13.2 Gaswisseling

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 5

13.2: Gaswisseling

Herhalen 13.1

Houdt grote stofdeeltjes tegen.
Maakt de lucht die je inademt vochtig.
Vervoert het slijm naar de keelholte.
Verwarmt de ingeademde lucht.
Voorkomt dat stofdeeltjes en ziekteverwekkers in de longen komen.
Waarschuwt voor stinkende gassen.

Hier staan functies van delen van het ademhalingsstelsel.

Sleep het deel naar de juiste functie.

Neusslijmvlies

Neusharen

Reukzintuig

Trilharen

Neusslijmvlies

Neusslijmvlies

longblaasjes

longen

brochien

brochiolen

luchtpijp

De trilhaartjes in de luchtwegen verliezen hun functie en slijm hoopt zich op. Dit heeft NIET als gevolg...

1. meer luchtweginfecties
2. meer longcapaciteit
3. zuurstofgebrek
4. longblaasjes sterven af

De borstademhaling begint met

1. samentrekken tussenribspieren
2. samentrekken middenrif
3. luchtdruk daling in de longen
4. vergroting van de longen

aan het begin van een inademing is de druk in de longen......dan de buitenlucht

1. groter
2. gelijk
3. kleiner

Luchtdrukdaling in de longen kan worden veroorzaakt worden door...

1. samentrekken middenrif
2. veerkracht van longweefsel
3. samentrekken buikspieren
4. ontspanning borstspieren

1

5

6

7

Vitale capaciteit

Ademvolume

Restvolume

Longvolume

Hoeveelheid lucht die bij een rustige ademhaling wordt in- of uitgeademd

Hoeveelheid lucht die je extra kunt inademen bij diepe inademing

Deel van je ademhalingsstelsel waarvan de lucht niet de longblaasjes bereikt (ongeveer 150ml)

Hoeveelheid lucht die je extra kunt uitademen bij diepe uitademing

Hoeveelheid lucht die in de longen achterblijft na zo diep mogelijke uitademing

Hoeveelheid lucht die maximaal per ademhaling kan worden in- of uitgeademd

Totale inhoud van de longen

Vitale capaciteit

Inspiratoir reservevolum

Ademvolume

Restvolume

Expiratoir reservevolume

Dode ruimte

Longvolume

Iemand heeft een klaplong. De andere long is normaal. Tijdens de inademing wordt aan de kant van de klaplong de druk in de ruimte tussen longvlies en borstvlies vergeleken met de druk in de klaplong.

Is er tijdens de inademing een verschil in druk? Zo ja, waar is de druk het laagst?

1. Er is geen verschil in druk.
2. De druk is het laagst in de ruimte tussen longvlies en borstvlies
3. De druk is het laagst in de klaplong.

Longventilatie

In de longblaasjes

vindt gaswisseling plaats 

Rest van de luchtwegen = de "dode ruimte"

Ingeademde lucht: 20% zuurstof

Uitgeademde lucht: 16% zuurstof

De lucht in de longblaasjes bevat 

ongeveer 13% zuurstof

Hoe kan dit verklaard worden?

Longblaasjes

O2 13%

In -->

O2 20%

Uit <--

O2 16%

Diffusie

Door diffusie gaat O2 door de cellen van de longblaasjes en de haarvaten naar de rode bloedcellen. Die bevatten hemoglobine, dat O2 bindt.

CO2 gaat (ook door diffusie) van het bloed naar de lucht in de longblaasjes. 

Diffusie van een stof gaat altijd...

1. van een hoge naar een lage concentratie, vanzelf
2. van een lage naar een hoge concentratie, vanzelf
3. van een hoge naar een lage concentratie, kost energie
4. van een lage naar een hoge concentratie, kost energie

gaswisseling

zuurstof (O2) komt via de luchtpijp-bronchien in de longblaasjes. dit is omringt door bloedvaten. de zuurstof gaat het bloed in. 

in het lichaam wordt de zuurstof gebruikt voor verbranding. bij verbranding komt koolstofdioxde vrij. Dit wordt via het bloed naar de longblaasjes gebracht en weer gegeven aan de luchtpijp-bronchien.

we wisselen koolstofdioxide voor zuurstof.

https:

Opdracht: zoek in je boek op (par. 13.2) welke 3 factoren zorgen voor een goede en snelle uitwisseling van zuurstof en koolstofdioxide tussen long en bloedvat
Welke factor is juist nadelig?

Waar geldt de volgende reactievergelijking:
Hb + O2 HbO2

1. In je longen
2. In je spieren

Als zuurstof van de lucht in je longen naar je bloed diffundeert, waar is er een hogere pO2?

1. In de lucht in je longen
2. In het bloed
3. De pO2 is gelijk

Hoe heet het bloedvat vanaf de longen naar het hart?

1. aorta
2. longslagader
3. longader
4. holle ader

Het transport van zuurstof naar het bloed gaat langzamer als het oppervlak voor gaswisseling...

1. Toeneemt
2. Afneemt

Het transport van zuurstof naar het bloed gaat langzamer als de afstand tussen de lucht in de longblaasjes en het bloed...

1. Toeneemt
2. Afneemt

Het transport van zuurstof naar het bloed gaat langzamer in een ....

1. Stoffige omgeving
2. Schone omgeving

Het transport van zuurstof naar het bloed gaat langzamer als het bloed

1. veel hemoglobine bevat
2. weinig hemoglobine bevat

biologiepagina.nl

Roken

TABAKSROOK

Gas = koolmono-oxide 

(bloed kan minder zuurstof vervoeren)

Teer vormt een laagje aan de binnenkant van een longblaasje. Hierdoor kan O2 minder goed worden opgenomen en zorgt voor verminderde werking trilhaartjes in bronchiën

Nicotine heeft een sterk verslavend effect

Gezonde longen

Rokers longen

biologiepagina.nl

https:

Bij de vorige vraag heb je de drie factoren benoemd die zorgen voor een optimale gaswisseling. Welke van deze factoren zorgen bij: astma, chronische bronchitis en longemfyseem voor een verminderde gaswisseling? Zie blz. 168. Leg uit!

Ademhaling regelen

1. Via koolstofdioxide- en pH receptoren in bloedvaten
   
2. Impulsen naar ademcentrum in hersenen
   
3. Hersenen sturen signalen naar tussenribspieren en middenrifspieren
   

Waar wordt de ademhaling geregeld?

1. Door het hartritme
2. In de longen
3. Door de O2 en CO2 uitwisseling
4. In het ademcentrum in de hersenstam

https:

Welke factor is NIET direct een prikkel voor het ademhalingscentrum om te gaan ademhalen?

1. daling concentratie zuurstof in je bloed
2. stijging concentratie koolstof dioxide in je bloed
3. daling pH waarde in je bloed
4. Stijging adrenaline in je bloed

Bij welk nummer of welke nummers vindt gaswisseling plaats?

1. 5
2. 8
3. 9
4. 10

Wanneer de bronchiën nauwer zijn, gaat de gaswisseling dan sneller of langzamer?

1. Sneller
2. Gelijk
3. Langzamer

In de longen..

1. gaan zuurstof en CO2 het bloed in
2. gaan zuurstof en CO2 het bloed uit
3. gaat zuurstof het bloed in en CO2 het bloed uit
4. gaat zuurstof het bloed uit en CO2 het bloed in

Wat is de dode ruimte?

1. Longblaasjes die stuk zijn
2. De lucht in je bronchiolen
3. De oude lucht in luchtpijp en hoofdbronchiën
4. De pauze tussen in- en uitademen

Bij een klaplong is er sprake van een gaatje of scheurtje in het longweefsel. Dit weefsel trekt zich vervolgens door zijn elasticiteit samen. Er stroomt lucht vanuit de long in de ruimte tussen longvlies en borstvlies.
Iemand die een klaplong heeft, gaat al bij geringe inspanning hijgen.

Waardoor wordt dit hijgen vooral veroorzaakt?

1. doordat de concentratie koolstofdioxide in het bloed hoger word
2. doordat de concentratie zuurstof in het bloed lager wordt
3. doordat de dissimilatie in de tussenribspieren wordt gestimuleerd
4. doordat de dissimilatie in de hartspier wordt gestimuleerd.