5.7 DNA-technieken

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, t
• Leerjaar 2

	Vak: Biologie Hoofdstuk: 5.7 DNA-technieken
1.	Lesopening
2.	Lesdoelen
3.	Mini-check
4.	Instructie
5.	Begeleid inoefenen
6.	Zelfstandig werken
7.	Evaluatie

1. Lesopening

Pak je werkboek van biologie op tafel en laat deze nog even dicht op tafel liggen. 

Huiswerk controle:

5.6 opdracht 1 t/m 3

2. Lesdoel

Aan het eind van deze les:

- kun je enkele DNA-technieken in de biotechnologie beschrijven;

3. Arrangementen

- Verdiept: kijk of je zelfstandig aan de slag kunt of dat je mee wil doen aan de instructie.

Je maakt zelfstandig 5.7 opdracht 1 t/m 5 op blz. 162 t/m 168.

Krystian & Jessica

- Basis: doe mee aan de mini-check. Alles goed? Zelfstandig aan de slag. Niet alles goed? Instructie volgen, daarna aan de slag. 

Jochem, Gijs & Zouhir

- Intensief: doe mee aan de mini-check. Instructie volgen, kom aan de groepstafel zitten. 

Jamie, Niek & Jaysen

Mini-check

Leerlingen in het basis en intensief arrangement doen mee met de mini-check. 

Wat is biotechnologie?

Noem een paar voorbeelden van biotechnologie

Wat betekent ' transgeen'?

1. Genen
2. Genetische modificatie
3. Eitwitten
4. Cellen

Wie maakt wat:

3 of meer vragen goed? Ga zelfstandig aan de slag:

les 5.7 opdracht 1 t/m 5 op blz. 162 t/m 168.

De rest doet mee met de instructie.

4. Instructie

Lees en kijk mee naar de volgende dia. 

Genetische modificatie

Biotechnologie: verzamelnaam voor technieken waarbij organismen worden gebruikt om producten te maken voor de mens. 

-> bijvoorbeeld: gist voor brood te laten rijzen en bacteriën om yoghurt te maken. 

Recombinant-DNA-techneken: verzamelnaam voor alle technieken waarmee het DNA van organismen wordt veranderd. Het DNA kan dus afkomstig zijn van een ander soort organisme. 

Genetische modificatie: aanbrengen van gewenste erfelijke eigenschappen bij organismen. Een genetisch gemodificeerd organisme noem je een transgeen. 

Voorbeelden genetische modificatie

• Appelboom zonder schurft

Een gen van gerst is ingebracht want die beschermt tegen schimmels

• Stonewashed spijkerbroeken
  

Het enzym cellulase zorgt ervoor dat een spijkerbroek een bepaalde washing

krijgt. Dit enzym is gemaakt door genetische gemodificeerde bacteriën. 

• Aardappels zonder ziekte

Genen van bijen en motten zijn ingebracht, waardoor ze beschermd worden 

tegen aardappelziekte.

• Gouden rijst

Gouden rijst is een ras van rijst, waarin een gen van maïs is ingebouwd. Hierdoor wordt de stof

bètacaroteen aangemaakt. Dit wordt in je lichaam omgezet in vitamine A. 

CRISPR-CAS

Het gebruik van genen van andere soorten zal snel vervangen worden door CRISP-CAS. Hierbij worden wijzigingen aangebracht in bestaande genen van een organisme. Dit heet: gene-editing -> genaanpassing. 

In de gezondheidszorg wordt CRISP-CAS ingezet voor gentherapie. Er wordt gebruik gemaakt van gene-editingtechnieken om kapotte genen te repareren. 

Voorbeelden van gene-editing. 

DNA-Tests

DNA-testen zijn snel, goedkoop en nauwkeurig. Hierdoor worden deze testen steeds vaker gebruikt bij misdaadbestrijding. 

Ieder mens heeft zijn eigen, unieke DNA. Deze zitten in bijvoorbeeld huidschilfers, haren, sperma, bloedsporen. Op basis van het DNA dat hier in zit, kan bijvoorbeeld de dader worden ontdekt. 

5. Begeleid inoefenen

Wie kan zelfstandig aan de slag (basis)?

Jochem, Gijs & Zouhir: jullie gaan zelfstandig 5.7 opdracht 1 t/m 5 op blz. 162 t/m 168. Lees goed de stukjes tekst. 

Wie heeft nog extra instructie/leeshulp nodig (intensief)?

Jamie, Niek & Jaysen (of had je alle vragen in de mini-check fout?): 

Wij maken samen opdracht 1.

6. Zelfstandig werken

Je leest de theorie van paragraaf 5.7. Hierna maak je opdracht 1 t/m 5 op blz. 162 t/m 168.

Ben je klaar?

1. Nakijken en verbeteren

2. Inzichtsvragen H5 afmaken of de samenhang maken van H5 

je mag zelf kiezen welke. 

3. Leren voor biologie

 

- kun je enkele DNA-technieken in de biotechnologie beschrijven?

7. Evaluatie

😒🙁😐🙂😃

8. Huiswerk en toetsen

Huiswerk:

Dinsdag 9 april

5.7 opdracht 1 t/m 5 

Toetsen:

Dinsdag 16 april

Toets H5