Les vpl3 Venapunctie en bloedonderzoek

• Verpleging en verzorging
• Bijscholing
• MBO
• Studiejaar 4

Venapunctie en bloedonderzoek deel 2

Benodigdheden

• Naald
  
• Huls (Vacutainer)
• Stuwband
  
• Desinfectie (Chloorhexidine/Alcohol)
• Gaasjes
  
• Pleister
  
• Afnamebuizen (onderdruk)
• Handschoenen 
• Naaldencontainer
• (Onderlegger optioneel)

Gesloten systeem; zo steriel mogelijk

Gesloten systeem

Open systeem

(Voorbeeld Astrup/BGA i.a.) 

1 systeem

Vlindernaald/ Vleugelnaald

Bloed afnemen met een vlindernaald (gesloten systeem) 

https://www.youtube.com/watch?v=j8Y0FXUdAtY

Verschillende soorten buizen,

juiste volgorde van belang

Veilige naalden

volgorde buizen

vloeistof buizen

Het is belangrijk dat de verschillende (gekleurde) bloedbuizen in een bepaalde volgorde worden gevuld.

1. Juist
2. Onjuist

Zwenken

Welk flesje vul je eerst bij een bloedkweek?

1. Anaërobe flesje
2. Maakt niet uit
3. Aërobe flesje
4. Eerst de andere buisjes

Aerobe en anaerobe kweekflesjes 

- aeroob: blauwe dop, grijs kapje  (kijk op de fles wat erop staat !)

- anaeroob: paarse dop, paars kapje

- 8-10 ml bloed per flesje is optimaal, bij gebruik vacuumsysteem,

 zelf op tijd afname stoppen.

• Eerst aerobe flesje (blauwe dop) afnemen

• Bij volwassenen 2 setjes afnemen

Venapunctie plaatsen

• Binnenkant elleboog
• Onderarm
• Handrug
• Voet (enkel/bovenkant, alleen als het op arm/hand niet lukt)
• Prik aan de arm waar geen lopend infuus op loopt.

1

2

3

Vena mediana 

cubiti

Vena cephalica

Vena Basilica

Mevrouw de Wit komt voor de volgende bloedonderzoeken:
Hb, bloedplaatjes, antistoffen, stollingsonderzoek.

De bepalingen kunnen uit dezelfde buis worden gedaan.

1. Juist
2. Onjuist

Welke gebieden zijn minder geschikt voor een venapunctie?

1. Bestraald gebied
2. Ontstoken gebied
3. Rood/blauw bestraald
4. Alle antwoorden zijn juist

Wat kan een complicatie zijn tijdens een venapunctie?

Complicaties tijdens venapunctie

• ader onvoldoende zichtbaar
• ader voelt hard aan
• ader rolt weg
• ader niet goed aangeprikt -> geen bloed
• zenuwbeschadiging
• Zwelling/bloeduitstorting
• flauwvallen
• hyperventileren

Aandachtspunten

• niet vaker dan 1x op dezelfde plek
• plek arm ondersteunen
• antistolling?
• stuwen 
• warmte
• goed licht

Baby's moeilijk te prikken

Onder echogeleiding 

(vaak ook bij volwassen oncologie zorgvragers)

Bloed prikken onder echogeleiding 

https://www.youtube.com/watch?v=ZnzNkuMxNjU

Je voert een venapunctie uit bij meneer Harmsen Je hebt de naald ingebracht, maar er stroomt geen bloed in de bloedbuis

1. De naald laten zitten en de bloedbuis vervangen door een andere.
2. De naald laten zitten en de stuwband strakker aantrekken.
3. De naald iets terugtrekken en de ader opnieuw proberen aan te prikken.
4. De naald verwijderen en op een andere plek opnieuw een ader aanprikken.

Wat doe je volgens de wet voordat je aan de handeling venapunctie (voor iedere handeling) begint?

1. Je vraagt de patiënt om de juiste gegevens (naam + geboortedatum)
2. Je zorgt ervoor dat je werkbegeleider met je mee kijkt tijdens venapunctie
3. Je vraagt de patiënt om toestemming
4. Je mag als student, volgens de wet, geen venapunctie uitvoeren

Na hoeveel keer verkeerd prikken draag je de venapunctie over aan een collega?

1. 1x
2. 2x
3. 3x
4. 4x

Waar of niet waar?
Mw. Zariouh heeft borstkanker gehad. Haar rechterborst is verwijderd. Ook de lymfeklieren in haar rechteroksel. Haar rechterarm is ongeschikt voor venapunctie.

1. Waar
2. Niet waar

Waar of niet waar?
Mw. van Loo is opgenomen omdat ze overmatig veel braakt tijdens de zwangerschap. Ze een heeft een infuus op haar linker-onderarm om de tekorten in haar bloed aan te vullen. Haar linkerarm is ongeschikt voor een venapunctie.

1. waar
2. Niet waar

Hoelang mag je stuwen bij een venapunctie

1. niet meer dan 5 minuten
2. 1 minuut
3. 2 minuten
4. niet meer dan 3 minuten

Gevolgen van stuwing tijdens bloedafname

Stuwing

Hemolyse

afwijkende

onbetrouwbare

 bloedwaarde bepaling

Verhoogd

Kalium

Proces uitgelegd

Een vals verhoogd kalium (pseudohyperkaliëmie)

Dit komt veel voor bij een gestuwde bloedafname. Wanneer er te lang gestuwd is mbv een stuwband, kan er geringe hemolyse optreden. Bij hemolyse gaan de bloedcellen kapot en komt er kalium van binnen de cel vrij.

Mevrouw Pieterse heeft een hematoom opgelopen tijdens een venapunctie, wat betekent dit?

1. een blauwe plek op de plaats waar geprikt is
2. Mw lijdt aan een stollingsziekte
3. Mw heeft een huidafwijking tgv een schimmel
4. Mw reageert heel extreem op het aanprikken

Complicatie na het bloed prikken 

De ene zorgvrager is gevoeliger voor dan de ander. (Gebruik van anti-coagulantia) 

gecentrifugeerd bloed

Net afgenomen labbuis

Tips zicht- en/of
voelbaar
maken venen

Van bloedprikken tot uitslag EMC

https://www.youtube.com/watch?v=HYwMoU5EeP8

En wat doe je als een zorgvrager aangeeft dat hij al eerder is flauwgevallen tijdens een bloedafname? 

Nog meer TIPS

-Laat de zorgvrager vooraf tenminste 1/2 liter water drinken

-Benen laten kruisen 

-Na bloedafname de zorgvrager nog tenminste 2 min laten liggen

Voor bloedafname moet je de huid desinfecteren.

1. Altijd
2. Nooit
3. Bij afname van bloedkweken
4. Bij mensen met verminderde afweer

Hoe groter de gauge, hoe... de naald.

1. dikker
2. dunner

Als de ader hard aanvoelt...

1. is dat prima, hij is goed stevig
2. prik je beter in een andere ader