10.1 Man en vrouw

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

10.1 Man en vrouw

Leerdoelen

Les 1:

• Je kunt de geslachtskenmerken van jongens en meisjes in verschillende levensfasen beschrijven.
• Je kunt de bouw en werking van de geslachtsorganen van een man beschrijven.
• Je kunt de bouw en werking van de geslachtsorganen van een vrouw beschrijven.

Les 2:

• Je kunt uitleggen op welke manieren je een zwangerschap kunt voorkomen.

Geslachtskenmerken

Primaire: vanaf de geboorte aanwezig

Secundaire: kenmerken die ontstaan vanaf de puberteit

Vanaf puberteit vruchtbaar

• Geslachtsorganen maken voortplantingscellen: zaadcellen en eicellen

Voortplantingscellen man = zaadcellen (70.000.000/dag) -> staart voor voortbeweging

Voortplantingscellen vrouw = eicel (1/maand) -> 3x zo groot (voedingsstoffen ontwikkeling)

Geslachtsorgaan man

• Zaadballen: maken zaadcellen
• Bijballen: opslag zaadcellen
• Zaadleider: vervoer zaadcellen
• Zaadblaasjes en prostaat: toevoegen basisch vocht + voedingsstoffen (zaadvocht)
• Urinebuis

Waarom geen urine in sperma?

Geslachtsorgaan vrouw

• Clitoris
• Vagina
• Baarmoeder
• Twee eileiders & eierstokken: met 400.000 onrijpe eicellen

-> Rijpen van eicel met de klok mee

-> Van nature zure omgeving

Een (mensturatie)cyclus duurt ongeveer 28 dagen...

Er wordt in één van de eierstokken een eicel rijp

Rijpen eicel

• Onrijpe eicellen liggen in blaasjes (follikels) klaar
• Rijpen: voedingsstoffen opnemen
• Eisprong/ovulatie: na 2 weken is eicel rijp, barst uit de follikel en komt in de eileider 
• De eicel blijft 12/24u leven; de eileider vervoert eicellen naar de baarmoeder
• Follikel (geel lichaam met hormonen) sterft af

Menstruatiecyclus in één plaatje

Vagina

Baarmoedermond

Baarmoeder

Eileider -> eicel

Schrijf in je agenda

Aantekeningen 10.1 afmaken.

Bestudeer blz. 8 t/m 16.

Maken + nakijken opdr. 5, 9, 10, 12, 14, 16, 17, 18.

Leerdoelen

Les 1:

• Je kunt de geslachtskenmerken van jongens en meisjes in verschillende levensfasen beschrijven.
• Je kunt de bouw en werking van de geslachtsorganen van een man beschrijven.
• Je kunt de bouw en werking van de geslachtsorganen van een vrouw beschrijven.

Les 2:

• Je kunt uitleggen op welke manieren je een zwangerschap kunt voorkomen.

Voorbehoedsmiddelen

1. Voorkomt zwangerschap
2. Makkelijk in gebruik
3. Niet schadelijk voor gezondheid

Waarom "double safe!?"

Zwangerschap voorkomen

Condoom - voorkomt dat zaadcellen bij de eicel komen. Beschermt ook tegen SOA's.

Zwangerschap voorkomen

Pil - voorkomt dat eicellen rijpen en dat  eisprong plaatsvindt, maakt baarmoedermond dikker

Zwangerschap voorkomen

Spiraaltje (koper/hormoon) - maakt zaadcellen minder vruchtbaar en voorkomt innesteling van het embryo 

Zwangerschap voorkomen

Pessarium - zaadcellen kunnen niet bij de eicellen komen

Zwangerschap voorkomen

Sterilisatie - eileiders of zaadleiders worden doorgesneden

Nog meer middelen:

• Anticonceptiepleister en staafje
• Prikpil
• Nuvaring

-> voordeel = werkt nog als vrouw ziek is geweest (overgeven/diarree)

ONBETROUWBARE methoden

Coitus interruptus - trekt de man zijn penis terug uit de vagina voordat hij klaarkomt. 

Periodieke onthouding - het stel heeft geen geslachtsgemeenschap tijdens de vruchtbare periode. 

NOODGEVAL!?

NOODGEVAL!?

-> Binnen 72u; morning-after pil (apotheek of drogisterij) -> bevat VEEL hormonen = voorkomen innesteling bevruchte eicel

-> Na 72u; zwangerschapstest en beslissen om het kind te houden/dan wel abortus te plegen

Schrijf in je agenda

Bestudeer blz. 16 t/m 20.

Maken + nakijken opdr. 21, 22, 23, 25, 27.