Basisstof 1.4 organellen

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Onder welk organisatieniveau valt DNA?

1. Orgaan
2. Levensgemeenschap
3. Cel
4. Molecuul

De vorm van een pinguinvleugel past bij de functie ervan. Wat is de functie van een pinguinvleugel?

1. De vleugelvorm voorkomt afkoeling in ijskoud water.
2. Door de vleugelvorm kan de pinguin beter zwemmen.
3. Door de vleugelvorm kan de pinguin beter uit het water terug op het ijs komen.
4. Door de vleugelvorm kan de pinguin beter vis vangen.

Opdr. 26 + 29

Klassikaal bespreken

Thema 1 Inleiding in de biologie

1.1 Wat is biologie?

1.2 Organen, weefsels en cellen

1.3 Plantaardige en dierlijke cellen

1.4 Celorganellen

1.5 Transport door membranen

1.6 Natuurwetenschappelijk onderzoek

Actie ZACHT OVERLEG

• Herhalen basisstof 5 (lezen/opdr/testjezelf/samenvatting doornemen)
• Lezen basisstof 1.4
• Maken en nakijken opdr. 43 t/m 55 + 57t/ 65
  
  
• Hulp nodig? vinger omhoog
• KLAAR? Start met basisstof 1.6

Lesdoelen

• Je kunt een cel beschrijven als zelfstandig functionerende biologische eenheid. 
  
• Je kent de verschillende celorganellen en hun functies 

Celkern

Bestaat uit: 

• kernplasma: de binnenkant
• kernmembraan: vliesje dat de buitenkant vormt
• chromosomen; bestaan uit DNA

In het kernplasma ligt het DNA.

DNA ligt opgerold in de vorm van chromosomen

Kernporiën:

Maakt transport naar cytoplasma mogelijk

Endoplasmatisch reticulum

Functie: Plek voor het maken van eiwitten en transport naar het golgi systeem

De membranen vormen blaasjes. Kleine stukjes kunnen zich afsnoeren, exocytose,  en zich verplaatsen door het cytoplasma

Endoplasmatisch reticulum

Ligt om de celkern heen

Bestaat uit lagen membranen

Ruw ER: 

Bevat ribosomen (maken eiwitten)

Glad ER: 

Bevat geen ribosomen

Golgisysteem

Afmaken eiwitten, tot de definitieve vorm.

Afsnoeren van de eiwitblaasjes is exocytose.

Doorsturen voor secretie. 

Maken van lysosomen.

Lysosomen

Lysosomen zijn bepaalde blaasjes van het golgi-systeem

Lysosomen bevatten enzymen die grote moleculen zoals vetten en koolhydraten kunnen afbreken (en ook bacteriën en virussen)

Transport via blaasjes

Mitochondriën

Dubbel membraan

Verbranding                = C₆H₁₂O₆ + 6O₂ > 6CO₂+ 6H₂O

ATP = molecuul met erin opgeslagen energie

Chloroplasten

• Dubbel membraan en enzymen
• soort munt stapeltjes
• Fotosynthese
• Lichtenergie => glucose
• 6CO₂ + 6H₂O -> C₆H₁₂O₆  + 6O₂
• BINAS 79B 

binas 79B

Celmembraan

Celmembraan

Het celmembraan is semipermeabel: 

sommige stoffen kunnen er wel doorheen en andere niet.

 

Maak de twee werkbladen

Of maak de oefening online

https://biologiepagina.nl/Oefeningen/cel/functiesorganellen.htm

https://biologiepagina.nl/Oefeningen/celem/dierlijkecel.htm

Links staan in de volgende twee slides

Mail mij twee printscreens van de nagekeken uitslag

biologiepagina.nl

biologiepagina.nl

Een wortel is oranje. De delen die boven de grond uitkomen zijn groen. Hierbij gaat de ene soort korrel (A) over in een andere soort korrel (B). Welke korrel is A en welke is B?

1. A: Chromoplast B: Leukoplast
2. A: Leukoplast B: Chloroplast
3. A: Chloroplast B: Chromoplast
4. A: Chromoplast B: Chloroplast

Met welk instrument bekijk je cellen (op school)?

1. Elektronenmicroscoop
2. Lichtmicroscoop
3. Telescoop
4. Stethoscoop

In welke celorganellen wordt ATP gemaakt?

1. celkern
2. mitochondriën
3. celwand
4. bladgroenkorrels

In welke celorganellen vindt verbranding plaats?

1. celkern
2. mitochondriën
3. celwand
4. bladgroenkorrels

Deze celorganellen slaan energie uit zonlicht op in glucose:

1. mitochondrien
2. celbatterijen
3. bladgroenkorrels
4. celkernen

Welke celorganellen maken van eiwitten?

1. Celkern
2. Bladgroenkorrels
3. Vacuole
4. Ribosomen

Leg in eigen woorden het verschil tussen endocytose en exocytose uit.

Het ruwe endoplasmatisch reticulum bevat de ribosomen

1. Juist
2. Onjuist

Wat doet het endoplasmatisch reticulum?

1. hier zit het DNA
2. bewerkt de eiwitten tot ze de goede vorm hebben
3. deze doen zuurstof verbranden
4. transporteert eiwitten voor verdere verwerking

Vraag 3:
Welk onderdeel wordt met een X aangegeven?

1. Ruw endoplasmatisch reticulum
2. Microfilament
3. Mitochondrium
4. Glad endoplasmatisch reticulum

Vraag 4:
Welk onderdeel wordt met een X aangegeven?

1. Ruw endoplasmatisch reticulum
2. Microfilament
3. Mitochondrium
4. Glad endoplasmatisch reticulum

Wat is de functie van het golgisysteem?

1. Neemt blaasjes van het ER op en bewerkt de eiwitten verder
2. Snoert blaasjes met eiwitten (bijvoorbeeld het enzym amylase) af
3. Geen van beide
4. Beide

Welk organel zie je bij de rode pijl?

1. Ruw ER
2. Celkern
3. Golgisysteem
4. Lysosoom

Welk celorganel zie je afgebeeld?

1. celwand
2. Golgisysteem
3. celmembraan
4. ribosoom

Leerdoel 2: je weet dat een cel (dier/plant) celorganellen heeft, je weet welke en wat hun functies zijn

1. doel behaald
2. doel niet behaald, meer oefening nodig
3. doel nog niet behaald, nog uitleg nodig

Aan de slag

Maak van §1.3 opdracht 26 t/m 29 + kies uit 23 t/m 25 of 30 t/m 32

Maak van § 1.4 opdracht 34 t/m 38 + 41 en 42