Les DO donderdag 11 februari 2021

• Biologie
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 1

Stevigheid en beweging

Wat gaan we doen?

- Je krijgt alle leerdoelen te zien van dit hoofdstuk. 

- Bij ieder leerdoel krijg je een aantal vragen om te testen of je het leerdoel beheerst of nog niet. 

- Heb je vragen? Stel ze! 

Leerdoelen thema 5: Stevigheid en beweging

Welke leerdoelen gaan we deze les 'toetsen'? 

1. Je kunt in een afbeelding van het skelet de botten herkennen en benoemen.
2. Je moet de functies van het skelet kunnen benoemen. 
3. Je kunt de relatie tussen de vorm en functie van botten beschrijven.
4. Je kunt beschrijven hoe de samenstelling van botten tijdens het leven verandert.
5. Je moet 4 beenverbindingen kunnen benoemen en kunnen aangeven of er beweging mogelijk is. 
6. Je moet de bouw van een gewricht kunnen beschrijven en 3 typen gewrichten van elkaar kunnen onderscheiden. 
7. Je kunt de werking van spieren beschrijven.
8. Je kent het belang van een goede lichaamshouding.
9. Kun je van een aantal sportblessures beschrijven wat er aan de hand is. 
10. Je kent de namen van de botten in de schedel. 
11. Je weet wat fontanellen zijn en welke functie ze hebben. 
12. Je kunt op een afbeelding been- en kraakbeenweefsel van elkaar onderscheiden.

Leerdoel 1: Je kunt in een afbeelding van het skelet de botten herkennen en benoemen.

Checklist 

Je kunt de beenderen benoemen van: 

• De schedel
  
• De romp
  
• De ledematen (armen en benen)

In de afbeelding zie je een röntgenfoto.

Welk bot is met nummer 6 aangegeven?

1. Opperarmbeen
2. Ellepijp
3. Spaakbeen
4. Vingerkootjes

Er is een foto van Dominique haar arm gemaakt.

Sleep naar de botten die je ziet op de röntgenfoto:

Extra hulpje, het skelet

Spaakbeen

Opperarmbeen

Ellepijp

middenhands

beentjes

handwortel

beentjes

vingerkootjes

In de afbeelding zie je een schematische tekening van het
skelet van de mens. Een aantal botten is genummerd.

Wat is aangegeven met nummer 18?

1. Halswervels
2. Borstwervels
3. Heiligbeen
4. Lendewervels

Leerdoel 2: Je moet de functies van het skelet kunnen benoemen. 

Checklist 

Je moet kunnen benoemen dat de functies van het skelet zijn:

- Vorm 

- Stevigheid 

- Bescherming 

- Beweging 

Welke functies heeft ons skelet?

1. Vormgeven, bescherming en stevigheid
2. Vormgeven, stevigheid en beweging
3. Beweging, vormgeven, stevigheid en bescherming

Leerdoel 3: Je kunt de relatie tussen de vorm en functie van botten beschrijven.

Checklist 

Je weet dat:

• Het skelet vorm geeft aan het lichaam
  
• De vorm van het skelet van een dier heeft te maken met de voortbeweging van het dier. 

In de afbeelding zie je een rafelvis.

Heeft deze vis een gestroomlijnd lichaam?

1. Ja
2. Nee

Vorm waarbij een dier tijdens het voortbewegen zo min mogelijk wordt tegengehouden door water of lucht.

Landzoogdier dat alleen op de toppen van de tenen loopt; de teen is bedekt met een hoef.

Landzoogdier dat op de hele voet loopt.

Landzoogdier dat alleen op de tenen loopt.

Teenganger

Stroomlijn

Topganger

Zoolganger

Bij welk van deze drie groepen hoort een zebra?

1. Zoolgangers
2. Teengangers
3. Topgangers

Leerdoel 4: Je kunt beschrijven dat de samenstelling van botten tijdens het leven verandert.

Checklist

Je weet dat: 

• Tijdens het leven de hoeveelheid lijmstof in botweefsel afneemt en de hoeveelheid kalk toeneemt. 
  

Wat is harder: kraakbeen of been?

1. Kraakbeen
2. Been

Bestaan de beenderen van een pasgeboren baby voornamelijk uit beenweefsel of voornamelijk uit kraakbeenweefsel?

1. Voornamelijk uit beenweefsel
2. Voornamelijk uit kraakbeenweefsel

veel lijmstof 

weinig lijmstof

weinig kalkzouten

veel kalkzouten

Leerdoel 5: Je moet 4 beenverbindingen kunnen benoemen en kunnen aangeven of er beweging mogelijk is. 

Checklist

4 beenverbindingen zijn:

• Naadverbinding = Geen beweging 
• Vergroeid = Geen beweging 
• Kraakbeen =  Wel beweging 
• Gewrichten= Wel beweging 

Welke beenverbindingen is 1?

1. Vergroeid
2. Naadverbinding
3. Kraakbeenverbinding
4. Gewricht

Welke beenverbindingen zijn beweeglijk? Kies er 2.

1. Naadverbinding
2. Kraakbeenverbinding
3. Gewricht
4. Vergroeiing

Leerdoel 6: Je moet de bouw van een gewricht kunnen beschrijven en 3 typen gewrichten van elkaar kunnen onderscheiden. 

Checklist

Je weet dat:

• Hoe een gewricht is opgebouwd. 
• Kogelgewricht 
• Scharniergewricht 
• Rolgewricht 

Er zijn verschillende typen gewrichten. Bekijk de afbeelding. Wat klopt?

1. 1 = scharniergewricht, 2 = rolgewricht
2. 1 = kogelgewricht, 2 = rolgewricht
3. 1 = scharniergewricht, 2 = kogelgewricht
4. 1 = kogelgewricht, 2 = scharniergewricht

Leerdoel 7: Je kunt de werking van spieren beschrijven

Checklist

Je weet dat:

• Een spier met pezen vastzit aan beenderen. 
  
• Een spier zich kan samentrekken.
  
• Antagonisten: spieren zijn waarvan het samentrekken een tegengesteld effect heeft.
  

Beweging ontstaat doordat .... 1 .... kunnen samentrekken.

.... 2 .... kunnen niet samentrekken, maar zorgen voor verbinding met het bot.

1. 1: spieren 2: spieren
2. 1: pezen 2: pezen
3. 1: pezen 2: spieren
4. 1: spieren 2: pezen

Wat gebeurt er met de lengte en omvang van een spier die zich samentrekt?

1. Een spier die samentrekt, wordt korter en dunner
2. Een spier die samentrekt, wordt korter en dikker
3. Een spier die samentrekt, wordt langer en dunner
4. Een spier die samentrekt, wordt langer en dikker

In de afbeelding zijn de beenderen en spieren in een bovenarm schematisch getekend. De arm wordt verder gebogen.

Welke spier is of welke spieren zijn dan samengetrokken?

1. Alleen de armbuigspier
2. Alleen de armstrekspier
3. De armbuigspier en de armstrekspier zijn beide samengetrokken
4. De armbuigspier en de armstrekspier zijn geen van beide samengetrokken

Leerdoel 8: Je kent het belang van een goede lichaamshouding.

Checklist

Je weet dat:

• Een goede houding belangrijk is. 
• Je weet wat een goede houding is. 

Wat is de beste manier om je peuter op te tillen?

1. tekening 1
2. tekening 2
3. tekening 3

Leerdoel 9: Kun je van een aantal sportblessures beschrijven wat er aan de hand is. 

Checklist

Je weet dat:

• Welke verschillende sportblessures er zijn. 
• Je kent de kenmerken van deze verschillende blessures 

32. Tot welk type blessure horen blauwe plekken?

1. Kneuzing
2. Ontsteking
3. Spierscheuring
4. Verzwikking

Leerdoel 10: Je kent de namen van de botten in de schedel. 

Checklist

Je weet:

• De namen van de botten in je schedel. 

Welke botten horen bij de schedel?

1. Alleen schedelbeenderen
2. Schedelbeenderen, bovenkaak, onderkaak
3. Alleen boven- en onderkaak

Leerdoel 11: Je weet wat fontanellen zijn en welke functie ze hebben. 

Checklist

Je weet:

• Fontallen ruimtes zijn in de schedelbeenderen bij pasgeboren baby's 
• Je weet dat fontanellen de geboorte makkelijker maken. 

fontanellen hebben als functie het ........... van de schedel van een baby.

1. verstevigen
2. flexibeler maken
3. beschermen
4. vormgeven

Leerdoel 12: Je kunt op een afbeelding been- en kraakbeenweefsel van elkaar onderscheiden.

Dit is..

1. beenweefsel
2. kraakbeenweefsel
3. spierweefsel
4. huidweefsel

Bedankt voor het meedoen! 

Heb je vragen? Stel ze in Teams!