Interpunctie

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Taalverzorging

Lesdoelen

Aan het eind van de les:

• Kan ik in eigen woorden uitleggen wat taalverzorging is;
• Kan ik taalverzorging toepassen op een zin;
• Zie ik het belang in van goede taalverzorging en begrijp ik hoe het de betekenis van tekst kan beïnvloeden.

Waarom?

Door verzorgd met je taal om te gaan, geef je een belangrijk signaal af: jij hecht waarde aan de presentatie van de boodschap.

Hoe?

Door onze taal en de taalregels onder de loep te nemen, leer je er het belang van in te zien.

Wat?

Je krijgt instructie en oefeningen en je denkt na over taalkwesties.

Taalverzorging

Taalverzorging:

Alle regels voor het foutloos toepassen van de juiste spelling van woorden en van het op de goede manier toepassen van leestekens.

Hoofdletters en punten

Wanneer gebruik je een hoofdletter 

en wanneer een punt?

1: begin/eind van een zin

Je begint een zin met een hoofdletter en eindigt deze met een punt.

Als de zin met een afgekort woord begint, verschuift de hoofdletter naar het tweede woord:

• 's Ochtends sta ik vroeg op.
• 't Was vanochtend wel erg koud!

Welke zin is goed geschreven?

1. Nederlands is mijn favoriete vak.
2. Nederlands is mijn favoriete vak
3. nederlands is mijn favoriete vak.
4. nederlands is mijn favoriete vak

Welke zin is goed geschreven?

1. 't is niks voor mij.
2. 'T is niks voor mij.
3. 't Is niks voor mij.
4. 'T Is niks voor mij.

2. afkortingen

Bij afkortingen gebruik je één of meerdere punten (na de eerste letter van het woord). 

• o.a. (onder andere)   |   i.p.v. (in plaats van)

Bij afkortingen van namen gebruik je geen punten, maar behoud je wel de hoofdletters.

• VN (Verenigde Naties)   |   VS (Verenigde Staten)

Welke zin is goed geschreven?

1. Vandaag hebben wij oa Engels en Nederlands.
2. Vandaag hebben wij o.a. Engels en Nederlands
3. vandaag hebben wij o.a. engels en nederlands
4. Vandaag hebben wij o.a. Engels en Nederlands.

Wat is goed geschreven?

1. Kroatië is het nieuwste land van de EU.
2. Kroatië is het nieuwste land van de E.U.

3: namen van personen

Je schrijft een hoofdletter bij voor- en achternamen, doopnamen en voorletters:

• Elisabeth Sarah Jansen   |   V. van Dijk

Aanspreektitels (mevr.) en tussenvoegsels (van der) krijgen geen hoofdletter.

• mr. Custers
• Bert van den Brink

3: namen van personen

Wanneer er voor het tussenvoegsel geen voornaam of voorletter wordt genoemd, krijgt het tussenvoegsel wel een hoofdletter.

• Fred de Vries | meneer De Vries

Welke zin is goed geschreven?

1. Kevin Custers is de weg kwijt
2. Kevin custers is de weg kwijt
3. Kevin Custers is de weg kwijt.
4. kevin custers is de weg kwijt

Welke zin is goed geschreven?

1. Hoe laat gaat meneer Van der Plas slapen?
2. Hoe laat gaat Meneer van der Plas slapen?
3. Hoe laat gaat meneer van der plas slapen?
4. Hoe laat gaat Meneer Van Der Plas slapen?

4: namen van organisaties, merken, producten

Organisaties, merken en producten krijgen een hoofdletter.

• Apple
• Verenigde Naties

Soms gebruiken bedrijven de hoofdletters afwijkend, je neemt dit dan over.

• iPhone
• eBay

Welke zin is goed geschreven?

1. Meneer custers heeft een pyjama van de zeeman.
2. Meneer Custers heeft een pyjama van de Zeeman.
3. meneer custers heeft een pyjama van de zeeman
4. meneer Custers heeft een pyjama van de Zeeman.

Wat is goed geschreven?

1. Amazon of Ebay?
2. Amazon of EBay?
3. Amazon of eBay?
4. amazon of ebay?

5: aardrijkskundige namen, volken, talen, windstreken.

Aardrijkskundige namen van landen, steden, rivieren enz. schrijf je met een hoofdletter.

• Ik woon in Eindhoven.
• De nieuwe Amerikaanse president.

Ook bij volken, talen of dialecten gebruik je een hoofdletter.

• De Franse Fransman spreekt Frans.
• Zij heeft een Limburgs dialect.

Welke zin is goed geschreven?

1. In Brabant praten ze vreemd, maar in Limburg al helemaal.
2. In brabant praten ze vreemd, maar in limburg al helemaal.

Welke zin is goed geschreven?

1. Met ananas erop is het geen Italiaanse pizza!
2. Met ananas erop is het geen italiaanse pizza!

5: aardrijkskundige namen, volken, talen, windstreken.

Bij een windstreek gebruik je geen hoofdletter.

• Zij wonen in het noorden van Rotterdam.

Als de windstreek onderdeel is van een naam, gebruik je wel een hoofdletter.

• Zij wonen in Rotterdam-Noord.

Welke zin is goed geschreven?

1. Ik woon in het Noorden van Rotterdam-Zuid.
2. Ik woon in het noorden van Rotterdam-zuid.
3. Ik woon in het Noorden van Rotterdam-zuid.
4. Ik woon in het noorden van Rotterdam-Zuid.

5: aardrijkskundige namen, volken, talen, windstreken.

Als je met de windstreek een cultureel, economisch of politiek gebied bedoelt, schrijf je wél een hoofdletter.

• In het Verre Oosten is de situatie erg gespannen.

• Arme landen krijgen steun van het Westen.

Welke zin is goed geschreven?

1. Nederland is onderdeel van het Westen.
2. Nederland is onderdeel van het westen.

6. feest- en gedenkdagen

Namen van feestdagen, (religieuze) feesten en gedenkdagen krijgen een hoofdletter.

Maar: samenstellingen die zelf geen feestdag zijn, schrijf je met een kleine letter.

• Kerst | kerstboom

Welke zin is goed geschreven?

1. Voor sinterklaas schrijf ik een sinterklaasgedicht.
2. Voor Sinterklaas schrijf ik een Sinterklaasgedicht.
3. Voor Sinterklaas schrijf ik een sinterklaasgedicht.
4. Voor sinterklaas schrijf ik een Sinterklaasgedicht.

Welke zin is goed geschreven?

1. Met Kerst lag er voor Kevin niks onder de kerstboom.
2. Met kerst lag er voor Kevin niks onder de kerstboom.
3. Met Kerst lag er voor Kevin niks onder de Kerstboom.
4. met kerst lag er voor kevin niks onder de kerstboom

Komma's

Wanneer gebruik je een komma?

Wanneer gebruik je een komma?

1. Als je een korte pauze hoort in een zin.

Als ik naar school ga pak ik de fiets.

Wanneer gebruik je een komma?

1. Als je een korte pauze hoort in een zin.

Als ik naar school ga, pak ik de fiets.

Wanneer gebruik je een komma?

2. Tussen de delen van een opsomming

(behalve bij en/of).

Wil je koffie thee of iets anders? Ik heb nieuwe kopjes bekers en glazen om het in te schenken.

Wanneer gebruik je een komma?

2. Tussen de delen van een opsomming

(behalve bij en/of).

Wil je koffie, thee of iets anders? Ik heb nieuwe kopjes, bekers en glazen om het in te schenken.

Wanneer gebruik je een komma?

3. Als iemand met zijn naam wordt aangesproken. 

Voor of na de naam komt dan een komma.

Jeroen, kom je zo? / Kom je zo, Jeroen?

Wanneer gebruik je een komma?

3. Als iemand met zijn naam wordt aangesproken. 

Voor of na de naam komt dan een komma.

Jeroen, kom je zo? / Kom je zo, Jeroen?

Wanneer gebruik je een komma?

4. Voor voegwoorden: 

• Hoewel
• omdat
• want
• zodat
• maar
• aangezien

Wanneer gebruik je een komma?

4. Voor voegwoorden:

 

Nederlands is geweldig maar Engels niet.

Wanneer gebruik je een komma?

4. Voor voegwoorden:

 

Nederlands is geweldig, maar Engels niet.

Lesdoelen

1. Ik leg in eigen woorden uit wat taalverzorging is;

Wat is taalverzorging?

Lesdoelen

2. Ik pas correcte taalverzorging toe in een zin:

meneer custers ik heb vandaag geen zin in nederlands want ik heb ook al engels rekenen en burgerschap mag ik daarom eerder naar huis aub

Meneer Custers, ik heb vandaag geen zin in Nederlands, want ik heb ook al Engels, rekenen en burgerschap. Mag ik daarom eerder naar huis a.u.b.?

Lesdoelen

3. Ik zie het belang in van goede interpunctie en begrijp hoe het de betekenis van tekst kan beïnvloeden.

• Let's eat grandma!

• Let's eat, grandma!