les 58 Formuleren §5 Lastige verwijswoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo lwoo, vwo
• Leerjaar 1

Hallo 1vhtb

Pak je spullen alvast (boek/Nieuw Nederlands/pen+schrift) en je leesboek

• Wat gaan we doen vandaag?
  
• Lezen (10 min)
• Uitleg met lessonup
• Zelf oefenen

Hallo 1va

Pak je spullen alvast (boek/Nieuw Nederlands/pen+schrift) en je leesboek

• Wat gaan we doen vandaag?
  
• Lezen (10 min)
  
• Uitleg met lessonup
  
• Zelf oefenen

LESDOELEN:

Ik kan/weet...

- op de juiste manier verwijzen met hen/hun, dat/wat en waarmee/met wie

Lastige verwijswoorden

Verwijswoorden (bijvoorbeeld deze, die, dit, dat en hij, hem, zij, ze, haar, het, hen, hun) verwijzen naar iets wat eerder (of later) genoemd wordt. 

Willa speelt voetbal, zij kan dat erg goed. 

Er zijn een paar lastige gevallen:

Hen of hun?

Hen en hun

Hen en hun 

Je gebruikt het woord ‘hun’ als meewerkend voorwerp:

Ik geef hun morgen een cadeau.

Hen en hun 

Je gebruikt het woord ‘hen’ als lijdend voorwerp of na een voorzetsel:

We nodigen hen uit om te komen eten. (lv)

Ik geef aan hen morgen een cadeau. (na vz)

Dit is iets tussen hen. (na vz)

Hen, hun (en ze)

In de eerste twee zinnen wordt steeds vaker het woord ‘ze’ gebruikt. Dat mag ook:

Ik geef ze morgen een cadeau.

We nodigen ze uit om te komen eten.

Hen en hun 

Niet geaccepteerd is het gebruik van ‘hun’ als onderwerp of als lijdend voorwerp:

Hun zijn moe en gaan dus snel naar bed.

We nodigen hun uit om te komen eten.

Hen, hun 

Niet geaccepteerd is het gebruik van ‘hun’ als onderwerp of als lijdend voorwerp:

HunX Zij zijn moe en gaan dus snel naar bed.

We nodigen hunX hen uit om te komen eten.

hen of hun

Hun boeken leggen ze in de kast.

Hij geeft het boek aan hen.

Hij kent hen goed.

Hij geeft hun het boek.

Ik ben gisteren met ... meegefietst en heb ... daarna getrakteerd op pizza.

1. hen/hun
2. hen/hen
3. hun/hen
4. hun/hun

Eerst gingen we een stuk fietsen en daarna heb ik met ... gebarbecued.

1. hen
2. hun
3. ons
4. zij

dat of wat?

Dat of wat?

Je gebruikt het verwijswoord dat om te verwijzen naar het-woorden en naar (een groter deel van) een zin. 

dat of wat

Je gebruikt wat als je verwijst naar:

- dat, datgene (dat wat, datgene wat)

- alles, iets, niets, het enige (alles wat, het enige wat)

- overtreffende trap (het mooiste wat, het gezondste wat)

- een hele zin (Jari sport vrijwel nooit, wat slecht is voor zijn conditie)

Het schilderij .... je hebt opgehangen, hangt scheef.

1. wat
2. dat

Is dat alles ... we nodig hebben?

1. wat
2. dat

Het werk ... hij op vrijdagmiddag bij de AH doet, levert niet veel op.

1. wat
2. dat

Het boek ... hij aanprees, heb ik gekocht.

1. dat
2. wat

waar + voorzetsel  of voorzetsel + wie

daar/waar + voorzetsel

bij dieren en dingen

Voorbeeld:

Het boek waarover je laatst vertelde, heb ik inmiddels gelezen

voorzetsel + wie

bij mensen

Voorbeeld:

De klasgenote met wie ik het liefst samenwerk, heet Petra

Mijn neef, ... ik gisteren geskypet heb, is vandaag jarig.

1. waarmee
2. met wie

De kat, ... ik woensdag naar de dierenarts ging, is gecastreerd

1. waarmee
2. met wie

De film, ... ik je laatst vertelde, staat nu ook op Netflix.

1. over wie
2. waarover

En dan nu alles door elkaar! 

Even kijken of je het begrepen hebt. In deze oefening gebruiken we alle verwijswoorden door elkaar. Ook die uit eerdere hoofdstukken! 

Ik heb ... dat boek al gegeven.

1. hen
2. hun

Je kunt ... ook vragen of ze op je feestje willen komen.

1. hen
2. hun

De leraar heeft ... gewaarschuwd de les niet langer te verstoren.

1. hen
2. hun

De vlag, ... uithing, wapperde in de wind.

1. dat
2. die

Hij spoelde datgene ... op de grond gevallen was af.

1. dat
2. wat

Het meisje ... gevallen is, heeft een blauwe plek.

1. wat
2. dat

Het hondje ... ik speel, bijt nooit.

1. waarmee
2. met wie

De politie zoekt een boef ... uit de gevangenis ontsnapt is.

1. deze
2. welke
3. die
4. dat

Zelf oefenen 1vhtb

Cursus 6 §5 lastige verwijswoorden

Wat:  Maak oefening 1 t/m 4 van p.238 en 239.

Hoe:  Individueel 

Hulp: Nieuw Nederlands, buur, docent.

Tijd:  15 min.

Uitkomst: Geoefend met lastige verwijswoorden.

Klaar?

Ben je klaar lezen in je leesboek of huiswerk 

Zelf oefenen 1va

Cursus 6 §5 lastige verwijswoorden

Wat:  Maak oefening 1  t/m 4 van p. 238 en 239

Hoe:  Individueel 

Hulp: Nieuw Nederlands, buur, docent.

Tijd:  15 min.

Uitkomst: Geoefend met lastige verwijswoorden.

Klaar?

Ben je klaar lezen in je leesboek of huiswerk 

Fijne weekend!

Ruim je spullen rustig op en blijf zitten tot de bel gaat