4H tekststructuren bij een uiteenzetting

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

De uiteenzetting

- Objectief

- Veel feiten

- Uitleggen

Aan het einde van deze les...

...weet je welke tekststructuren voorkomen bij een uiteenzetting.

...weet je hoe het bouwplan van een uiteenzetting eruitziet.

De belangrijkste schrijfdoelen en tekstsoorten zijn: 

• informeren/uiteenzetten → uiteenzetting
• overtuigen → betoog
• beschouwen/opiniëren → beschouwing
  

verschil

Uiteenzetting

• de schrijver wil dat je begrijpt hoe iets in elkaar zit;
  
• een tekst waarin de schrijver iets uitlegt, beschrijft of verklaart.

Betoog

• de schrijver wil dat je zijn standpunt overneemt;
  
• een tekst waarin de schrijver een mening geeft en die met argumenten onderbouwt.
  

Beschouwing

• de schrijver wil dat je over een kwestie nadenkt, je eigen mening vormt;
  
• een tekst waarin de schrijver een vraagstuk van verschillende kanten belicht.
  

betoog

beschouwing

uiteenzetting

bevat vooral feiten, onderzoeksgegevens

bevat meerdere interpretaties, opinies

eigen mening staat centraal

is geschreven in zakelijke/beschrijvende stijl

is grotendeels objectief, deels subjectief

legt je mogelijke verklaringen voor

kan ook aanzetten tot actie

is in een erg persoonlijke stijl geschreven

eindigt met een duidelijke conclusie

eindigt met een samenvatting

Wat is een tekststructuur?

1. Is de opbouw van de alinea's in een tekst
2. Is een manier om een tekst in te delen.

Pak het boek Op Niveau Nederlands

Zoek voor de komende vragen de informatie op in het boek vanaf bladzijde 141

Mogelijke structuren uiteenzetting
Welke tekststructuren zijn geschikt voor het schrijven van een uiteenzetting?

Wanneer is een tekst met een
voordelen-en-nadelenstructuur wel een uiteenzetting?
Wanneer is er sprake van een betoog?

Wanneer is er in een tekst met een
vroeger-en-nu-(toekomst)structuur sprake van een uiteenzetting?
Wanneer is er sprake van een beschouwing?
Wanneer is er sprake van een betoog?

Een tekst met een probleem-en-oplossingstructuur is meestal een betoog of een beschouwing. Wanneer is er bij deze structuur toch sprake van een uiteenzetting?

Wanneer is er in een tekst met een
verschijnsel-en-verklaringstructuur sprake van een uiteenzetting?
Wanneer is er sprake van een beschouwing?
Wanneer is er sprake van een betoog?

Wanneer is er in een tekst met een
verschijnsel-en-besprekingstructuur sprake van een uiteenzetting?
Wanneer is er sprake van een beschouwing?
Wanneer is er sprake van een betoog?

Welke tekststructuur past niet bij het betoog?

1. probleem-en-oplossingstructuur
2. bewering-en- argumentstructuur
3. verschijnsel-en-verklaringsstructuur
4. verschijnsel-en-besprekingstructuur

Welke tekststructuur past niet bij de beschouwing?

1. probleem-en-oplossingstructuur
2. bewering-en-argumentatiestructuur
3. verschijnsel-verklaringsstructuur
4. voor- en nadelenstructuur

Welke tekststructuur kun je bij een uiteenzetting EN bij een beschouwing gebruiken?

1. probleem-en-oplossingstructuur
2. verschijnsel-en-verklaringstructuur
3. vroeger-en-nu-structuur
4. bewering-en-argumentenstructuur

Welke tekststructuur herken je door
een opsomming van positieve en
negatieve kanten van een verschijnsel in de tekst?

1. bewering-en- argumentstructuur
2. probleem-en-oplossingstructuur
3. voordelen-en-nadelenstructuur
4. verschijnsel-en-verklaringstructuur

Welke tekststructuur past het beste bij het volgende onderwerp?

Is het handig om een griepprik te halen?

1. probleem-en-oplossingstructuur
2. verschijnsel-en-verklaringstructuur
3. verschijnsel-en-besprekingstructuur
4. voordelen-en-nadelenstructuur

Welke tekststructuur past het best bij een tekst over de toename van het aantal verkeersongelukken?

1. voordelen-en nadelenstructuur
2. bewering-en-argumentatiestructuur
3. verschijnsel-en-verklaringstructuur
4. probleem-oplossingsstructuur

Welke tekststructuur past het best bij een tekst over het wonderbaarlijke herstel van de economie?

1. verschijnsel-en-verklaringsstructuur
2. probleem-en-oplossingstructuur
3. verschijnsel-en-besprekingstructuur
4. bewering-en-argumentatiestructuur

Waar of niet waar:
een tekst kan altijd maar één tekststructuur bevatten.

1. waar
2. niet waar

Huiswerk: maak het invulschema.

Gebruik de informatie uit het boek (blz. 141 - 146)