3.7 Grammatica les 3 1KGT

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k, g
• Leerjaar 1

3.7 Grammatica

• Werkboek, etui op de hoek van je tafel
• Ga rustig zitten.

Toetsen Nederlands periode 3

•         Kijk- en luistertoets
•         Spreekvaardigheid (instructiefilmpje)
•         Leesvaardigheid en woordenschat (H4 & 5) 

Oefenen met kijken en luisteren

Je krijgt zometeen 2 videofragementen.

1. Kijk en luister je goed.

2. Daarna ga je de vragen maken.

3. Je krijg het fragment daarna nog een keer te zien. 

Vandaag

- Verder met grammatica

• hoe je het werkwoordelijke gezegde (wg) vindt
• hoe je het onderwerp (O) in een zin vindt
• hoe het lijdend voorwerp (lv) in een zin vindt

3.7 Grammatica

In deze paragraaf leer je:

• De persoonsvorm (pv)
  
• Is altijd een werkwoord, je gebruikt de vraagproef of tijdproef
  
  
• Het werkwoordelijk gezegde (wg)
  
• De pv + alle andere werkwoorden in de zin
  
  
• Het onderwerp (ond)
  
• Stel de vraag : wie of wat vraag + het wg?

3.7 Grammatica - herhaling

Hoe vind je ook al weer:

• De pv, het ond, het wg zijn zinsdelen
  
• De zinsdelen zet je tussen zinsdeelstrepen |
  
• Zinsdelen kan je verschuiven in de zin.
  
  
• Bijvoorbeeld
   | De oude man | heeft | op zijn gitaar | gespeeld. |
   | Op zijn gitaar | heeft | de oude man | gespeeld. |

3.7 Grammatica - herhaling

Hoe zat het ook al weer met zinsdelen?

Het werkwoordelijke gezegde (wg) bestaat uit alle werkwoorden in de zin.

Het wg bestaat dus uit: de pv + alle andere werkwoorden.

Bijvoorbeeld:
       O          wg                                wg
   | Johan | gaat |een nieuw auto | kopen.| 

3.7 Grammatica

Leertekst werkwoordelijk gezegde 1 blz. 242

Het werkwoordelijke gezegde (wg) bestaat uit alle werkwoorden in de zin.

Het wg bestaat dus uit: de pv + alle andere werkwoorden.

Bijvoorbeeld:
       O      wg                               wg
   | Julia | wil | haar huiswerk |maken.| 

3.7 Grammatica

Leertekst werkwoordelijk gezegde 1 blz. 242

1. Onderstreep de persoonsvorm (pv) - zet gelijk tussen zinsdeelstrepen |

2. Zoek het werkwoordelijke gezegde (wg) - zet gelijk tussen zinsdeelstrepen |

3. Zet wg boven de pv en de wg

4. Zoek het onderwerp (O) 

5. Zet O boven het onderwerp - zet gelijk tussen zinsdeelstrepen |.

6. Zet de pv, het wg en het onderwerp (o) tussen zinsdeelstrepen

3.7 Grammatica

Opdracht op werkblad

In sommige zinnen woord aan het + infinitief of te + infinitief gebruikt.

te en aan horen ook bij het werkwoordelijk gezegde (wg)

Bijvoorbeeld:

       O          wg                                             wg
   | Julia | probeert |niet op haar mobiel | te kijken.| 

        O   wg                              wg

   | Len | is | haar huiswerk | aan het maken| 

3.7 Grammatica

Leertekst werkwoordelijk gezegde 2 blz. 243

Sommige werkwoorden in een zin worden gesplitst. Je noemt ze splitsbare werkwoorden, en ze horen ook bij het werkwoordelijk gezegde (wg)

Bijvoorbeeld:

     O    wg                                   wg
   | Ik | was |vandaag | de vaat | wel | af.| 

     O      wg                                            wg

   | Hij | geeft | aan Johan | zijn fiets | terug

  

3.7 Grammatica

Leertekst werkwoordelijk gezegde 2 blz. 243

Maak opdracht 6, 7 en 8 blz. 243 en 244

Maak opdracht 12, 13 en 14 blz. 246 - 248

3.7 Grammatica

Aan de slag

Het onderwerp van een zin is de 'hoofdrolspeler'. In zinnen kun je nog meer rollen aanwijzen (benoemen).

Na het werkwoordelijk gezegde (wg) en het onderwerp (O) benoem je het lijdend voorwerp (lv).

Je vindt het lijdend voorwerp door te vragen:
                               wat(of wie) + wg+O?
Het antwoord hierop is het lijdend voorwerp (lv).

Let op: niet elke zin heeft een lijdend voorwerp.

Voorbeeld:
Frank heeft met zijn voetbal het grote raam kapot geschoten.

3.7 Grammatica Leertekst lijdend voorwerp blz. 249

Frank heeft met zijn voetbal het raam kapot geschoten.

• pv  = heeft
• wg = heeft geschoten
• O   = Frank
• LV  = ?         
•              => Wat heeft Frank (kapot) geschoten?
                => antwoord: het raam  (=lv)  
•    O      wg                                    lv                             wg
  Frank | heeft | met zijn voetbal | het raam | kapot |geschoten. 
  
  
  

3.7 GrammaticaLeertekst lijdend voorwerp blz. 174

Dit spannende boek heb ik in één keer uitgelezen.

• pv  = heb
• wg = heb gelezen
• O   = ik
• LV  = ?         
•              => Wat heb ik (in één keer) uitgelezen?
                => antwoord: dit spannende boek (=lv)  
•       lv                           wg   O                           wg              
  Dit spannende boek | heb | ik | in één keer | uitgelezen. 
  
  

3.7 Grammatica Leertekst lijdend voorwerp blz. 249

Maak opdracht 17, 18 en 19  blz.250-251.
Je hoeft geen zinsdeelstrepen te zetten!

3.7 Grammatica

aan de slag

Lees leertekst Werkwoordelijk gezegde 2 (blz. 243)

Maak opdracht 6 en 7 blz. 243.

3.7 Grammatica

Huiswerk

1.7 Grammatica - tijdproef pv

Stappenplan tijdproef pv

De pv vind je met de tijdproef pv:

Voorbeeld

 

 

 

1	Zet de zin in een andere tijd: van de tegenwoordige tijd (tt) naar de verleden tijd (vt) of van de verleden tijd (vt) naar de tegenwoordige tijd (tt).	Op het sportveld spelen drie jongens met elkaar. Tijdproef pv: Op het speelveld speelden drie jongens met elkaar
2	Het woord dat verandert, is de pv.	spelen is de pv

1.7 Grammatica - herhalen

Hoe vind je ook al weer:

• Het lijdend voorwerp (lv)
• Je stelt de vraag: Wat + ond + wg?
   
• De zinsdelen
• De pv, het ond, het wg en het lv zijn zinsdelen
• De zinsdelen zet je tussen zinsdeelstrepen |
• De overige zinsdelen gaan over plaats, tijd, hoe

1.7 Grammatica

Leertekst: Persoonsvorm 

Je herkent de persoonsvorm zo:

• het is bijna altijd één woord;

• het is een vorm van het werkwoord;

• hij staat in het enkelvoud of in het meervoud (dans – dansen);

• hij staat in de tegenwoordige tijd (tt) of in de verleden tijd (vt) (dans – danste).

Zelfstandig werken

Oefenen voor de toets

• Woorden 2.5 en 3.5 oefenen bijvoorbeeld via Max Online - woordtrainer
• Doornemen leerteksten hoofdstuk 2.3 en 3.3 Lezen
  
  
• Pim-Pam-Pet spelen

• Oefenen voor andere toetsen

Wat je moet weten voor de toets.

• Wat feiten en meningen zijn.  (H2)
• De signaalwoorden van een opsomming. (H2)
• Wat een alinea is en hoe je die herkent. (H3)
• Wat een kernzin en toelichting is. (H3)
• Het herkennen van hoofdzaken en bijzaken. (H3)
• De signaalwoorden van een tegenstelling. (H3)
• De woorden en betekenissen van hoofdstuk 2 en 3.

Oefenen met de woorden

Maak de oefentoets Woorden.

Je mag je werkboek erbij gebruiken

Woordbingo

Maak de oefentoets Woorden.

Je mag je werkboek erbij gebruiken

3.3 Woordenbingo

• Je krijgt een lege 'bingokaart' met 9 vakjes.
• Je vult in elke vakje een woord in hoofdstuk 3 blz. 221
• Op het bord draait het 'Rad met de Betekenissen' 
• Stopt het Rad bij een betekenissen waar jij het woord van hebt opgeschreven, dan zet je daar een kruis doorheen.
• Wie heeft het eerst 'WoordBingo'!!!

3.5 Woorden

In deze paragraaf leer je:

• 25 nieuwe woorden
• wat tegenstellingen zijn

- Lees de 25 nieuwe woorden op blz. 221

- Oefen 10 minuten met je buurman/vrouw.
   Van welke woorden ken je de betekenis
   wel/een beetje/helemaal niet?

Vandaag 3.5 Woorden

- Samen lezen tekst 1 blz. 222

- Maak de opdracht 3, 4 en 5 (blz. 222-223) 

Vandaag 3.5 Woorden

- Maak opdracht 6 en 7 blz. 224) Oefen thuis de 

- Woorden en betekenis van blz. 221

- Oefen dit ook met Woordtrainer van Max Online 
   of met Test Jezelf

3.5 Woorden - huiswerk

3.3 Lezen

In deze paragraaf:

• leer je alinea's herkennen
• kernzinnen in een alinea aanwijzen
• hoofd- en bijzaken onderscheiden
• signaalwoorden van een tegenstelling herkennen

Vandaag

• Bespreken huiswerk opdr. 11 t/m 14 blz. 198-201
• Aan de slag met signaalwoorden: tegenstelling.
• Oefenen met woorden van hoofdstuk 2

3.3 lezen - even herhalen

• Waar vind je meestal de kernzin?
• => Meestal is het de eerste zin van de alinea.
  
  
• Wat is een alinea?
• => Een stukje tekst, dat over een deel van het onderwerp gaat.
         In een tekst kunnen meerdere alinea's zitten.

Woorden - even oefenen

• Wat  betekent het onderstreepte woord?
    Die jongen is altijd zo attent, hij neemt altijd een cadeautje mee.
• => met zorg en aandacht voor anderen
  
  
• Wat betekent het onderstreepte woord?
    De klas nam het initiatief voor een inzamelingsactie.
• => wat je als eerste voorstelt of doet.
  
  
• Wat betekent het onderstreepte woord?
    De opdracht die hij inleverde was echt volmaakt. 
• => perfect, foutloos

Aan de slag

• Bespreken huiswerk
  - Opdracht 11 t/m 14  blz. 198-201

3.3 Lezen - signaalwoorden (blz. 201)

Je weet al dat signaalwoorden een verband aangeven tussen woorden, zinnen of alinea’s.

• Je hebt al eerder de signaalwoorden bij een opsomming geleerd, zoals: 
    als eerste, bovendien, verder, daarnaast, ook, tot slot.
    Bijvoorbeeld: Als eerste rende hij naar boven. Daarnaast nam hij onderweg
    snel zijn schooltas mee. Als laatste deed hij zijn kamerdeur op slot.  
  
  
• Er zijn ook signaalwoorden die een tegenstelling aangeven, zoals
    maar, daarentegen, echter, toch, integendeel.
    Bijvoorbeeld: Het regent keihard, maar ik ga toch buitenspelen.
                              Ik had goed met haar afgesproken, toch kwam ze niet opdagen.

Aan de slag

• Maken opdracht 16 t/m 19 blz. 202-203
• 
  

Wat je moet weten voor de toets.

• Wat feiten en meningen zijn.  (H2)
• De signaalwoorden van een opsomming. (H2)
• Wat een alinea is en hoe je die herkent. (H3)
• Wat een kernzin en toelichting is. (H3)
• Het herkennen van hoofdzaken en bijzaken. (H3)
• De signaalwoorden van een tegenstelling. (H3)

3.3 Lezen - Kernzin en toelichting (blz. 195)

Een langere tekst is verdeeld alinea’s. De zinnen in een alinea horen bij elkaar. Ze gaan over hetzlefde stukje van het onderwerp (deelonderwerp).

In een alinea staat bijna altijd een kernzin: de zin met de belangrijkste informatie van die alinea. Vaak is het de eerste zin van de alinea.

De andere zinnen zijn een toelichting bij de kernzin. Ze geven uitleg of een voorbeeld.

• Bijvoorbeeld:
  Emoji zijn symbolen die emoties of plaatjes weergeven. Je kunt er sneller informatie mee overbrengen dan met tekst. Er verschijnen regelmatig nieuwe emoji. Zo kun je tegenwoordig mango’s, lama’s en skateboards versturen.

Aan de slag

• Bespreken huiswerk
  - Opdracht 8 en 9 blz. 196-197
  - Hoofdzaken en bijzaken blz. 198
     en bespreken opdracht 10 blz. 198.
• Maken opdracht 11 t/m 14 blz. 198 - 201, 

3.3 Aan de slag

ERHHW

• Samen maken opdracht 7 blz. 196
• Zelfstandig lezen tekst 2 en maken opdracht 8 en 9 blz. 196-197
  
  
• Huiswerk:
• Lezen tekst Hoofdzaken en bijzaken blz. 198 en maken opdracht 10 blz. 198.
• Oefenen woorden hoofdstuk 2 blz. 137.

Tijd voor Blooket?

3.3 lezen 

• Alinea's herkennen

• Ook jouw docent (Nederlands) wordt beoordeeld.
  
• Door andere docenten, directie en door jullie....!
  
• Daarom verzoek om zo eerlijk mogelijk de evaluatie (digitaal) in te vullen.
• Resultaten zijn anoniem.
• ga naar    mijnles.nu/ 
• code: NLCXZ0J

evaluatie docent