2HAVO Woordsoorten par.6 Zelfstandig-, koppel-, en hulpwerkwoord

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Wat gaan we doen?

• Naamwoordelijk gezegde en koppelwerkwoord

Wat weet je al over het naamwoordelijk gezegde?

NG?

Ik kan hulpwerkwoorden, zelfstandige werkwoorden en koppelwerkwoorden benoemen in een zin.

0100

Werkwoordelijk gezegde

Het werkwoordelijk gezegde zegt wat iemand of iets (het onderwerp) DOET!

Voorbeeld:

De banketbakker heeft heerlijke crompouces gebakken.

wg: heeft gebakken

Naamwoordelijk gezegde

Het naamwoordelijk gezegde zegt wat iemand of iets (het onderwerp) IS (of wordt of blijft):

Voorbeeld:

De crompouce is lekker!

ng = is lekker

Koppelwerkwoorden 

- Een koppelwerkwoord geeft aan dat het onderwerp iets is

- Koppelwerkwoorden komen voor in zinnen met een 

   naamwoordelijk gezegde

- Er zijn 9 koppelwerkwoorden

Koppelwerkwoord (kww)

Er zijn 9 koppelwerkwoorden:

zijn - worden - blijven

blijken - lijken - schijnen

heten - dunken - voorkomen

Koppelwerkwoord (kww)

zijn - worden - blijven

blijken - lijken - schijnen

heten - dunken - voorkomen

De crompouce IS lekker - De crompouce WORDT lekker - De compouce BLIJFT lekker - De crompouce BLIJKT lekker - De crompouce LIJKT lekker...etc.

Koppelwerkwoord (kww)

Let op voor het werkwoord: schijnen!

Dat kan een kww zijn maar ook een zww:

De crompouce SCHIJNT lekker.

Het zonnetje SCHIJNT lekker (op mijn crompouce waar het glazuur dus van smelt!).

Naamwoordelijk deel: [...]

Hoe noteer je het naamwoordelijk deel?

De crompouce is knapperig gebleven.

ng = is [knapperig] gebleven

Naamwoordelijk deel = de eigenschap of toestand van het onderwerp (mjammy: knapperig!)

Wat is het naamwoordelijk gezegde?

In de zon zijn de bomen prachtig.

Dus het naamwoordelijk gezegde is: ....

En het naamwoordelijk deel?

Ik ben heel vrolijk geworden.

Wat is het naamwoordelijk deel in deze zin?

1. Ik
2. ben geworden
3. heel vrolijk
4. ben

Die man heeft gisteren een schilderij gekocht.

Wat is dan het naamwoordelijk deel?

1. Is er niet
2. Die man
3. gisteren
4. een schilderij

De leerling is boos geworden.

Wat is het naamwoordelijk deel?

1. is boos
2. is boos geworden
3. boos
4. is geworden

Welke zin heeft een naamwoordelijk gezegde?

1. Hij heeft gegeten.
2. Hij heeft een zusje gekregen.
3. Hij gaat morgen werken.
4. Hij is een vrolijke Frans.

Naamwoordelijk deel?

De kok blijkt een ware fijnproever te zijn.

1. De kok
2. een ware fijnproever
3. geen naamwoordelijk deel

Werkwoordelijk deel?

De kok blijkt een ware fijnproever te zijn.

1. De kok
2. een ware fijnproever
3. geen werkwoordelijk deel
4. blijkt te zijn

Werkwoordelijk gezegde

Naamwoordelijk gezegde

1

2

3

4

5

6

Dus in een naamwoordelijk gezegde...

1. doet het onderwerp iets
2. wil het onderwerp iets
3. is het onderwerp iets
4. staan alleen werkwoorden

Een naamwoordelijk gezegde heeft altijd een koppelwerkwoord.

1. Waar
2. Niet waar

pv /  hulpwerkwoord

ben

hebt

wordt

heeft

had

is

word 

Heb moeten

zelfstandig werkwoord

veranderd

uitgekozen

gehersenspoeld

bedacht

gepakt

geweest

gereden

aangeven

Hulpwerkwoord

Meer werkwoorden in de zin?
Dan is er (minstens) één het hulpwerkwoord.

Het hulpwerkwoord geeft "hulp" aan het zelfstandige werkwoord. 

Het hulpwerkwoord heeft zelf geen duidelijke betekenis. 

Wat is het hulpwerkwoord?
Ik ben naar de kapper geweest.
ben=

1. hww
2. zww

hulpwerkwoord
Ik ben naar de kapper geweest.
ben=

1. hulpwerkwoord
2. zelfstandig werkwoord

Huiswerk

Maak online: Cursus 5 Grammatica par. 6 Zelfstandig, koppel- en hulpwerkwoord.

Opdracht 1-2-4.