Hoofdstuk 5

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

4.5 Tegendraads

Filosofisch debat

Wouter Buikhuisen

George Berkley

Als in een verlaten bos een boom omvalt, en niemand hoort het, heeft de boom dan wel geluid gemaakt?

George vond van niet!

omdat de boom waargenomen moet worden om te bestaan

Fenomenologie

Het bewustzijn is een van de hoofdthemaʼs. 

Bewustzijn is iets dat je kunt onderzoeken, bijvoorbeeld door middel van wetenschappelijke methodes. Maar nog voordat het bewustzijn voor ons een studieobject is, is het iets anders, namelijk een ervaring. 

Het is de ervaring van de wereld en de ervaring van dat we er zijn, in tijd en ruimte, in het nu of in onze herinnering. Bewustzijn is dus iets dat iedereen kent, lang voordat het wetenschappelijk onderzocht wordt. 

Wanneer we niet vragen wat bewustzijn is, dan weten we wat het is, maar zodra we het tot thema maken, wordt het een groot wetenschappelijk of filosofisch probleem. Er is dus een verschil tussen het bewustzijn als een concept of object, en het bewustzijn als bewustzijn.

Hoofdstuk 5

Onderzoek

Onderzoek

5.1 Opbouw van een onderzoek

OPBOUW ONDERZOEK

Een onderzoek bestaat uit een aantal fasen:

1. Inleiding
2. Theoretisch kader
3. Onderzoeksopzet
4. Resultaten
5. Conclusie
6. Discussie en aanbevelingen

Onderzoek

5.2 Soorten onderzoek

Help! .... een onderzoek 

Er zijn twee verschillende soorten onderzoek:

1. Kwalitatief onderzoek
2. Kwantitatief onderzoek

Kwalitatief onderzoek

Resultaten druk je uit in letters

In de diepte

Levert gedetailleerde data op

Subjectief

Kwantitatief onderzoek

Resultaten druk je uit in cijfers

In de breedte

Levert oppervlakkige data op

Objectief

Even oefenen

"Van de 100 deelnemers gaf 75% aan dat ze zich depressief voelden."

"De respondent antwoordde: "Ik heb nog nooit zo'n wanbeleid meegemaakt in mijn leven, echt heel slecht!""

"1 op de 3 deelnemers zal niet snel meer meedoen" 

Soorten vragen

Er zijn verschillende typen vragen:

1. Beschrijvende vragen
2. Verklarende vragen
3. Evaluatieve vragen
4. Voorspellende en voorschrijvende vragen

Beschrijvende vragen

Je wil meer weten over een bepaald maatschappelijk probleem.

Vragen starten met ...

• ... hoe
• ... welke
• ... wanneer
• ... hoeveel

Verklarende vragen

Je wil verbanden tussen verschillende variabelen verklaren. Vaak ligt de nadruk op het zoeken naar oorzaak gevolg-relaties.

Vragen starten met ...

• ... waarom
• ... waardoor
• ... in hoeverre

Evaluatieve vragen

Je wil een oordeel kunnen geven over een bestaande situatie. 

Daarom beoordeel je of evalueer je bijvoorbeeld of het beleid succesvol is geweest en/of maatregelen effect hebben gehad.

Voorspellende en voorschrijvende vragen

Je probeert soms als onderzoeker de toekomst te voorspellen op basis van onderzoek naar het heden of verleden. Dat is dan voorspellende kennis en het gevolg van een voorspellende vraag.

Onderzoek

5.3 Methoden van onderzoek

5 methodes van onderzoek

1. Enquete (kwantitatief)
2. Interview (kwalitatief)
3. Observatie (kwalitatief)
4. Experiment (kwantitatief/kwalitatief)
5. Literatuurstudie (kwalitatief)

Basisinkomen

Welkom en veel plezier!

Ik zou wel graag een basisinkomen willen hebben

1. Ja
2. Nee

Een basisinkomen voor iedereen lijkt me een

1. Goed idee
2. Slecht idee
3. Weet niet

Pak je boek erbij

Wanneer gebruikt een onderzoeker bijvoorbeeld een enquête?

Wanneer is een literatuurstudie aan de orde?

Stanford Prison Experiment

Bij de volgende dia

Wanneer is observatie een geschikte methode van onderzoek?

En wanneer kun je beter kiezen voor een interview?

Maken opdrachten 5.3

Lees en vat samen 5.3

Onderzoek

5.4 Onderzoeksbegrippen

Modellen

Causaal model is een conceptueel model waar alleen variabelen in staan die effect hebben op elkaar.

Variabelen

Onafhankelijke variabele

• Beïnvloedt de afhankelijke variabele
• Staat altijd links

Afhankelijke variabele

• Wordt beïnvloedt door de onafhankelijke variabele
• Staat altijd rechts

Extra variabelen

Interveniërende variabelen

• Is tegelijkertijd onafhankelijke en afhankelijke variabele
• Staat in het midden

Interactie variabelen

• Een andere variabele heeft invloed op de relatie tussen twee variabelen

Significantie

In onderzoeken wordt gezocht naar correlaties die significant zijn. Dat betekent namelijk dat de correlaties veelbetekenend zijn en niet op toeval berusten.

In de sociale-wetenschap gebruiken we een significantie-niveau van 5%. Dit betekent dat er slechts 5% kans mag zijn bij een meting dat deze correlatie op toeval berust.

Welke ideologie past bij het basisinkomen?

Wanneer is een experiment de meest geschikte methode?