Grammatica havo - lessen bij toets 2

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Grammatica - zinsdelen H4

Beknopte bijzin

Grammatica -  zinsdelen H5

Bedrijvende en lijdende vorm

Zet in de bedrijvende vorm:

Die gouden medaille voor de 400 meter sprint is door de koning uitgereikt.

Zet in de bedrijvende vorm:

Vandaag wordt de uitslag door de directeur bekendgemaakt.

Zet in de lijdende vorm:

Morgen leren alle nieuwe medewerkers hoe het systeem werkt.

Zet in de lijdende vorm:

Alle leerlingen geven vandaag een compliment aan elkaar.

Grammatica - zinsdelen H6

Ambiguïteit

Geef kikkers een trap (Partij voor de dieren, 2020).

Op welke manier past de maker van Evert Kwok hier ambiguïteit toe?

Grammatica H4

Woordsoorten - tussenwerpsel

Let op:

Sommige tussenwerpsels kunnen ook als bijwoord voorkomen

Voorbeeld:

- Helaas, het is niet gelukt.

- Het is helaas niet gelukt.

Grammatica H5

Woordsoorten wie, wat, die, dat

Wie

Vragend voornaamwoord  
Wie wil er nog iets te drinken?

Betrekkelijk voornaamwoord  
De klasgenoot op wie iedereen dol was, ging helaas naar een andere school. 

Betrekkelijk voornaamwoord met ingesloten antecedent 
Wie zijn vinger opsteekt, krijgt de beurt.

[Degene  die] zijn vinger opsteekt, krijgt de beurt

Wat is een antecedent?

Een antecendent is het woord waarnaar een verwijswoord verwijst. Dus: de man die daar staat is erg lang. Die is het verwijswoord en verwijst naar het woord man. Man is hier antecendent.

Die

Aanwijzend voornaamwoord
Die lange vakantie in de zomer vind ik heerlijk. 

[Deze] lange vakantie in de  zomer vind ik heerlijk

Betrekkelijk voornaamwoord

De lange vakantie die we in de zomer hebben, vind ik heerlijk.

De lange vakantie [deze] we in de zomer hebben vind ik heerlijk.

Dat

Aanwijzend voornaamwoord
Dat altijd gezellige feest met oud en nieuw gaat dit jaar niet door. 

[Dit] altijd gezellige feest met oud en nieuw gaat dit jaar niet door. 

Betrekkelijk voornaamwoord

Het altijd gezellige feest dat we met oud en nieuw vieren, gaat niet door.

Het altijd gezellige feest [dit] we met oud en nieuw vieren, gaat niet door.

Onderschikkend voegwoord

Ik denk dat we dit jaar geen grote cadeaus geven met Kerst. 

Wat (x5)

1. Vragend voornaamwoord
                        Wat bedoel je daar precies mee?

2. Betrekkelijk voornaamwoord (onbepaald vnw, hele zin, overtreffende trap)
                        Is er iets wat je aan me wil vragen?

3. Betrekkelijk voornaamwoord met ingesloten antecedent (datgene wat)

                       Wat je me nu vertelt, is grote onzin.

4. Onbepaald voornaamwoord (iets)

                      Wil je misschien wat drinken?

5. Onbepaald hoofdtelwoord (een beetje) 
                      Kan ik misschien wat geld van je lenen?
 

Opdrachten:

Maken H4: opdracht 1 (blz. 126)

Maken H5: opdracht 1 en 2 (blz. 157)