Grip les 2.4

• Begrijpend lezen
• Basisschool
• Groep 8

Grip les 2.4

Doel van de les: 

Je leert gebruik te maken van je kennis over letterlijk en figuurlijk taalgebruik om de betekenis van een stuk tekst te weten te komen.

Lees tekst 1 op de volgende slide en beantwoord de vragen die erna komen. 

Dali werd geboren in een stadje 'aan de voet van' de Pyreneeën. 'Aan de voet van' is figuurlijk taalgebruik.
Wat wordt bedoeld met 'aan de voet van?

1. Dat het stadje in de bergen lag
2. Dat Dali veel te voet deed in de bergen
3. Dat hij en zoon was van bergbeklimmers
4. Dat het stadje onder aan de Pyreneeën ligt.

In de tekst lees je: Dali was 'geen grijze muis'. De schrijver gebruikt hier een beeldspraak.
Wat bedoelt hij met 'geen grijze muis'?

1. Dali hield niet van ongedierte, zoals muizen
2. Dali was niet zoals de meeste andere mensen
3. Dali had altijd kleurrijke kleding aan
4. Dali had in huis nooit last van muizen.

Een zin in de tekst zegt niet over de betekenis van de uitdrukking 'geen grijze muis.'
Welke zin is dat?

1. Integendeel: hij was erg ingenomen met zichzelf en wilde graag 'anders' zijn
2. Dali was een zeer bekende Spaanse kunstenaar
3. Zijn vrouw Gala was een muze.

Salvador Dali had 'een grenzeloze fantasie', lees je in de tekst. Fantasie heeft geen grenzen zoals een land. Het is figuurlijk bedoeld. Wanneer zeg je van iemand dat hij een grenzeloze fantasie heeft? Schrijf dat hieronder op.

In de laatste zin van tekst 1 lees je: Dali 'draaide zijn hand er niet voor om' om de dingen net iets anders te schilderen dan ze zijn...
Wat betekent: 'draaide zijn hand er niet voor om'?

1. Dali schilderde net zo makkelijk met zijn linker- als zijn rechterhand
2. Dali gebruikte bij het schilderen niet alleen kwasten, maar ook zijn blote hand.
3. Dali had er helemaal geen moeite mee om dingen ander te schilderen dan ze zijn.
4. Dali had er geen moeite mee om aan twee kanten van het doek te schilderen.

Maak de volgende vraag op een apart blaadje. 

Maak een foto en deel hem in Coolportaal met juf Marianne 

Lees tekst 2 en bekijk de afbeelding op de volgende slide en maak daarna de vragen. 

'Smeltende tijd' staat in de tekst tussen aanhalingstekens. Waarom?
Maak de zin af: omdat het figuurlijk/ letterlijk taalgebruik is, want...

Het potlood van Dalie werd 'verzwolgen' door de smeltende camembert (een Franse kaassoort).

De betekenis van 'verzwelgen' vind je bij de moeilijke woorden. (zie vorige slide) 

Een kaas verzwelgt niet letterlijk een potlood. Het is figuurlijk bedoeld.
Waarom staat het toch zo in de tekst?

1. Dali wilde de kaas zelf opeten, maar dat ging niet meer omdat hij was gesmolten.
2. In de fantasie van Dali leek het net alsof de kaas het potlood wilde opeten.
3. Dali kon zijn potlood al een tijdje niet vinden en zag toen dat het in de kaas zat.

In tekst 3 staan meer stukjes tekst of woorden die niet letterlijk, maar figuurlijk bedoeld zijn.
Schrijf twee voorbeelden op.

In de tekst staat dat de tentoonstelling je 'een kijkje geeft in de droomwereld' van Dali.
Welke zin past het best bij deze uitdrukking?

1. Je bekijkt een film over de dromen van Dali
2. Je bekijkt kunstwerken van Dali waardoor je zijn fantasiewereld leert kennen.
3. Dali komt op de tentoonstelling vertellen wat hij droomt.