3.7 - Weefselvloeistof en lymfe + 3.8 - Bloedgroepen (A3)

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2,3

Welkom bij Biologie

Startopdracht

Lees de samenhang Stokoud en kerngezond op bladzijde 237.

Maak opdracht 10

 

Welkom

1. Loop rustig het lokaal binnen en praat zachtjes
2. Ga zitten op je stoel
3. Oortjes doe je uit
4. Je jas doe je uit
5. Pak je boek, schrift + pen

Hoofdstuk 3 - De bloedsomloop

3.1 - Bloed

3.2 - De bloedsomloop

3.3 - Het hart

3.4 - Uitscheiding

3.5 - Het immuunsysteem

3.6 - Gezond leven

3.7 - Weefselvloeistof en lymfe

3.8 - Bloedgroepen

Hoofdstuk 3 - De bloedsomloop

3.6 - Gezond leven

Herhaling

Wat is slagaderverkalking?

1. hoge bloeddruk
2. vernauwing van de bloedvaten
3. hartinfarct
4. herseninfarct

Wat gebeurt er bij een hartinfarct?

1. Een kansader van het hart raakt verstopt
2. Een kransslagader van het hart raakt verstopt
3. De bloeddruk wordt te hoog
4. De bloeddruk daalt te snel

Kan een hartritmestoornis door stress ontstaan?

1. Ja
2. Nee

Wat gebeurt er bij een hartinfarct?

1. Het hart stopt zonder reden met kloppen.
2. Een deel van het hart krijgt geen zuurstof en voedingstoffen meer.
3. Het hart klopt sneller dan normaal.
4. Het hart krijgt geen bloed meer toegevoerd.

Als je alcohol drinkt, komt de alcohol in je hersenen terecht

1. waar
2. niet waar

Je ziet hiernaast de bloedsomloop van een rat.
Is dit een enkele of een dubbele bloedsomloop?

1. Enkele Bloedsomloop
2. Dubbele Bloedsomloop

Het bloed vervoert allerlei stoffen in het lichaam. Op welke plekken gaan deze stoffen het bloed IN of UIT?

Je ziet hiernaast een schematische weergave van de bloedsomloop

Zuurstof in

Zuurstof uit

CO2 in

CO2 uit

Voeding in

Voeding uit

Afval in

Afval uit

Water in

Water uit

Over het hart lopen bloedvaten, deze noemen we.......

1. Haarvaten
2. Slagaders en aders
3. Aorta
4. Kransslag- en kransaders

Hoofdstuk 3 - De bloedsomloop

3.7 - Weefselvloeistof en lymfe

3.8 - Bloedgroepen

Doelen van deze paragrafen

• Je kan de kenmerken en functies van weefselvloeistof en lymfe noemen
• Je kunt beschrijven waarin de bloedgroepen van elkaar verschillen
  
• Je kunt benoemen welk bloed aan welke bloedgroep kan worden gedoneerd

Weefselvloeistof

• Bloedplasma: water met opgeloste stoffen
• Bloedplasma uit haarvaten geperst naar cellen weefsel --> weefselvloeistof
• Gedeelte weefselvloeistof terug haarvaten in --> bloedplasma
• Gedeelte weefselvloeistof in lymfevat --> lymfevloeistof

Vorming weefselvloeistof

Slagaders: hoge bloeddruk

Haarvaten: bloeddruk neemt af.

Vorming weefselvloeistof

Aders, lage bloeddruk

Deel weefselvloeistof wordt weer opgenomen.

Weefselvloeistof

weefselvloeistof

De cellen rondom de haarvaten nemen zuurstof en voedingsstoffen op uit het weefselvloeistof.

De cellen produceren dan C02 en afvalstoffen.

Dit wordt weer afgegeven aan de weefselvloeistof en een deel aan de haarvaten.

Lymfevaten

- Kleppen: houden lymfevloeistof tegen

- Vloeistof weg van cellen in organen

- Lymfevaten nemen weefselvloeistof op

CO2, afvalstoffen, beetje O2

Lymfeknopen

In de lymfeknopen wordt de lymfe gezuiverd van ziektekiemen.

Daarnaast maken de lymfeknopen witte bloedcellen.

Lymfeknopen

Op bepaalde plaatsen in het lichaam liggen lymfeknopen (lymfeklieren):

• Hals
• Oksels
• Liezen
• e.a.

De lymfeknopen zuiveren de lymfe van onder andere ziekteverwekkers

Te Doen 

Maak opdrachten 1 t/m 5 

Blz. 243

 

Klaar?

Lees extra 3.8 : Bloedgroepen

Blz. 244 - 245 

Antigenen

Bij immuniteit: antigenen op ziekteverwekkers

Antistoffen gemaakt door eigen lichaam

Alle lichaamscellen bevatten ook antigenen -> lichaam herkent deze als 'goedaardig'

Bloedgroepen

• Bloedfactoren > antigenen op rode bloedcellen 
• 2 type bloedfactoren: antigeen A & antigeen B

Antigeen A

Bloedgroep A

Antigeen B

Bloedgroep B

Antigeen A & B

Bloedgroep AB

Geen Antigenen

Bloedgroep 0

Antigenen op bloedcellen

• A heeft A antigenen.
  
• B heeft B antigenen.
  
• AB heeft zowel A als B antigenen.
  
• O geen antigenen. 

Bloedgroepen

Antigen A = bloedgroep A

Antigen B = bloedgroep B

Antigen A en B = bloedgroep AB

Geen antigenen = bloedgroep O

antigenenop rode bloedcel

geen

Bloedgroepen mengen: bloedgroepbepaling

Aan het werk

Maken: 

3.8: Opdracht 1 t/m 5

Blz. 246 -247

Opdracht 4 , Blz. 247

Antwoord Opdracht 4

Vragen

Wat is weefselvloeistof?

1. Vloeistof in de bloedvaten
2. Vloeistof tussen de cellen in de weefsels
3. Vloeistof in de darmen
4. Vloeistof in het verteringsstelsel

Wat zit er weefselvloeistof?

1. O2 & voedingsstoffen
2. O2, voedingsstoffen & CO2
3. O2, voedingsstoffen, afvalstoffen & CO2
4. O2, voedingsstoffen & afvalstoffen

Wat kan er NIET in lymfe zitten?

1. Antistoffen
2. afvalstoffen
3. Rode bloedcellen
4. Koolstofdioxide

In welke richting stroomt de lymfe in het lymfe vat van de afbeelding?

1. De lymfe stroomt in de richting van pijl P
2. De lymfe stroomt in de richting van pijl Q
3. De stroomrichting van de lymfe is niet uit de tekening af te leiden

Kan iemand met Bloedgroep A bloed met bloedgroep 0 ontvangen?

1. nee, Bloedgroep A heeft anti-O
2. nee, bloedgroep 0 heeft anti-A
3. Ja, tegen 0 bestaan geen antistoffen
4. ja, bloedgroep 0 heeft geen anti-A

Welke bloedgroep kan alle bloedgroepen ontvangen?

1. Bloedgroep A
2. Bloedgroep B
3. Bloedgroep AB
4. Bloedgroep O

Iemand heeft bloedgroep A en wil zijn nier aanbieden aan iemand met bloedgroep B. Dit kan niet omdat?

1. Bloedgroep B bevat anti-A.
2. Bloedgroep B bevat anti-B.
3. Bloedgroep B bevat antigeen-A.
4. Bloedgroep B bevat antigeen-B.