pH, pOH en molariteit zelfstandige les

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 5

zuren, basen pH, pOH

LPM SK 5H

uitleg en opgaven bij pH en pOH sommetjes

gebruik je rekenmachine met log-functie

een zuur is een deeltje dat ...

1. H+ opneemt
2. H₃O+ wordt
3. H+ afstaat
4. OH- opneemt

een base reageert met een zuur door...

1. OH- te worden
2. OH- op te nemen
3. H₂O te worden
4. H+ op te nemen

de pH...

1. is hoog in een zure oplossing
2. is hoog in een basische oplossing
3. is <7 in een zure oplossing
4. is >7 bij een zure oplossing

Als een zuur reageert met water (H2O), dan ontstaan... (geef het beste antwoord)

1. onder andere H₃O+
2. H₃O+ en een zuurrest-ion
3. onder andere OH-
4. OH- en een zuurrest-ion

de pH geeft op een wiskundige manier aan...

1. wat de concentratie zuur is in mol/L
2. wat de concentratie base is in mol/L
3. wat de concentratie OH- is in mol/L
4. wat de concentratie H₃O+ is in mol/L

BASE

ZUUR

Zuur of base? Sleep de formules naar het juiste vak. 

Je hebt een oplossing met een pH van 4,4. Je verdunt de oplossing 10 keer. De pH wordt hierdoor...

1. lager
2. hoger
3. zuurder
4. zwakker

verdunnen van een zure oplossing

Als je een zure oplossing verdunt, 

wordt de oplossing MINDER zuur. 

De pH zal hierdoor neutraler worden, dus meer richting de 7. 

De pH wordt dus hoger.

een oplossing met een [H₃O+] van 0,024 M heeft een pH van...

1. 1,62
2. -1,62
3. 1,6
4. -1,6

een oplossing met een pH van 4,56 heeft een [H₃O+] concentratie van ...

hint

weet je de pH? Dan kun je met "H₃O+ = 10^-pH" de H₃O+ concentratie in mol/L uitrekenen.

1. 2.75⋅10​−4​​
2. 3,63⋅10​4​​
3. 2,75⋅10​−5​​
4. 3,63⋅10​3​​

de pOH van een oplossing is 9,2.
Deze oplossing is zuur, omdat...

1. fout, hij is basisch!
2. de pH = 14-9,2 = 4,8 en dat is zuur
3. de pH = 14/9,2 = 1,5 en dat is zuur
4. De pOH zegt niets over de pH

pH + pOH = 14

de pH zegt iets over de H₃O+ concentratie

de pOH zegt iets over de OH- concentratie

Bij pH = 7 is de pOH ook 7! Samen zijn ze altijd 14.

wat kun waarmee je berekenen?

zure oplossing, pH<7	basische oplossing, pH>7
bevat H 3 O +	bevat OH -
pH = - log [H 3 O + ]	pOH = - log [OH - ]
[H 3 O + ] = 10 -pH	[OH - ] = 10 -pOH

pH + pOH = 14

tip

weet je de concentratie H3O+ in mol/L? Dan kun je de pH berekenen

want pH = -log [H3O+]

tip

weet je de pH? Dan kun je de concentratie H3O+ in mol/L berekenen

want 10^-pH = [H3O+]

tip

weet je de concentratie OH- in mol/L? Dan kun je de pOH berekenen

want pOH = -log [OH-]

tip

weet je de pOH? Dan kun je de concentratie OH- in mol/L berekenen

want 10^-pOH = [OH-]

handig!

je kunt via de pH en de pOH altijd schakelen tussen de gegevens van een zure en een basische oplossing. Omdat pH + pOH = 14.

Dus weet je de OH-? dan kun je via de OH- --> pOH --> pH de pH berekenen.

rekenvoorbeeld

een oplossing bevat 0,10 mol/L OH-, wat is de pH?

1. je hebt de [OH-] concentratie in mol/L
2. Daarmee reken je de pOH uit (-log 0,10=1,00)
3. je wil de pH weten
4. reken de pH uit met 14-pOH = pH

Het antwoord is: 14,00 - 1,00 = 13,00

pH

7

6,95

0,8

2,60

H₃O⁺ concentratie in mol/L

Sleep het juiste getal naar de juiste pH. 

Gebruik je rekenmachine en let op significantie!

significantie

aantal decimalen in pH getal = aantal significante cijfers in concentratie

0,0000001

1,1*10^-7

0,2

2,5*10^-3

opgaven

bij de volgende opgaven moet je zelf rekenen, met kladpapier en een rekenmachine. Doe dat, anders heeft het geen zin. 

Als je maar wat gokt, leer je er niets van.

In een oplossing van 250 mL zit 0,020 mol KOH. Wat is de pH?

1. pH = - log (0,020/0,250) = 1,10
2. pOH = - log (0,020/0,250) = 1,10
3. pOH=-log (0,020/0,250) = 1,10 pH = 14,00 - 1,10 = 12,90
4. geen van de antwoorden klopt

uitgelegd: In een oplossing van 250 mL zit 0,020 mol KOH. Wat is de pH?

KOH  is een zout en lost goed op:     KOH --> K+ + OH-

molverhouding is    1     :      1      :    1            

• De KOH en dus ook de OH- concentratie  is 0.020 mol/0,250 L 
• Omrekenen naar mol/L; dus [OH-] is 0,020/0,250 = 0,080 mol/L
• Met OH- in mol/L kun je nu de pOH uitrekenen: 
• pOH = - log (0,080) = 1,10 
• Je wil echter de pH weten, en de pH = 14,00 - 1,10 = 12,90

Binas45A

In Binas45A staat de oplosbaarheid van veel zouten

ook de ladingen van veel ionen staan hier

Wat is de pH van een oplossing 

met 5,2*10-3 mol/L opgelost Ba(OH)2 ?

1. pH = -log (5.2*10-3) = 2,28
2. pH = -log (2x5.2*10-3) = 1,98
3. pH =14 - 1,98 = 12,02
4. pH = 14 - 5,2 = 8,8

uitgelegd: Wat is de pH van een oplossing

met 5.2*10-3 mol/L opgelost Ba(OH)2 ?

Ba(OH)2  is een zout en lost goed op:     Ba(OH)2 --> Ba2+ + 2 OH-

molverhouding is                                          1          :           1      :     2

• De Ba(OH)2 concentratie 5.2*10-3 mol/L 
• Ba(OH)2 : OH- = 1:2 ; dus de [OH-]  is 2 x 5.2*10-3 mol/L = 10,4*10-3 M
• Met OH- in mol/L kun je nu de pOH uitrekenen: 
• pOH = - log (10,4*10-3) = 1,98 
• Je wil echter de pH weten, en de pH = 14,00 - 1,98 = 12,02

Je lost 0,0094 mol HNO3 op in 200 mL water. 

Er ontstaat NO3- en H3O+. Wat is de pH?

1. 1,33
2. 1,62
3. 2,03
4. 2,73

uitgelegd: Je lost 0,0094 mol HNO3 op in 200 mL water.

Er ontstaat NO3- en H3O+. Wat is de pH?

HNO3 is een sterk zuur en splitst alle H+ af:   HNO3 + H2O --> NO3- +H3O+

molverhouding is                                                     1     :           1      :     1      :     1

• De HNO3 concentratie 0,0094 mol/200 mL, dit moet je omrekenen naar mol per 1 Liter, dus 0,0094/0,200 = 0,047 mol/L
• HNO3 : H3O+= 1:1 ; dus de [H3O+]  is ook 0,047 mol/L
• Met H3O+ in mol/L kun je nu de pH uitrekenen: 
• pH = - log (0,047) = 1,33

Bereken hoeveel gram NaOH je moet oplossen in 1,0 L oplossen om een pH te krijgen van pH = 8,20

uitleg

Je wil een pH krijgen van 8,20 door NaOH op te lossen.

Dat is basisch, dus je moet via de pOH rekenen: pOH = 14 – 8,20 = 5,80

Vanuit de pOH kun je de [OH-] uitrekenen.

[OH-] = 10^-pOH = 10^-5,80 =  1,58*10^-6 mol/L OH- (dus in 1 L)

NaOH --> Na⁺ + OH^- ; in de verhouding 1 : 1 : 1

je hebt dus 1,58*10^-6 mol NaOH nodig voor 1,58*10-6 mol OH- 

dat is 1,58*10^-6 (mol) x 40,00 (g/mol) = 6,3*10^-5 g NaOH

significantie

de pH was gegegeven in 2 decimalen, dus de conc moet in 2 significantie cijfers

conclusies/tips

• Is  de stof in de opgave een zuur of een base (kijk in binas 49)?
• Staat de stof H+ af of neemt het H+ op (en hoeveel)?
• Komt er H3O+ of OH- in de oplossing? (binas 49 of 45A)
• Kun je nu [H3O+] of [OH-] uitrekenen? (Let op! altijd in mol/L)
• Kun je de pH of de pOH uitrekenen?
• Is de pH of pOH gegeven? Dan kun je [H3O+] of [OH-] uitrekenen.
• Wat was gevraagd? Kun je dat berekenen via pH + pOH = 14?

feedback: deze opgaven hebben me ...

1. helemaal niet geholpen
2. een beetje geholpen
3. heel goed geholpen
4. ik had ze niet nodig, snap het al prima

heb je nog tips of vragen?