24-09-20 Vervolg veilig werken en recept

• BSP apothekersassistenten
• MBO
• Studiejaar 1

Programma van vandaag

• Vragen van jullie 

• Terugkijken op het recept 
• Vervolg doseringscontrole
• Vervolg medicatiebewaking          FTP's  : 

       -  het ontstaan van interacties

       -  contra indicaties & intoleranties

       -  werking cyp-enzymen

• Veilig werken op de werkvloer

 

.

Kun jij dit recept lezen?

Bij alles wat je doet in de apotheek;

stop, denk doe.

Zowel voor je eigen veiligheid als de veiligheid van de patiënt met een recept. 

Wat weet je nog van de vorige les?

We gaan even kort terug kijken op wat wij vorige week geleerd hebben. De Farmalect module erg snel doorlopen, maar heb je alles begrepen en de benodigde dingen geleerd. 

Regels voor succes:

-  Je bent op tijd in de les.

- Je zorgt dat je de benodigde lesmaterialen bij je hebt           laptop mee

- Je telefoon staat op stil en zit in je tas, 

- Je tas staat op de grond. 

- Je hebt respect voor jouw medestudenten en docent

- Er wordt niet gegeten of gedronken in het lokaal

anders pas ik even op je telefoon 

Jullie kennen ze wel, maar eraan houden....

Hoofdstuk 1 - Klaarmaken van het recept

Hoofdstuk 1 - Toepassen van geneesmiddelen = gnm

Programma van vandaag

• Vragen van jullie 

• Terugkijken op veilig werken op de werkvloer.
• Terugkijken op de introductie recepten 
• Recepten controleren, afkortingen leren

 

Planning bijna klaar. 

Kun jij lezen wat er op het recept staat?

Lesdoelen van vandaag:

- Ik weet op welke manier je veilig dient te werken in de apotheek 

- Ik weet waar ik op KNMP Kennisbank informatie kan vinden over veilig werken

-  Ik ken  de recepteisen.

- Ik ken de hoeveelheden die voorgeschreven mogen worden (voorschrijftermijnen)

- Ik ken de termen specialité , generiek, octrooi en de afkortingen AV/UA/UAD/UR

- Ik weet waar FMD voor staat en wat het tot doel heeft.

- Ik ken een aantal Latijnse afkortingen en weet dat je deze dien te leren. 

 

Arbowet?

Alle werknemers moeten veilig en gezond kunnen werken. 

De Arbowet verplicht werkgevers ervoor te zorgen dat de werkzaamheden geen gevaar opleveren voor de veiligheid en gezondheid van werknemers. Dit noemen we ook wel de zorgplicht. Werkgevers voeren daarom een beleid dat gericht is op zo goed mogelijke arbeidsomstandigheden.

CAO apotheek?

Een collectieve arbeidsovereenkomst (cao) is een schriftelijke overeenkomst waarin afspraken over arbeidsvoorwaarden staan.

Bijvoorbeeld over loon, toeslagen, betaling van overwerk, werktijden, proeftijd, opzegtermijn of pensioen. Een cao geldt voor een grote groep mensen. 

Welke ARBO afspraken met betrekking tot veiligheid ken jij vanuit een bij baantje?

www.sbaweb.nl

www.rie-apotheek.nl

Over de gevarenrisico analyse wordt ook gesproken in het krantenartikel. 

Vorige week al even naar gekeken, met deze tekens wordt voor de bereiding een waarschuwingssignaal afgegeven, maar ze staan niet op het gnmdoosje. 

Wees je bewust hiervan. 

Lees uit je boek Productzorg § 2.4 

Veiligheid bij het werken met gevaarlijke stoffen kent de volgende aspecten: de blootstelling, de veiligheid voor de bereider, de veiligheid voor het milieu en ten slotte de algemene veiligheid in de apotheek (bijvoorbeeld brand, glaswerk, elektriciteit, EHBO).

H en P zinnen

Op verpakkingen van gevaarlijke stoffen staan H-zinnen en P-zinnen. 

De letter H staat voor het Engelse woord voor ongeluk (= hazard)  gevaarszinnen

De letter P staat voor het Engelse woord voor voorzorgsmaatregel (precaution)             veiligheidszinnen

Bijv. H332             Schadelijk bij inademing

          P235             Koel bewaren

Naast het gebruik van gevarensymbolen wordt er gebruik gemaakt van H en P zinnen. 

Zoek op de KNMP Kennisbank informatie op over "Arbo en gevaarlijke stoffen"

Kijk of je het kunt vinden. Waar het kunt vinden is als antwoord toegevoegd. 

Gebruik de zoek functie op de startpagina, let wel op dat je zoekt "zoek in gehele kennisbank"

Of ga naar Productzorg > LNA Productzorg productzorg > Inhoud > Arbo en gevaarlijke stoffen

Het recept

Vanaf 1 januari 2014, is de   richtlijn Elektronisch Voorschrijven in werking

Bij 23 gnm is het verplicht om de indicatie op het recept te vermelden !

Tegenwoordig vaak het BSN nummer op het recept. 

Big-registratienummer is belangrijk voor vergoeding, dit is nog weleens lastig bij artsen in opleiding en het vergoeden van opiumwetgnm. 

Recepten zijn een jaar geldig en dienen min. 15 jaar bewaard te blijven. 

Indicatie verplicht per 1 januari 2012 is de Geneesmiddelenwet op een aantal punten gewijzigd, indicatie verplicht op recept. 

Verschillende toedieningsvormen, let goed op wat er is voorgeschreven.

Tabletten, dragees en capsules kunnen zo gemaakt zijn dat de werkzame stof niet in de maag, maar pas in de dunne darm vrijkomt. Hierdoor kan het maagzuur het medicijn niet aantasten.

Deze medicijnen mogen nooit gekauwd, gebroken of gemalen worden.

Zetpillen bestaan uit een gemakkelijk smeltende stof waarin de geneesmiddelen zijn verwerkt. Het geneesmiddel wordt via de slijmvlieswand van de darmen snel in het bloed opgenomen.

Herhaalrecept

Vermelden op het originele recept → iter = herhaling

Eisen:

- adres apotheek

- alle gegevens van het originele recept

- handtekening van diegene die herhaalrecept maakt

- Iter ook in het AIS vermelden

Wordt een herhaalrecept ter voorlichting meegegeven dan dient dit duidelijk vermeld te worden

Mag een apotheker een recept voor zichzelf uitschrijven?

Ja

Nee

Nee een apotheker is niet bevoegd. 

Noem tenminste 4 beroepen die bevoegd zijn om een recept uit te schrijven?

Voorschrijvers

• Artsen          huisartsen        eerstelijns

                               specialisten         tweedelijns

• Tandartsen              
• Verloskundigen          
• Verpleegkundig specialisten (VS)           
• physician assistants (PA)       

De laatste vier mogen alleen voorschrijven  in hun deskundigheidsgebied

De wet geeft daarnaast de mogelijkheid om aan bepaalde verpleegkundigen een voorschrijfbevoegdheid toe te kennen. Zoals diabetesverpleegkundigen, longverpleegkundigen en oncologieverpleegkundigen.

Aan deze bevoegdheid zijn een aantal voorwaarden verbonden:

- een arts moet eerst een diagnose hebben gesteld

- de bijbehorende richtlijnen, standaarden en protocollen moeten worden gevolgd.

- een verpleegkundige mag maar een beperkt aantal medicijnen voorschrijven.

Voorschrijvers

• Artsen        huisartsen             eerstelijns
  

                          specialisten           tweedelijns

• Tandartsen
  
• Verloskundigen
  
• Verpleegkundig specialisten (VS)
  
• physician assistants (PA)
  

De laatste vier mogen alleen voorschrijven in hun deskundigheidsgebied   

Allen dienen Wet BIG geregistreerd te zijn !

Het verschuiven van taken van de ene beroepsgroep naar de andere heet taakherschikking, iemand anders krijgt de eindverantwoordelijkheid, structureel.

Taakdelegatie; de uitvoering van een taak overgedragen aan een lager opgeleide. Degene die delegeert houdt zelf de eindverantwoordelijkheid.

In de De Wet BIG(Wet op de Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg) staan onder meer regels en normen om patiënten te beschermen tegen ondeskundig en onzorgvuldig handelen door zorgverleners. Het BIG-register is een databank.

Latijnse afkortingen

Afkorting	Latijns	Nederlands
R.	Recipe	neem
S.	Signa	schrijf op het etiket
iter.	iteratio	herhaal of herhaling
disp.	dispensa	lever af
u.c.	usus cognitus	gebruik bekend
o.d.s.	oculus dexter et sinister	rechter en linker oog
(d.) i.m.m.	(da) in manu medici	geef in handen van de arts

Uitspraak:                ∙ ae =  ee als in zee

                                 ∙ oe =  eu als in steun

                                 ∙ ei  =  gebroken ee-ie

                                 ∙ ie  =  gebroken ie-ee

Latijnse afkortingen

Er mogen geen onduidelijke doseringen op het recept staan. 

Uitzonderingen :

-antistollingsmiddelen → volgens trombosedienst

- insuline → afgestemd op bloedglucosespiegel

- basiscrèmes → zo nodig, afgestemd op de conditie van de huid

Kijk naar de opdracht in Teams met de lijst. Even doornemen en wijzen op de belangrijkste afkortingen. 

Aflevertermijn van geneesmiddelen

Twee weken: voor eerste uitgifte en geneesmiddelen die in het algemeen kortdurend worden toegepast, bijvoorbeeld antibiotica.

Dertig dagen: voor geneesmiddelen waarbij het om farmacotherapeutische redenen (misbruik of gewenning) onwenselijk is dat deze voor een langere periode worden afgeleverd. (bijv. benzodiazepines en opiaten)

Drie maanden: voor geneesmiddelen die chronisch (kunnen) worden gebruikt

Eén jaar: bij anticonceptiva

Specialité of generiek 

Specialité:  merknaam van het originele geneesmiddel

Generiek: stofnaam van het geneesmiddel (internationaal vastgestelde stofnaam)                       Een andere gebruikte uitdrukking voor een merkloos medicijn is "loco-preparaat"

Dan heb je daarnaast ook nog de parallel geïmporteerde geneesmiddelen. 

Octrooi: een octrooi beschermt een uitvinding op een technisch product of proces. Anderen mogen dan een product of proces dat op de uitvinding is gebaseerd, niet maken, gebruiken, te koop aanbieden, verkopen of invoeren gedurende de octrooiperiode (20 jaar).

http://www.efarma.nl/medisch/medicijnnamen

Indeling geneesmiddelgroepen 

Geneesmiddelen zijn er in 2 soorten: receptgeneesmiddelen en niet-receptgeneesmiddelen. Receptgeneesmiddelen zijn alleen op doktersrecept verkrijgbaar, via de apotheek.

UR - middelen = Uitsluitend Recept

De niet-receptgeneesmiddelen, ofwel zelfzorggeneesmiddelen, worden in de Geneesmiddelenwet ingedeeld in 3 groepen:

AV-middelen = Algemene Verkoop   

UA-middelen = verkoop Uitsluitend via Apotheek. 

UAD-middelen = verkoop Uitsluitend via Apotheken en Drogisterijen.

     Geneesmiddelen met de AV-status zijn geneesmiddelen met een verwaarloosbaar risico waardoor               deskundig toezicht bij de verkoop niet nodig is.

FMD = Falsified Medicines Directive

Elke verpakking van een receptplichtig geneesmiddel in Europa moet vanaf 2019 een uniek serienummer hebben dat is vastgelegd in een centrale database. Apotheekmedewerkers mogen dan alleen nog medicijndoosjes met geldige serienummers uitgeven. Dit is een maatregel tegen vervalsing uit de Falsified Medicines Directive (FMD) van de Europese Commissie.

De datamatrix bevat naast het serienummer gegevens als; - de productcode, 

- het batchnummer, 

- de vervaldatum, 

- indien nodig ook het nationaal vergoedingsnummer.

AIS = apotheekinformatiesysteem

Wettelijk verplicht om op een etiket te vermelden:

 - naam van patiënt

- geneesmiddel met sterkte en aantal van uitgifte

- datum van gereedmaken

- naam van de apotheek en apotheker

AIS = apotheek informatiesysteem

Wat neem jij mee uit deze les?

Hoe heb jij deze les ervaren?