1aha §4 Alinea's en kernzinnen (Leesvaardigheid)

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

• Open je boek alvast op
  blz. 30 (havo) en blz. 31 (vwo).
• Log alvast in op LessonUp!

§4 Alinea's en kernzinnen

Voordat we beginnen:

Planning

Uitleg werkwoordspelling 

Zelfstandig met de oefeningen aan de slag

P L A N N I N G

Cursus 1 - Meer dan lezen

1. Lesdoelen

2. Herhalingsvragen periode 1

3. Uitleg: alinea's en kernzinnen

4. Samen oefenen

5. Zelfstandig aan het werk

6. Lesdoelen checken

7. Afsluiting

• Je weet wat de kenmerken van een alinea zijn.
• Je kunt de kernzin van een alinea bepalen.

Lesdoelen

Er volgen nu wat herhalingsvragen

Wat voor indeling heeft een tekst bijna altijd?

Welke leesstrategieën zijn er?

Welke vraag kun je stellen om het onderwerp van de tekst te bepalen?

Welke vraag kun je stellen om de hoofdgedachte van een tekst te bepalen?

Wat zijn de vijf tekstdoelen?

Wat is het tekstdoel van een tekst waarin verteld wordt hoe je iets moet doen?

1. amuseren
2. activeren
3. instrueren
4. overtuigen

Wat is het tekstdoel van een tekst waarbij de schrijver je wilt vermaken?

1. amuseren
2. activeren
3. instrueren
4. overtuigen

Wat is het tekstdoel van een nieuwsbericht?

1. amuseren
2. informeren
3. instrueren
4. overtuigen

     informeren                                                            instrueren                       

                                                                                                                               

  

Het is de bedoeling dat je als lezer iets gaat doen.

Nieuwsbericht in de krant of een tekst in een leerboek.

Dit zie je soms bij een recensie van een boek, maar het kan ook overtuigend zijn!

overtuigen

activeren

Feitelijke informatie en objectief

Voor- en tegenargumenten bij een stelling.

er wordt vaak verteld hoe je iets moet doen.

een recept

reclame

Iedere schrijver heeft een schrijfdoel. Bij elk schrijfdoel horen verschillende tekstsoorten. Sleep het juiste doel naar de bijbehorende tekstsoort.

Activeren

Amuseren

Overtuigen

Informeren

Alinea's en kernzinnen

Cursus 1, §4. Bladzijde 30-31

Alinea's en kernzinnen

Teksten zijn verdeeld in alinea's. Een alinea bestaat uit een aantal zinnen dat bij elkaar hoort, omdat ze over hetzelfde deelonderwerp gaan.

De belangrijkste informatie uit een alinea staat in de kernzin. Dat is meestal de eerste zin en soms de laatste. In de rest van de alinea staat dan vaak meer informatie of voorbeelden.

Voorbeeld

Er zijn in Nederland verschillende nieuwsmedia voor jongeren. Iedereen kent het NOS Jeugdjournaal, dat al ruim 35 jaar goed en slecht nieuws in de huiskamer brengt voor kinderen tussen grofweg 9 en 13 jaar oud. Daarnaast is er sinds 2003 het nieuwsweekblad Kidsweek, voor 7- tot 12-jarigen. In 2009 kwam daar 7Days bij (12-18 jaar).

In de zinnen na de kernzin worden voorbeelden genoemd.

Een kernzin is dus een hoofdzaak. Na de kernzin komt dus...

1. Een bijzaak
2. nog een hoofdzaak

Hoofdzaak

Bijzaak

Belangrijk

Kernzin

Kan weggelaten worden

Bijzaak

Daarvoor kun je het beste op tijd beginnen met het leren van de moeilijke woorden en het huiswerk voor leesvaardigheid keurig bijhouden. Daarnaast is veel (online) oefenen met spelling aan te raden.

Sleep het woord 'kernzin' naar de kernzin van bovenstaande alinea. Sleep het woord 'bijzaak' naar de bijzaak in bovenstaande alinea.

Als je een voldoende wilt halen voor de eindtoets, moet je je goed voorbereiden. 

Zo kun je gratis oefenen via cambiumned.nl.

kernzin

bijzaak

Wat is de kernzin van alinea 1?

1. De eerste zin
2. De tweede zin
3. De derde zin

Wat is de kernzin van alinea 2?

1. De eerste zin
2. De tweede zin

Wat is in deze alinea de kernzin?

Wat is in deze alinea de kernzin?

Wat is in deze alinea de kernzin?

ZELFSTANDIG WERKEN

Wat :	Havo: opdracht 1 en 2 (blz. 30-32). Vwo: opdracht 1 en 2 (blz. 31-33).
Hoe :	Zet de antwoorden uitgebreid in schrift.
Klaar :	Als we de opdracht klaar hebben, kun je aan de slag gaan met: opdracht 3 (havo) / opdracht 3.1a en 3.1b (dit is ook je huiswerk voor de volgende les).

• Je weet wat de kenmerken van een alinea zijn;
• Je kunt de kernzin van een alinea bepalen.

Lesdoelen

Waaraan kun je een alinea herkennen?

Omschrijf in je eigen woorden wat een kernzin in (en waar je deze vaak kunt vinden).