Schaakles 3, groep 2.

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo k, mavo
• Leerjaar 3

Schaakles 3, groep 2.

Welkom!

Laatste lesavond...

Vanavond weer veel ...

- Tactiek - HOE moet het?

- Strategie - Planmatige benadering van een stelling.

Laten we met het eerste beginnen!

TACTIEK

De DOORSTOOT - of 'Skewer', in het Engels.

Een stuk wordt verjaagd en erachter staat dan ineens

een stuk, dat hopeloos verloren gaat!

Het volgende diagram zegt ons veel meer.

De DOORSTOOT of

SKEWER in de praktijk (1):

De DOORSTOOT of

SKEWER in de praktijk (2): Een VALSTRIK!

Zelf aan de slag!

Probeer de eerste opgaven over de

Doorstoot of Skewer eens zelf

op te lossen.

Het papieren boek werkt 

wellicht het fijnst. Zie blz. 53.

EINDSPEL

Inmiddels hebben we al diverse eindspelen geoefend.

Zoals Mat geven met een Dame en met een Toren.

Vanavond kijken we naar een uitgedund eindspel, dat in de 

praktijk regelmatig voorkomt.

Het is dan wel fijn als je de finesses ervan kent!

Het eindspel van:      K + D    -     K + pion

Van het sinistere boek hiernaast trekken

we ons niets aan.

Laten we het speelbaar houden!

Stelling 1

Zwart is aan zet. Wit wil graag 

promoveren met zijn enige pion, door 

Ke6-f7 en e7-e8D te spelen.

OPGAVE:

Hoe steelt zwart hier een stokje voor?

Stelling 1

OPGAVE:

Hoe steelt zwart hier een stokje voor?

Oplossing:

Met Da4-e8! verhindert zwart 

het plan van wit.

De witte K kan nooit de zwarte D verdrijven!

Stelling 2

Zwart is aan zet.

OPGAVE:

Wat is zijn beste zet?

Stelling 2

OPGAVE:

Wat is zwarts beste zet?

OPLOSSING:

1..Ke3 of 1..Kf3 of ook. 1..Kd3,

om dichterbij de witte K te komen!

Stelling 2

1..Ke3 of 1..Kf3 of ook. 1..Kd3,

om dichterbij de witte K te komen!

WAAROM?

Om ten slotte met K + D 

de witte K mat te zetten!

Vervolgens speelde wit 

2.Kf7, om fijn een D te halen!

Nu wordt je getoond, hoe zwart dit verhindert.

En meer nog: 

hoe de witte K vóór de pion wordt gedwongen, waarna de zwarte K

telkens een stapje dichterbij komt! Ten slotte gaat wits K MAT!

Stelling 1

OPGAVE:

Wit is aan zet.

- SPEEL DEZE STELLING EENS SAMEN UIT

- Zwart moet dit kunnen winnen!

OEFENING!

Speel ook deze stelling weer samen uit!

Zwart is aan zet.

EINDDOEL:

de witte K gaat MAT!

Maarrr...

Hoe komt het nu, dat de vrouwen in het schaken zo'n achterstand hebben!?

Het is NIET zo, dat van vrouwen nooit veel werd verwacht met schaken.

Zie de volgende slides, die over de geschiedenis van het schaakspel gaan.

Wie was de sterkste vrouw in het schaken ooit?

De zusjes Polgar, 

met in hun midden 

Judith, de sterkste 

schaakster 

ooit.

Judith won enkele malen van 

wereldkampioenen Karpow en

Kasparow.

Hoogste tijd voor actie. TACTIEK, deel 2!

Hoe weet je nu of er 'iets bijzonders' - een dubbele aanval of zoiets in zit?

Er staat niemand naast je bord om je hierop te wijzen, helaas...

Daarvoor kun je echter wel gevoel ontwikkelen! Gebruik je intuïtie, maar let vooral op de  KENMERKEN van de stelling.

Enkele voorbeelden volgen.

In welke stelling zit iets bijzonders en vooral: waarom (niet)?!     Welke keuze maak je op je gevoel?

We bekijken eerst deze stelling.    Wit is aan zet.

In deze stelling is VEEL aan de hand:

- zwart heeft een stuk meer

- de dames vallen elkaar aan

- Pc6 is gepend

- de zwarte K staat nog in het midden

KORTOM: de stelling staat bol van de SPANNING!

OPGAVE:

Probeer voor wit, aan zet, de winst te vinden!

In deze stelling is VEEL aan de hand:

- zwart heeft een stuk meer

- de dames vallen elkaar aan

- Pc6 is gepend

- de zwarte K staat nog in het midden

KORTOM: de stelling staat bol van de SPANNING!

Probeer voor wit, aan zet, de winst te vinden!

OPLOSSING:

Met 1.De4:+ Pe4: bereikt wit niets. Hij kan nog net zijn stuk 

terugwinnen met:

2.Te1 f5 3.f3 maar voordeel geeft dit hem niet.

De oplossing is:

1.Td8+!!  Dit dient om de koning van zwart in de penning met Lg5

te krijgen. Immers, Pf6 dekt de zwarte dame...

1..Kd8: 2.De4:+      met damewinst. Niet beter was 1..Ke7 2.De4:+ 

OPGAVE:

Zie je in deze stelling iets bijzonders voor wit?

OPLOSSING:   In deze stelling is weinig aan de hand. 

Het materiaal is gelijk en beide koningen staan veilig.

Maak weer een 'keuze op gevoel'.

Welke stelling bevat een combinatie?

Kijk nogmaals naar de eerste stelling.

VRAAG: Zit er een winnende zet in voor wit?

VRAAG: Zit er een winnende zet in voor wit?

ANTWOORD:

Beide spelers staan solide.

Op 1.De5 met matdreiging heeft zwart 2 zetten:

- 1..Tg8 Vrij passief maar mogelijk.

- 1..Td1+ 2.Kh2 Dd6! met penning van de witte

   dame en gelijk spel.

 VRAAG: 

 Stelling 2 bevat een combinatie? Wit aan zet.

Opgave:

Hoe wint wit in 3 

zetten? Mat!

ANTWOORD:

Vergeleken met de kleine stelling hierboven

heeft wit nu een groot voordeel:

Wit heeft de 8e rij in bezit! Hij wint met een offer

om de dame binnen te laten dringen:

1.Th8+!! Kh8: 2.Dh6+ 

Omdat pion g7 GEPEND staat, is dit mogelijk!

2..Kg8 3.Dg7 mat. 

MEER TACTIEK

Het laatste onderdeel van vanavond is een

variant op de aftrekaanval van de 2e les, nl.:

het AFTREKSCHAAK, ofwel Discovered check.

Uitleg Discovered 

check (1):

OPGAVE:

Hoe wint wit,

aan zet?

OPGAVE:

Hoe wint wit,

aan zet?

OPLOSSING:

zie hierboven!

Een nieuw voorbeeld.

OPGAVE:

Hoe wint wit, aan zet?

OPGAVE:

Hoe wint wit, aan zet?

OPLOSSING:

Wit staat zelf schaak, 

maar kan dat mooi oplossen:

1.Tb1+! en behalve damewinst is het zelfs meteen mat!

Prachtig voorbeeld!

Wit is aan zet. Hij is NIET tevreden met 

damewinst:

na 1.Th7+ Kb8 2.Th5+ staat zwart op winst!

Maar er volgt een nachtmerrie voor wit:

Kijk maar naar de tekst hiernaast!

De WINDMOLEN, wordt het wel genoemd.

Probeer deze 

opgaven maar 

eens te maken.

Met het papieren 

boek gaat het 

het beste.

Zie blz.40.

Terugblik: