TSK 2024-2025, leerjaar 1, blok 3

• Skills
• MBO
• Studiejaar 4

De venapunctie 

Wat zijn geschikte plaatsen voor bloedafname?

Plaatsen die geschikt zijn voor bloedafname zijn

Oppervlakkige aders van de 

-elleboog

-handrug 

-onderarm 

-enkels. 

De elleboogplooi is het gemakkelijkst en geeft het minste pijn, deze is dus het meest geschikt voor bloedafname.

Vacuumsysteem

Je neemt bloed af met met een gesloten vacuümsysteem. Met dit systeem kunnen meerdere buisjes bloed op een veilige en hygiënische manier worden afgenomen.

De werking van het systeem berust op de onderdruk in de bloedbuizen.

Welke complicaties kan je tegenkomen tijdens het uitvoeren van de venapunctie?

Complicaties

• de ader wordt niet voldoende zichtbaar
• de ader voelt hard aan
• de ader rolt weg
• er stroomt helderrood pulserend bloed in de buis, er is een slagader aangeprikt ->  afdrukken
• er ontstaat een zwelling of hematoom
• misprikken

Benoem 4 contra- indicaties
voor een venapunctie

Contra- indicaties venapunctie

• Shunt (dialyse)
• Trauma aan extremiteit, dystrofie
• Trombose of oedemateus gebied
• Huiddefecten (bestraald of ontstoken gebied-littekens-moedervlekken-huiduitslag etc.)
• Aan de zijde met perifeer infuus of totale mastectomie
• Verlamde ledematen
• Bij voorkeur niet in de arm bij nierfalen
• In de buurt van grote arteriën

Soms zijn bloedvaten slecht te zien en/ of voelen. Bijvoorbeeld:

• bij iemand met een donkere huidskleur, 
• door slechte vulling van de vaten,
• door dehydratie, 
• vasoconstrictie door angst/stress, 
• een lage bloeddruk of 
• aanleg. 

Er zijn tips om de aders zo goed zichtbaar mogelijk te krijgen.

Vraag: Probeer zoveel mogelijk tips op te noemen.

Tips zicht- en/of
voelbaar
maken venen

Tips

stuwband aanleggen

zwaartekracht benutten

zorgvrager maakt een vuist en laat weer los

Na hoeveel keer verkeerd prikken moet je de venapunctie overdragen aan een collega?

1. 1x
2. 3x
3. 2x
4. 4x

Mevr. Pietersen heeft een hematoom opgelopen tijdens de venapunctie. Wat betekent dit?

1. een blauwe plek op de plaats waar geprikt is
2. mevrouw lijdt aan een stollingsziekte.
3. huidafwijking op basis van een schimmel
4. mevrouw reageert heel extreem op aanprikken

Samenvatting (1)

- Huiddesinfectie alleen  bij afname van bloed voor een bloedkweek en bij patiënten met een verminderde weerstand.

- Als er geen bloed in de buis komt, kun je de naald voorzichtig wat terugtrekken. Zoek echter niet te lang!

- Houd de stuwband nooit langer dan 2 minuten aan

getrokken

Samenvatting (2)

- Na twee keer een mislukte prikpoging, vraag een collega. Iedere keer om toestemming van patiënt vragen

- Stuwband direct losmaken wanneer er meteen na inbrengen van de naald een bloeduitstorting ontstaat.

- Bloedbuizen rustig zwenken; niet schudden!

Samenvatting (3)

- Een patiënt valt minder vaak flauw als hij voor afname een halve liter water drinkt en tijdens de afname zijn bilspieren aanspant en de benen gekruist zijn.

- Naalden direct in naaldencontainer!