Paragraaf 3.3 Hoe werkt de markt?

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Pincode Hoofdstuk 3. Hoe werken markten?

1. Wat is de vraag?
2. Waar vinden vragers en aanbieders elkaar?
3. Hoe werkt de markt?
4. Wat speelt er op de arbeidsmarkt?

Opgave 31 (marktevenwicht)

Bereken de evenwichtsprijs en -hoeveelheid van de vraaglijn q_v = –1p + 10 en de aanbodlijn q_a = 4p – 20. 

• bij marktevenwicht geldt: q_v = q_a
• dus -1p + 10 = 4p -20    =>    -5p = -30     =>    p = 6    =>             evenwichtsprijs = € 6
• p = 6 invullen in q_v = -1p + 10    =>    q_v = -1 x 6 + 10    =>    q_v = 4    => evenwichtshoeveelheid = 4 stuks
• opdracht: teken de vraag- en aanbodlijn en wijs het marktevenwicht aan

Leerdoelen H3. Hoe werken markten?

Kleuren:

rood ik weet nog weinig tot niets van dit leerdoel

oranje ik beheers dit leerdoel nog onvoldoende, maar weet er al wel iets van

groen ik beheers dit leerdoel voldoende

blauw ik beheers dit leerdoel goed zodat ik het een ander kan uitleggen

Als je kijkt naar de markt voor mobiele telefoons.
Hoeveel aanbieders en hoeveel vragers denk je dat er zijn?

weinig aanbieders en weinig vragers

weinig aanbieders en veel vragers

veel aanbieders en weinig vragers

veel aanbieders en veel vragers

Marktvormen

Om te bepalen van wat voor marktvorm er sprake is kijk je naar:

1. het type product: homogeen (gelijksoortige producten) of heterogeen (van elkaar verschillende producten)
   
2. het aantal aanbieders op de markt

Marktvormen (globaal)

Volkomen concurrentie

Bij volkomen concurrentie horen de volgende eigenschappen:

• exact dezelfde producten (homogene producten)
• veel vragers en veel aanbieders
  
• de markt is transparant
  
• aanbieders kunnen toetreden en vertrekken wanneer ze willen
  

Eén aanbieder kan de marktprijs niet veranderen:

de aanbieder is een hoeveelheidsaanpasser.

Voorbeeld: graan/aandelenmarkt

Monopolitsche concurrentie

Bij monopolistische concurrentie horen de volgende eigenschappen:

• niet exact dezelfde producten (heterogene producten)
  
• veel vragers en veel aanbieders
  
• de markt is niet transparant
  
• aanbieders kunnen toetreden en vertrekken wanneer ze willen

Bij monopolistische concurrentie kunnen aanbieders

hun eigen prijs bepalen rekening houdend met de

concurrentie.

Voorbeeld: auto's, kledingswinkel, restaurants

Oligopolie

Bij een oligopolie zijn er maar weinig aanbieders en daardoor kun je moeilijk toetreden. Je kun een onderscheid maken in 2 soorten oligopolie:

• met homogene producten, voorbeeld: ruwe olie
• met heterogene producten, voorbeeld: benzinestation

Om deze concurrentie te verminderen kunnen oligopolisten:

• verboden kartelafspraken, over prijs, productieomvang en verdeling van de markt
• prijsverlagingen doorvoeren, dit kan leiden tot een prijzenoorlog

Monopolie

Bij een monopolie is er maar één aanbieder. Zij kan daarom zelf de prijs bepalen: de aanbieder is een prijsaanpasser.

Voorbeeld: trein op het landelijke net (NS) Aqualectra

                                                                                                                        maar concurrentie op het regionale net

Marktvormen (detail)

Marktvormen (perfect)

Welke marktvorm heeft weinig aanbieders
(en veel vragers)?

1. monopolie
2. oligopolie
3. monopolistische concurrentie
4. volkomen concurrentie

Wat is een eigenschap van de marktvorm volkomen concurrentie?

1. één aanbieder
2. homogeen product
3. moeilijke toetreding
4. heterogeen product

In welke marktvorm bevindt it Dreamlân (www.itdreamlan.nl) zich?

1. monopolie
2. oligopolie
3. monopolistische concurrentie
4. volkomen concurrentie

Welk product (markt) is een vorm van een oligopolie?

1. melk (rauw)
2. stoelen
3. supermarkt
4. bloemen

Leerdoelen H3. Hoe werken markten?

Kleuren:

rood ik weet nog weinig tot niets van dit leerdoel

oranje ik beheers dit leerdoel nog onvoldoende, maar weet er al wel iets van

groen ik beheers dit leerdoel voldoende

blauw ik beheers dit leerdoel goed zodat ik het een ander kan uitleggen

Maakwerk voor de volgende keer

Paragraaf 3.3 Hoe werkt de markt?

Opgaven 37, 39, 40, 41, 42, 44, 45 en 46