Maatschappijkunde 8.1 - straf

• Maatschappijkunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Wat doen we deze les?

We herhalen de stof van eerdere hoofdstukken

In deze les de volgende doelen:

1. Je kunt uitleggen welke doelen we met straffen hebben
   
2. Verschillende manieren noemen  om criminaliteit te verlagen
   
3. Je kent de begrippen preventie en repressie

Samenvatting (sleep naar de juiste plek)

Een rechtszaak begint met een                            van de gegevens. Als alles klopt, leest de officier van justitie de                              voor. Hierin staat waar de verdachte van beschuldigd wordt. Daarna worden vragen gesteld. Eerst aan de verdachte en daarna aan de                           . Na de ondervragen eist de officier een                     . De advocaat, die de verdachte                           , probeert de rechter ervan te overtuigen een lagere straf de geven. De rechter bepaalt uiteindelijk de straf, dit is het                           .

aanklacht

controle

getuige

straf

verdedigt

vonnis

helpt

uitspraak

Wie klaagt de verdachte aan?

1. de rechter
2. de verdachte
3. de advocaat
4. de officier van justitie

Welk begrip pas hierbij?
Iemand niet voor de rechter laten komen wegens gebrek aan bewijs

1. schikken
2. marchanderen
3. Vervolgen
4. seponeren

De slottoespraak van de officier van justitie met daarin de strafeis.

1. Tenlastelegging
2. Requisitoir
3. Pleidooi
4. Vonnis

Hoe noem je de uitspraak van een rechter?

1. oordeel
2. uitslag
3. vonnis
4. conclusie

Waarom Straffen we?

De doelen van straf:

- Wraak en vergelding

- Genoegdoening 

- Afschrikken dader en samenleving

- Beveiliging van de samenleving

- Voorkomen van eigenrichting

- Heropvoeding / resocialisatie van de dader.

voor eogen rechter spelen, dus zelf straffen.

Straffen vroeger

• Tot de 11de eeuw waren er geen geschreven wetten. 
• Slachtoffers of familie van slachtoffers straften daders/verdachte zelf uit wraak.

• Rond de 12de eeuw kwamen er rechters. Het belangrijkste doel was afschrikking (voor dader en samenleving)

• Pas in de 19de eeuw begon men democratie en mensenrechten belangrijk te vinden. De doodstraf en martelingen werden afgeschaft en gevangenisstraffen werden de norm.  Strafrecht werd gemoderniseerd. 
• Na 1945 werd resocialisatie belangrijk: De daders moesten beter worden > Taakstraffen en behandelingen werden ingevoerd.

8.2 Soorten straffen....

Er wordt een onderscheid gemaakt tussen 3 soorten straffen:

1 Hoofdstraffen

2 Bijkomende straffen

3 Maatregelen

Hoofdstraffen

Rechters leggen in Nederland jaarlijks tussen de 100.000 en 200.000 straffen op.  

Er zijn hoofdstraffen: 

• een geldboete > De rechter bepaalt dat je een boete moet betalen
•  Celstraf: Je wordt opgesloten.

- Hechtenis > Bij een overtreding, max een jaar in huis van bewaring. 

•  Gevangenisstraf: Bij een misdrijf, max levenslang in de gevangenis. 
• een taakstraf 

Bijkomende straffen

Een straf die er bij komt en te maken heeft met wat je hebt gedaan.

Bijvoorbeeld:

- Je mag niet meer autorijden

- Je mag geen arts meer zijn

-Je mag niet met kinderen werken

 Maatregelen

Is niet bedoelt om te straffen maar om je te helpen of om de samenleving te  beschermen.

Bijvoorbeeld:

• TBS
• Ondertoezichtstelling

TBS  Ter Beschikking Stelling

Wanneer een persoon een psychische afwijking of stoornis heeft, dan kan de rechter besluiten deze persoon op te laten sluiten in een TBS-kliniek. 

Hier krijgt diegene hulp en ondersteuning om om te gaan met de stoornis. Iemand met TBS komt vaak pas na vele jaren vrij, als hij helemaal genezen is. Deze straf komt regelmatig voor bij aggressieve daders en (kinder)verkrachters.  Ofwel daders bij wie 

In een gevangenis is er meestal geen hulp, daarmee verschilt TBS van een gewone gevangenis.

Voorwaardelijke straf

Een rechter geeft vaak een voorwaardelijke straf. Bijvoorbeeld:

'8 weken voorwaardelijke gevangenisstraf met een proeftijd van 2 jaar'

Deze straf betekent dat je niet de cel in hoeft > Het is een waarschuwing. 

Als je binnen 2 jaar een soortgelijke fout maakt dan moet je die 8 weken wel zitten + een extra nieuwe straf.