4H 7.2 Nationalisme

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

§7.2 Nationalisme

Leerdoel: Ik ken het begrip nationalisme en kan uitleggen welke gevolgen dit heeft voor het vormen van nationale staten.

Waar denk je aan bij het nationalisme? (vb vandaag de dag?)

Nationalisme

• Liefde voor eigen land en eigen volk  (= een groep mensen met een gemeenschappelijke geschiedenis, taal en cultuur)
• Belangrijk doel: eigen staat
• Voortgekomen uit Verlichting en Franse Revolutie = transitie in denken:
• Van onderdaan naar burger

Sporen ervan in de Romantiek (kunst)

• Reactie op de Verlichting 
• Accent op gevoelens, tradities en (helden-)verhalen
• Afkerig van bedorven, rationele denken
• Nadruk op onbedorven plattelandsleven 
• Aandacht voor het volk 

de ongerepte natuur

het eenvoudige volksbestaan

volkstafereel uit de 17e eeuw:

losbandigheid (Jan Steen)

tafereel uit 19e eeuw:

respectvol (Jean Francois Millet)

Houding regeringen:

Natievorming bevorderd door:

1. Onderwijs (taal en geschiedenis)
2. Monumenten vb: 
Hermanns Denkmal (1819-1875):
'Deutsche Einigkeit, meine Stärke - meine Stärke, Deutschlands Macht'
3. Wereldtentoonstellingen

Parijs 1889

Engeland 1851

Politiek nationalisme --> Streven naar eenheid 

Citaat: 'politieke grenzen vielen niet altijd samen met de taal- en cultuurgrenzen' o.a. in:
1. Duitse taalgebied  

• 1817: Nationale studentenbond > doel: één staat met een grondwet 
• 1848: Revolutiejaar > 'Professorenparlement'
• 1849: Friedrich Wilhelm IV weigert de keizerstitel uit handen van het volk te aanvaarden


• 1871: Duitse keizerrijk olv Wilhelm I en Bismarck

2. Italië: in 1870 verenigd (Garibaldi / V. Emmanuël II)

Wilhelm I: Koning van Pruisen 

(1861-71) en keizer van Duitsland ('71-88)

Rijkskanselier Bismarck (1862-1890)

Kroning Wilhelm I tot keizer van Duitsland in de Spiegelzaal

Politiek nationalisme: uiteenvallen Turkse Rijk

                                                  Dubbelmonarchie: Oostenrijk-Hongarije 

Politiek

nationalisme:

Habsburgse

Rijk onder

druk

Politiek nationalisme: 

Belgische onafhankelijkheidsoorlog

• Congres van Wenen (1815):

België en Nederland samen

• Verzet door o.a:

taal en godsdienst

• 1830: Opstand 
• 1839: erkenning door Nederland>

Einde Verenigd Koninkrijk

  Van Speijk: 'Dan liever de lucht in'  (febr.1831)

Huiswerk

Maken opdracht 4 t/m 10 en 12 van par. 2 Nationalisme

Opdracht

Kies in tweetallen een volkslied van een land. 

Bekijk de vertaling van dit volkslied en schrijf op wat jullie vinden voor nationalistische kenmerken.