4.2-1 Vorming geslachtscellen 4V 2223

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

                         4.2 Vorming geslachtscellen

Doel 4.2.2

Je leert hoe geslachtscellen ontstaan.

(VWO: gameten)

(Havo: geslachtscellen)

In de eierstokken (ovaria) worden de eicellen geproduceerd.

(havo: eierstokken)

Menstruatie - spieren van baarmoeder trekken samen en stoten baarmoeder slijmvlies af.

BINAS 86B1

In de eierstok rijpen elke maand meerdere eicellen. Eentje wordt maar helemaal rijp. Een eicel wordt omgeven door follikelcellen (voedende cellen).

BINAS 86B1

In de zaadballen(teelballen) worden de zaadcellen geproduceerd, ze worden opgeslagen in de bijballen.

Zaadcellen optimumtemperatuur: ongeveer 35°C .

Na de geboorte dalen de zaadballen in vanuit de buikholte.

BINAS 86A1

Sperma: Zaadcellen met vocht van prostaatklier (base, neutraliseert zure omgeving vagina) en zaadblaasje (fructose (energie), prostaglandines (bevordert beweeglijkheid) en fibrinogeen (verdikking sperma)).

BINAS 86A1

Vorming geslachtscellen

karyogram lichaamscel

in een lichaamscel bevinden 

zich chromosomen in paren.

het laatste paar zijn de 

geslachtschromosomen.

Man: XY

Vorming geslachtscellen

Deze cellen zijn diploïd (2n).

Bij de mens 23 paar 

homologe 

chromosomen

= 2 x 23 chromosomen

Vorming geslachtscellen

Als in een zaadcel en een eicel

net zoveel chromosomen

zouden zitten dan zou je na de 

bevruchting een bevruchte 

eicel met 92 chromosomen

hebben. Dit kan niet.

Vorming geslachtscellen

Dus: bij vorming van 

geslachtscellen  aantal

chromosomen worden 

gehalveerd 

Vorming geslachtscellen

Geslachtscellen zijn dus

haploïd (n).

Bij de mens bevatten ze 

23 chromosomen.

Vorming geslachtscellen

Reductiedeling: meïose

Voorbereiding is hetzelfde als bij

de mitose (G1 - S- G2)

Vorming geslachtscellen

Geslachtscellen ontstaan uit stamcellen.

Ze onstaan uit een deling die anders gaat

dan de gewone celdeling (mitose).

Deze deling heet reductiedeling/ meïose.

Deze deling start óók na de G2 fase. 

Het DNA (de chromosomen) is dus al

verdubbeld.

S fase (interfase): DNA replicatie

Doel van de meïose

BINAS 76B2

Meïose I: de homologe chromosomen(nu chromatiden) worden gescheiden

Profase I:

Kernmembraan ver-

dwijnt. Chromosomen

spiraliseren. Spoelfiguur vormt.

Chromosomen liggen als paren bij elkaar.

Metafase I:

Chromosomen liggen

twee aan twee in het

midden van de cel.

Spoelfiguren hebben trekdraden gevormd naar de centromeren, elk naar één chromosoom van een chromosomenpaar.

Anafase I:

Spoelfiguren trekken

chromosomen naar de

polen.

Telofase I:

Door insnoering 

ontstaan twee haploïde

cellen.

Meïose II: de chromatiden worden gescheiden

Meïose II (~mitose)

Meiose =

1. Gewone celdeling
2. Reductiedeling

Meiose

1. Normale celdeling
2. van 23 paar naar 46 losse chromosomen
3. Geslachtsceldeling of reductiedeling
4. Van 46 paar naar 46 losse chromosomen

Meiose was voor

1. Aanmaken lichaamscellen
2. Aanmaken geslachtscellen

Waar vindt meiose plaats?

M

M

Zaadblaasje / prostaat

Zaadbuisje

Bijbal

Vorming spermatogonia

Meiose I

Meiose II

differentiatie tot zaadcel

opslag zaadcel

toevoeging zaadvloeistof

MITOSE

MEIOSE I 

MEIOSE II

2n --> 2n + 2n 

2n --> n + n 

n --> n + n 

2n

mitose 

2n

2n

meiose 

Vul in voor de meiose 

2n

n

n

2n

2n

n

n

n

n

n

n

Doel 4.2

Je hebt geleerd hoe geslachtscellen ontstaan

oefenopgaven: https://biologiepagina.nl/Vwo4/Voortplanting/Toetsmeiose/meiose.htm 

Doel 4.2

BINAS 70B Karyogram

BINAS 76A Celcyclus

BINAS 76B2 Meiose

BINAS 86A Geslachtsorganen man

BINAS 86B Geslachtsorganen vrouw

BINAS 86D Oögenese en spermatogenese

Begrippen 4.2

homologe chromosomen, reductiedeling, meiose I, meiose II, crossing-over, recombinatie, halpoïde, diploïde, gameten, öogonia, primaire en secundaire oöcyt, follikel, poollichaampje, spermatogonia, primaire en secundaire spermatocyt, spermatiden, trilhanen, zaadblaasjes, prostaatvocht, interstitiële cellen, cellen van Leydig, testosteron