formatief handelen

• Verzorging
• HBO
• Studiejaar 4

formatief handelen

(Kneyber et al., 2022)

Lesdoelen

1. De cursist kan de vijf stappen van formatief handelen benoemen
   
2. De cursist kan het belang van formatief handelen benoemen
   
3. De cursist benoemd welke werkvorm bij stap 1 past
   
4. De cursist benoemd welke werkvorm bij stap 2 past.
   

LessonUp

LessonUp is een vorm van digitale didactiek. met LessonUp kunnen er verschillende werkvormen ingezet worden om de voorkennis te activeren. Daarnaast zijn er verschillende differentiatie mogelijkheden en kunnen quizzen en formatieve toetsen geanalyseerd worden

Wat is het verschil tussen formatief en summatief?

Formatief handelen

Summatief beoordelen

Continue feedback tijdens het leerproces

Eindcijfer of eindbeoordeling

Gericht op verbetering en groei

Evalueert het totale begrip na een leerperiode

Analyse van individuele vaardigheden

Beoordeling van de totale prestatie per onderwerp

Periodieke toetsen en examens

Ondersteuning bij het leren

Wat is het belangrijkste doel van formatief handelen in het onderwijs?

1. Het toekennen van cijfers aan studenten
2. Het evalueren van het algemene prestatieniveau van de klas
3. Het bieden van continue feedback om het leerproces van studenten te verbeteren
4. Het vergelijken van studenten met elkaar

uit hoeveel stappen bestaat formatief handelen

1. 2
2. 3
3. 4
4. 5

Wat doet het activeren van voorkennis bij de studenten?

1. Om de leerlingen te testen op hun bestaande kennisniveau.
2. Het vergroot de betrokkenheid en het begrip van nieuwe informatie.
3. Het biedt een gelegenheid voor studenten om nieuwe feiten te memoriseren.
4. Voorkennis activeren is slechts een optionele didactische benadering.

Waarom is het belangrijk om de relevante voorkennis van studenten te identificeren voordat ze aan een nieuw leertraject beginnen?

1. Het stelt leraren in staat om hun lesmaterialen aan te passen aan het niveau van de studenten.
2. Het dient als een manier om studenten te beoordelen voordat ze aan de cursus beginnen.
3. Het minimaliseert de noodzaak van formatief handelen gedurende het leerproces.
4. Het geeft leraren inzicht in de prestatiegeschiedenis van studenten.

Op welke manier kan
je voorkennis activeren?

Welke stappen moet je nemen nadat je de voorkennis van studenten hebt geactiveerd?

1. Ga verder met het geplande lesmateriaal zonder aanpassingen.
2. Evalueer de voorkennis van de studenten met een toets.
3. Pas de lesinhoud aan op basis van de geactiveerde voorkennis.
4. Negeer de geactiveerde voorkennis en introduceer nieuwe onderwerpen.

diagnostische toets

een diagnostische toets kan ingezet worden om te kijken welke kennis de studenten hebben over het aankomende onderwerp. Hierdoor kan de voorkennis van de studenten goed ingeschat worden. Dit is dus een werkvorm die ingezet kan worden bij het activeren van voorkennis.

(Black & Wiliam, 1998)

(Black & Wiliam, 1998)

opdracht volgorde (Memoriseren)

In het lokaal hangen 5 posters. 

Welke poster is welke stap

schrijf op je memo  stap 1 t/m 5

plak hem op de juiste poster 

(Hoogeveen & Winkels, 2011)

(Hoogeveen & Winkels, 2011)

Groepjes indelen

De docent deelt de groepjes in.

Uitleg:

De docent gebruikt de diagnostische toets om de groepjes te maken. Hierdoor kan er gedifferentieerd worden en verschillende werkvormen ingezet worden

formatief handelen

• Het doel van formatief handelen is om verder leren te faciliteren.
• proces is waar constant gecheckt wordt of het leren nog volgens plan verloopt en zo nodig aangepast wordt.
• Formatief handelen is een circulair proces.

formatief handelen opdracht

bestaat uit 5 stappen.

opdracht:

zoek als groepje de stap uit die jullie hebben aangewezen hebben gekregen. Neem hier 15 min voor. 

Presenteer de stap aan de groep.

Zelf begrippen zoeken

maak nu twee groepen

Teach the teacher

• ga op zoek naar werkvorm voor stap 1 of 2. 
• geef een uitleg waarom deze werkvorm goed past bij stap 1 of 2
• Dit mag je doen tijdens de uitleg van de 5 stappen.

(Hoogeveen & Winkels, 2011)

de 5 stappen

(Kneyber et al., 2022)

Stap 1: Waar staan we nu?

Stap 2: Nadenken & produceren

Stap 3: Interpreteren, communiceren & beslissen

Stap 4: Een geïnformeerde vervolgactie

Stap 5: En waar staan we nu?

(Kneyber et al., 2022)

Brouwer (2021) beschrijft dat formatief handelen een proces is waar constant gecheckt wordt of het leren nog volgens plan verloopt en zo nodig aangepast wordt. Het gaat erom dat er in het gehele proces gekeken wordt hoe het staat met het leerproces van de studenten. Formatief handelen is een circulair proces. Na de formatieve actie zoals een quiz houdt het formatief handelen niet op. Er zijn een paar basis ingrediënten die hiervoor. Deze zijn:

- Feed-up

- Feedback

- Feed forward

stap 1

Waar staan we nu?

voorkennis activeren.

leerdoelen en succescriteria.

(Kneyber et al., 2022)

 Afbeelding(Kneyber et al., 2022)

stap 2

Welke acties ga je inzetten op de voorkennis van de studenten?

Hoe zet je differentiatie in?

Zet je actie in!

(Kneyber et al., 2022)

infografic

(Kneyber et al., 2022) & (Van De Graaf, 2021).

Om goed de voorkennis te activeren in de lessen en daar acties op te ondernemen krijgen jullie een infografic. Hier staan de eerste twee stappen kort uitgelegd. Daarnaast staan er verschillende werkvormen op om de twee stappen uit te kunnen voeren.

opdracht werkvorm

maak een werkvorm om voorkennis te activeren voor jou eigen vak.

TIP

gebruik de uitgedeelde infografic 

opdracht acties

denk na welke werkvormen je kan inzetten als je de voorkennis hebt geactiveerd. 
Zet deze werkvorm in na het activeren van de voorkennis

Zet je werkvorm in

• zet deze week je werkvorm in. Als je dat gedaan hebt reflecteer je jouw eigen handelen.

1. Wat ging er goed?
2. wat wil je anders doen?
3. wat heeft het je gebracht?

Welke werkvorm kan je inzetten bij stap 1 van formatief handelen?

Wat zijn de 5 stappen van formatief handelen?

Wat is het belang van formatief handelen?

ik ben na deze training beter in staat om voorkennis te activeren

0100

Werkvormen van deze training

• Diagnostische toets (Voorkennis activeren)

• Memoriseren (voorkennis activeren) (Volgorde)
• Opzoeken stappen (Samenvatten)
• Teach the teacher (didactisch delegeren)
• Werkvorm maken voor de stappen (simulatie)
• woord web 
• exitpoll

(Black & Wiliam, 1998)

(Hoogeveen & Winkels, 2011)

literatuur

• Black, P., & Wiliam, D. (2009). Developing the theory of formative assessment. Educational Assessment, Evaluation and Accountability, 21(1), 5–31.
• Hoogeveen, P., & Winkels, J. (2011). Het didactische werkvormenboek : variatie en differentiatie in de praktijk. https://lib.ugent.be/nl/catalog/rug01:002056662
• Kneyber, R., Sluijsmans, D., Devid, V., & López, B. W. (2022). Formatief handelen.
• Van De Graaf, F. (2021, 22 september). 10 werkvormen voor snel voorkennis activeren | Toetsrevolutie. https://toetsrevolutie.nl/?p=2436