Laagland module 6: literatuur en maatschappij CONA

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Laagland module 6

Literatuur en maatschappij

filmpjes bij opdracht 8, 9 en 12

Programma

• Uitleg module 6 'Literatuur en maatschappij'
• Bespreken opdracht 5 en 8
• Leren voor de toets/aftekenen 

Uitleg

• Module 1 & 3: Je leerde hoe je literaire teksten kunt benaderen, begrijpen en er betekenis aan kunt toekennen. 
• Module 6: Je leert over de verbanden tussen literatuur en maatschappij.                                                                                                    - literatuur en geld   +    het publieke domein: oordelen over literatuur    +    schokkende boeken en taboes   +   ideologie en literatuur                                                                                                                                    

Literatuur en geld

• Literaire uitgeverij: poortwachter - de uitgeverij bepaalt welke teksten op de markt verschijnen.
• Uitgeverij is een bedrijf, wil winst maken. 
• Commercieel succes is niet noodzakelijk literair succes (maar dat kan het natuurlijk wel zijn)
• Publiciteit is belangrijk marketinginstrument
• Literair prestige: aandacht van serieuze media, prijzen, academische aandacht 

Het publieke domein: oordelen

• Literaire teksten -> kunst -> culturele/esthetische domein 
• Literaire teksten -> maatschappelijke discussies -> ruimte waarbinnen maatschappelijke discussies plaatsvinden + er wordt over literaire teksten in het maatschappelijke debat gesproken en geoordeeld -> publieke domein
• literaire kritiek, recensie                                        -> literaire canon -> niet vast, visie op literatuur en visie op schrijvers verandert

Schokkende boeken en taboes

• Literaire teksten verhouden zich tot de wereld, soms kritisch, soms als spiegel.
• Teksten zijn niet neutraal, taal is niet neutraal.
• Een literair boek is schokkend als het boek bepaalde grenzen overtreedt. 
• Taboes zijn onderwerpen waar we liever niet aan denken of over spreken.  
• Wat als taboe geldt, verandert met de tijd. 

Ideologie en literatuur

• Ideologie: het geheel van ideeën en opvattingen van een bepaalde groep mensen
• Ideologie krijgt vorm in taal en het spreken over de wereld en de werkelijkheid
• Ideeën worden niet per se expliciet gemaakt, ze zitten ook in de gekozen of gebruikte taal. 

 Maar daarmee is het studeeren voor meisjes natuurlijk absoluut niet veroordeeld. Ik meen alleen, dat bij háár altijd 'n kwestie van keuze wordt, wat 'n man vereenigt; - ik bedoel bij 'n huwelijk, en dat ze dan, bijna altijd, niét de studie zullen kiezen. Daarom is het niet haar hoogste roeping; maar wél kan 't iets zijn, dat haar heelemaal in beslag neemt, en vult... Zie je, ik geloof, dat 't bij mij zóó is: ik heb heel veel kracht, en toewijding en levenslust. Die moet ik ergens aan geven. En omdat ik nu hier ben, tusschen studeerende menschen, in geestelijk-ontwikkelend milieu, geef ik ze aan studie, m'n speciaal vak, en wijsbegeerte en economie... en allerlei. Begrijp je?’

Else streek met haar hand langs de boek-ruggen, en knikte; maar ze dacht aan Han, en haar huis en aan Jantje,... en de meiden, en wat morgen eten. En ze begreep eigenlijk niet, hoe Go, haar eigen nichtje, even oud als zij, buiten dat alles leven kon, en niet ongelukkig zijn.

Bespreken M6: 5 & 8

Leren voor de toets/aftekenen