat.

• Het onderwerp vind je vaak in de titel en in de inleiding. Je leest of beluistert de tekst daarom verkennend. Het onderwerp vind je door je af te vragen: waar gaat deze tekst over?

• Bij luisterteksten vind je het onderwerp meestal in de titel

 

Deelonderwerpen

• Een onderwerp is vaak verdeeld in deelonderwerpen. Een alinea of groepje alinea’s heeft dan een eigen deelonderwerp.

• Deelonderwerpen herken je soms aan de tussenkopjes.

Hoofdgedachte van een tekst

• De hoofdgedachte beschrijft in één zin het belangrijkste wat over het onderwerp wordt verteld.

• Je vindt de hoofdgedachte vaak in de titel, de inleiding of het slot

• De hoofdgedachte vind je door je af te vragen: wat probeert de schrijver of spreker me duidelijk te maken?

Kernzin

• De kernzin is eigenlijk de hoofdgedachte van een alinea. Hierin staat de belangrijkste informatie van die alinea. De rest van de alinea geeft uitleg en voorbeelden.

• De kernzin is vaak de eerste of de laatste zin van een alinea.

Tips

• Is het tekstdoel informeren? Dan heeft de tekst vaak een feitelijke hoofdgedachte.
  

Bijvoorbeeld: Een leasefiets is na twee jaar al duurder dan wanneer je zelf een nieuwe fiets koopt.

• Is het tekstdoel overtuigen? Dan is de hoofdgedachte meestal de mening van de schrijver.
  

Bijvoorbeeld: Neem geen leasefiets, maar leer je eigen fiets repareren.