A3 - 3.2

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Hfst 3 - Paragraaf 2

Chili beeft

Een stukje herhaling/voorkennis

De aarde bestaat uit aardplaten --> convectiestromen zorgen voor beweging/breuken. 

3 Plaatbewegingen:

• Convergent = naar elkaar toe --> ontstaan trog, vulkanen of gebergte

• Divergent = uit elkaar --> ontstaan mid-oceanische rug.

• Transform = langs elkaar 

Een aardbeving

• Komt voor bij alle plaatbewegingen > vooral convergent!
•  Hypocentrum = werkelijke ontstaanplek aardbeving (in aarde).
• Epicentrum = waar aan oppervlak de aardbeving wordt gevoeld.

Plooiingsgebergte

Oud en Jong gebergte

Jong = scherpe toppen, diepe dalen, hooggebergten, nog weinig invloed van exogene krachten.

Oud = afgeronde/vlakke toppen, middelgebergten.

Breukgebergten

• = ontstaan door een verticale verschuiving.

Horsten = omhooggeduwde stukken.

Slenken = lager gelegen stukken.

Aardbevingen in Chili

• zwaarste aardbeving ooit was in Chili in 1960. 

• door botsing (convergentie) Nazcaplaat met Zuid-Amerikaanse plaat.
  

Vaak ook naschokken langs de breuk of naastliggende breuk.

Aardbevingen in Chili (2)

1. Subductie: zware oceanische plaat (Nazca) duikt onder lichte continentale plaat (Z-Am). 
2. Cont. plaat stukje meegetrokken.
3. Wrijving tussen platen > spanning.
4. Losschieten platen > aardbeving.

3 soorten breuken:

• Zijschuivend =  horizontaal langs elkaar.
• Opschuivingsbreuk = een stuk aardkorst omhoog geduwd.
• Afschuivingsbreuk = door oprekking breekt aardkorst en zakt naar beneden.

Seismisch gat

• Na een beving bouwt spanning langzaam op...
• Seismisch gat = gebied waar al lang geen aardbeving meer is geweest vergeleken met naaste gebieden. 
• Hier: de zwaarste aardbevingen.

Andesgebergte

• Diep onder Zuid-Amerikaanse plaat, smelt de Nazcaplaat
  -->  opstijgend magma --> vulkanisme --> omhoogdrukken aardkorst --> plooiingsgebergte (Andes).

• In gebied met breuken --> breukgebergte.

Atacamatrog

Langs westkust Atacamatrog ontstaan -->
door wegduiken Nazcaplaat.