Geld om van te leven (2.3.3. t/m 2.5.)

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Geld om van te leven

Paragraaf 2.3.3 tot en met 2.5.

Meneer mr. B.J.M. Horsch

Leerdoelen

Na afloop van deze les ken/kan ik.......

1. ... het verschil uitleggen tussen absolute en relatieve verandering
2. ... bedragen omrekenen naar procenten
3. ... procenten omrekenen naar bedragen
4. ... drie soorten uitgaven herkennen
5. ... uitleggen wat een CAO is
6. ... een loonstrookje begrijpen

Belangrijke mededeling

Reminder: volgende week PW H2!

Vragen huiswerk vorige LessonUp

1. Wat is het verschil tussen absolute en relatieve verandering?
2. Wat is btw?
3. Stelt de verkoper de btw vast?

Veranderingen....

• Absolute verandering = toe- of afname van aantallen (euro's, kg, stuks)
  
• Relatieve verandering = toe- of afname van iets in vergelijking met iets anders. DUS IN PROCENTEN!
  

Aantallen omrekenen naar procenten

11 van de 32 leerlingen zijn vrouwelijk. Hoeveel procent is dat?

Procenten omrekenen naar bedrag/aantallen

Je krijgt 30% korting op een broek van € 120. Hoeveel euro bedraagt de korting?

Met btw rekenen

Kruistabellen

• Een broek kost inclusief btw € 37,40 (21%).
• Bereken de prijs exclusief btw
• € 37,40 * 100 / 121 = € 30,91

In een schema....

Boek incl btw € 20 (6%-tarief). Bereken prijs excl btw.

Begroting en uitgaven (1)

• Begroting = overzicht van uitgaven die je nog moet doen en inkomsten die je nog moet krijgen
  
• Nibud hoe omgaan met geld? 3 soorten uitgaven:
• 1. huishoudgeld= uitgaven die je bijna dagelijks of wekelijks doet (heel vaak dus) en betaalt van het huishoudgeld

Begroting en uitgaven (2)

• 2. Vaste lasten = uitgaven die steeds terug komen en bijna altijd even hoog zijn
  

• 3. Reserveringen = (vaak grotere) uitgaven die je af en toe doet.
  

Leg in eigen woorden uit wat een begroting is.

De wasmachine van Manal is net stuk gegaan. Ze moet helaas een nieuwe kopen. Welk soort uitgave is dit?

1. Incidentele lasten/reserveringen
2. Vaste lasten
3. Dagelijkse uitgaven
4. Boodschappengeld

Reserveren

• Reserveren = geld aan de kant leggen voor  toekomstige uitgaven
• Formule => Benodigd bedrag: aantal jaren = reserveren per jaar
• Voorbeeld: Ik wil een nieuwe tv over drie jaar. Deze kost € 699. Hoeveel geld moet ik per maand reserveren?

1. € 699 : 3 =  € 233 reserveren per jaar
   
2. € 233 : 12 = € 19,42 reserveren per maand

Nathalie wilt over 4 jaar een nieuwe telefoon kopen. Deze kost € 600. Als ze haar oude inruilt krijgt ze € 100 terug. Reservering per maand = ...?

Controlevragen

1. Noem twee zaken die in een CAO staan
   
2. Wat doet een vakbond? 
   
3. In een CAO staan alleen afspraken voor mensen die lid zijn van een vakbond. Waar of niet waar? 
   
4. Een arbeidsovereenkomst geldt tussen werknemer en werkgever. Waar of niet waar?
   

Ondernemingsraad (OR)

Wat? 

• Belangen van werknemers behartigen en heeft inspraak (erg belangrijk!)

Wanneer? 

• >50 werknemers
• Op school hebben we een soort OR, namelijk de medezeggenschapsraad (MR).
  

Oefenen

• Maken uitgedeeld blaadje met oefenopgaven
• Klaar? Leer voor de toets.

Leerdoelen

Na afloop van deze les ken/kan ik.......

1. ... het verschil uitleggen tussen absolute en relatieve verandering
2. ... bedragen omrekenen naar procenten
3. ... procenten omrekenen naar bedragen
4. ... drie soorten uitgaven herkennen
5. ... uitleggen wat een CAO is
6. ... een loonstrookje begrijpen

Voor de volgende les.....

• Toets PW H2
• Boeken meenemen: start H3.