bloed

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 2

Bloed

Samenstelling

• Bloedcellen:
  - Rode bloedcellen
  - Witte bloedcellen
  - Bloedplaatjes
• Bloedplasma (=serum)
  - Plasma-eiwitten
  - Water
  - Opgeloste stoffen (mineralen) (voedingsstoffen en afvalstoffen)

Bloedcellen

• Rode bloedcellen - vervoeren zuurstof
• Witte bloedcellen - belangrijk bij de afweer
• Bloedplaatjes - bloedstolling 

Witte bloedcellen

• Bestrijden ziekteverwekkers
• Witte bloedcellen type 1: Eten de ziekteverwekkers op
• Witte bloedcellen type 2: Maken afweerstoffen (antistoffen)
• ENIGE BLOEDCEL MET EEN KERN !!

0

Rode bloedcellen

Functie:  vervoert zuurstof

Let op: geen KERN

Bloedplaatjes

Functie: 

zorgt voor bloedstolling

vorm: 

geen vaste vorm

kern:

geen celkern

Bloedvaten

alle bloedvaten

als je goed op de afbeelding kijkt zie je dat de bloedvaten twee verschillende kleuren hebben.

rode bloedvaten zijn zuurstofrijk
blauwe bloedvaten zijn zuurstofarm.

Slagaders

- Slagaders bewegen het bloed van het hart af.

- Bloed in de slagaders bevat veel zuurstof.

- De bloedruk in de slagaders is hoog. 

- De wanden van de slagaders zijn dik en elastisch.

- Slagaders liggen diep in het lichaam.

Haarvat

Aders

Door de aders stroomt het bloed van de organen weg terug naar het hart.

- liggen minder diep in je lichaam dan de

  slagaders

- bevatten aderkleppen

Aderkleppen zorgen ervoor dat het bloed in de aders niet terugstroomt naar de organen.

Slagader

Ader

Naar het hart toe

Van het hart af

Dikke gespierde wand

Niet zo'n gespierde wand

Overal kleppen

Kleppen bij het hart

opdracht 9

Hiernaast zie je een tekening van een nier met de drie soorten bloedvaten.
Hoe heten de bloedvaten 1, 2 en 3?

Hw bespreken

kleine bloedsomloop

grote bloedsomloop

kleine bloedsomloop

Grote en kleine bloedsomloop

De kleine bloedsomloop

- Kleine bloedsomloop 

• rechterkamer
  
• longslagader
  
• haarvaten in de longen
  
• longader
  
• linker boezem

zuurstofarm   zuurstofrijk

Kleine bloedsomloop

De grote bloedsomloop

- Grote bloedsomloop 

• Linkerkamer
  
• Aorta
  
• Haarvaten in de organen
  
• Holle ader
  
• Rechterboezem

zuurstofarm   zuurstofrijk

Het hart

Je ziet hier het buitenaangezicht van het hart.

Het hart = een holle spier

Om het hart lopen kransslagaders om zuurstof aan het hart te geven.

Het hart

Hart

Pompen van hart

Sleep de onderdelen naar het hart. Gebruik alle woorden

Rechterboezem

Rechterkamer

Linkerboezem

Linkerkamer

Zuurstof rijk

Zuurstof rijk

Zuurstof arm

Zuurstof arm

Bloed stroomt het hart in

Bloed stroomt het hart in

Bloed stroomt het hart uit

Bloed stroomt het hart uit

Uitscheiding

 het kwijtraken van afvalstoffen =

Uitscheiding 

Longen 

Huid

Nieren

De nieren

verwijderen van 

afvalstoffen .

= uitscheiding

Uitscheiding door de nieren

Nieren

Een nier bestaat uit: 

• Nierschors 
• Niermerg
• Nierbekken

Nierschors en nierbekken verwijderen afvalstoffen en overtollig water/ zouten en andere schadelijke stoffen uit het bloed = urine

In de nierbekkens wordt urine verzameld. Via de urineleiders gaat urine naar de urineblaas waar de urine tijdelijk wordt opgeslagen. Via de urinebuis komt urine uiteindelijk je lichaam uit: je plast. 

Afweer

• Lichaamsvreemde stoffen
• Huid
• Slijmvliezen in de luchtwegen
• Zoutzuur in maagsap
• Witte bloedcellen

Afweer door witte bloedcellen

Antistoffen

• Sommige witte bloedcellen maken antistoffen aan.
• Deze antistoffen binden met ziekteverwekkers.
• Op deze manier worden deze uitgeschakeld.

Immuniteit

Natuurlijke immuniteit:

Door ziekte

Kunstmatige immuniteit:

Door vaccinatie  -> verzwakte ziekteverwekker injecteren of antistoffen injecteren

Allergie

Bij een allergie ben je overgevoelig voor een bepaalde stof. Je afweersysteem reageert dan ook op deze stoffen. Dit noem je een allergische reactie.

Slagaderverkalking

Wand slagader beschadigd --> witte bloedcellen en vetten hopen zich op in de wand.

Er ontstaat een verdikking, hard door kalk: slagaderverkalking

Hartinfarct

Een hartinfarct wordt 

veroorzaakt door 

slagaderverkalking in 

de kransslagaders 

slagaderverkalking

Verschillende vormen van immuniteit

• Natuurlijke immuniteit.
• Zelf antistoffen maken, tijdje ziek.

• Kunstmatige immuniteit.
• ingeënt bepaalde ziekte, vaccinatie

(Dode/ verzwakte ziekteverwekkers)

natuurlijke immuniteit

kunstmatige immuniteit

Vaccinatiegraad

Hoe meer mensen immuun zijn voor een ziekte hoe lager de kans dat iemand die niet is ingeënt toch kan worden besmet.

Een hoge vaccinatiegraad is dus belangrijk voor iedereen, niet alleen voor degene die gevaccineerd is.

Een goede vaccinatiegraad is 95%.

Effecten Alcohol op de lange termijn

Alcohol verdooft je hersenen en beschadigd hersenen blijvend.

Je hersenen ontwikkelen

nog nadat je volwassen bent.

Beschadigt: Lever, hart, maag.

Effecten alcohol

5 %

35 %

15 %

Als je te veel drinkt kun je een alcoholvergiftiging oplopen (kan al vanaf 1,7 o/oo).

Vanaf 4 o/oo kun je in coma raken en overlijden.

Bij bingedrinken (in korte tijd veel alcohol drinken) is de kans op alcoholvergiftiging groot. Er komt dan ineens veel alcohol in je bloed.

Bij comazuipen en bingedrinken drink je in korte tijd heel veel alcohol. 

Je kan hierdoor een alcoholvergiftiging krijgen en in coma raken.

Schadelijke effecten alcohol

Wat is waar over het bloed?

1. Het bloed vervoert voedingsstoffen.
2. Het bloed vervoert afvalstoffen.
3. Het bloed vervoert zuurstof.
4. A,B en C zijn waar.

Bloedplasma

Bloedcellen

water

Rode bloedcel

Witte bloedcel

Glucose

Warmte

Bloedplaatje

Afvalstoffen

voedingsstoffen

Sommige soorten slangengif kunnen stolling van bloed in de bloedvaten veroorzaken. Welke bloeddeeltjes hebben te maken met bloedstolling?

1. Witte bloedcellen
2. rode bloedcellen
3. bloedplaatjes

Er zijn mensen die extra vitaminen slikken om een betere afweer tegen ziekteverwekkers te krijgen. Welke bloeddeeltjes hebben te maken met afweer?

1. Witte bloedcellen
2. rode bloedcellen
3. bloedplaatjes