intro en par 1.1 en 1.2 Tijd van burgers en stoommachines

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Intro hdst 1 Burgers en stoommachines!

Tijdvak van burgers en stoommachines 1800
1800– 1900

Videofragment Daens

Hierop moet je letten tijdens de video:

In welke omstandigheden werkt men.
Zijn er zaken die nu niet meer zouden kunnen?

Werkomstandigheden

• Saai en/of gevaarlijk werk
• Lange dagen (14 uren)
  
• Lage lonen
• Geen rechten
  

en nu...

• Maak de orientatie
• lees par 1.1
  

Lessonup

- app downloaden

of online student.lessonup.io

- registreren (schoolmail + wachtwoord) OPSCHRIJVEN!

- aanmelden bij onze klas 

   code:    zesxq

In deze digitale klas kun je alle lessen terugvinden en nogmaals bekijken.

Aan de slag:

• Log via Magister in op Memo Max met klascode 568126
• Lees en maak oriëntatie van hdst 1 Burgers en stoommachines
• 10 min in stilte!!!
  

1.1 De industriële revolutie 

Lesdoelen:

• Je kunt uitleggen waarom huisnijverheid verdween toen er fabrieken kwamen.
  
• Je kunt vier oorzaken noemen van de industrialisatie in Groot-Brittannië en beschrijven wanneer deze in Nederland begon.
  
• Je kunt uitleggen wat kapitalisme is en ten minste vier andere gevolgen noemen van de industrialisatie in de 19e eeuw.

Industriële Revolutie

• De overgang van kleinschalige handmatige productie naar grootschalige machinale productie

• Tussen 1750-1900 begonnen in Engeland (als gevolg van de bevolkingsgroei)

van kleinschalige handmatige productie...(huisnijverheid)

... naar grootschalige machinale productie

Engeland industrialiseert als eerste.....

Vernieuwingen in de landbouw -> meer voedsel

 Meer mensen

Grotere vraag naar kleding

Grondstoffen (steenkool, ijzererts) beschikbaar.

Goedkope arbeiders

Stoommachine 

Stoommachine van James Watt

Begin van de industriële revolutie.

Industriële Revolutie

Nederland industrialiseert vanaf 1860.

Koning Willem I.

Geen geschikte grondstoffen voor industrie

Rond 1900 steenkoolmijnen in Zuid-Limburg

Gevolgen van de industriële revolutie

• Mensen trokken van het platteland naar de stad = verstedelijking
• Er kwam een grote groep arbeiders ipv boeren
• Het landschap veranderde (kanalen en spoorlijnen)
• Het milieu werd vervuild

Al die veranderingen samen noemen we de industriële revolutie. 

De periode na 1800 heet daarom ook wel de moderne tijd

Ontstaan van het kapitalisme

Ondernemers kregen veel vrijheid om de winst te maken die ze wilde maken

Aan het werk

• Indien je moeite hebt met de uitleg: Lees blz 18-22 en maak een sv volgens opdr 13.

• HW=Maak van par 1.1 opdr 3 t/m 10
• Bekijk de ontdekkingsplaat
  
• Leer par 1.1

Wat is de juiste volgorde?

1. huisnijverheid, stoommachine, industrie, watermolens.
2. watermolens, huisnijverheid, industrie, stoommachine
3. watermolens, huisnijverheid, stoommachine, industrie
4. huisnijverheid, watermolens, stoommachine, industrie

Wat past bij industrialisatie?

arbeiders

fabrieken

Engeland

huisnijverheid

Welk begrip past bij deze afbeelding?

Welk begrip past bij de afbeelding?

1. Industriele revolutie
2. huisnijverheid
3. stoommachine
4. kapitalisme

De industriele revolutie begon in Engeland omdat

1. Daar de meeste fabrieken waren
2. zij beschikten over grondstoffen
3. De Engelsen fabrieken stichtten in kolonien
4. er te weinig mensen op het platteland leefden

Wat was geen OORZAAK voor de industrialisatie?

1. Verbeteringen in de landbouw
2. Grondstoffen uit de koloniën
3. Sneller transport, betere infrastructuur
4. Groei van de bevolking

Wat was geen GEVOLG van de industrialisatie?

1. Massaproductie
2. Britse agrarische revolutie
3. Dichtbevolkte steden
4. Luchtvervuiling

Wat was geen oorzaak voor de industrialisatie?

1. Verbeteringen in de landbouw
2. Transportrevolutie
3. Bevolkingsgroei
4. Nieuwe uitvindingen

Wat was een gevolg van de industrialisatie in Nederland?

1. een afname van de stedelijke bevolking
2. een toename van het aantal fabrieksarbeiders
3. het verdwijnen van de landbouw
4. een toename van de huisnijverheid

Wat is GEEN economisch gevolg van industrialisatie?

1. De mijnbouw en metaal-industrie werden heel belangrijk.
2. Veel producten werden goedkoper.
3. Het milieu raakte op grote schaal vervuild.
4. Het bezit van geld werd belangrijker dan het bezit van landbouwgrond

Welk samenlevingstype ontstaat in de tijd van burgers en stoommachines?

1. De nomadische samenleving
2. De industriële samenleving
3. De landbouwstedelijke samenleving
4. Samenleving van jagers en verzamelaars

Wat was GEEN reden om Twente als industriegebied aan te wijzen?

1. De ervaring met huisnijverheid
2. De goedkope arbeid
3. De gunstige ligging bij rivieren
4. De gunstige ligging weg van de Randstad

laatste vraag: Welk begrip hoort bij deze betekenis?
Een economisch systeem waarbij alles draait om bezit van geld; fabrikanten proberen zoveel mogelijk winst te maken.

1. Industrialisatie
2. Kapitalisme
3. Industriële Revolutie
4. Monarchie

Tussen 1750 en 1850 veranderde Engeland van een .......samenleving in een .....samenleving

Niet landbouw maar industrie was het nieuwe ...... bestaan

en nu...

• Lees par 1.2
• Maak par 1.1  ( opdr 3 t/m 10 en 14) en 1.2 ( opdr 3 t/m 9)
• Leer par 1.1
• Maak samenvattingen ed
  

1.2 Leven in een industriestad

• Je kunt de werk- en leefomstandigheden van arbeiders beschrijven.
  
• Je kunt de werk- en leefomstandigheden van de gegoede burgerij en de middenklasse beschrijven.
  
• Je kunt een belangrijk economisch idee en een belangrijk politiek idee noemen van liberalen in de 19e eeuw.

Deze les=

• HW check (+MO)
• uitleg 1.2
• zelfstandig werken

Videofragment Daens

Hierop moet je letten tijdens de video:

In welke omstandigheden leefde men.
Speelt geloof een belangrijke rol in het leven?

Leefomstandigheden

• Kleine en slechte woningen
• Veel gezinsleden
• Slecht voedsel
• Slechte hygiëne zorgt voor ziektes als cholera en TBC
• Hoog kindersterftecijfer door slechte voeding kinderen.

Leefomstandigheden

• Kleine woningen.
• Veel gezinsleden.
• Slecht voedsel 
• Hoge kindersterfte (arbeidersvrouwen gaven geen borstvoeding).
• Slechte hygiëne zorgt voor ziektes als cholera en TBC.


• Drankmisbruik

Het leven van de burgerij

• Wie het kon betalen (de gegoede burgerij), woonde ver weg van de fabrieken.
• Dit waren vooral fabriekseigenaren, advocaten of bankiers
•  In buitenwijken met grote huizen en tuinen
•  Onder de gegoede burgerij kwam de middenklasse die een opleiding hadden gehad (winkeliers, onderwijzers, kantoorpersoneel)
• Kinderen uit deze twee groepen gingen naar school en de vrouwen werkten niet

Het liberalisme

• In de politiek waren de liberalen aan de macht in Nederland
• Het liberalisme was een politieke stroming die opkwam voor vrijheid en kapitalisme
• De regering moest zich volgens hen zo min mogelijk bemoeien met de economie
• Daardoor konden fabriekseigenaren zelf de lonen en prijzen bepalen
• Ze vonden dat alleen rijken mochten kiezen
• Wel vonden ze grondrechten voor iedereen belangrijk (b.v: vrijheid van meningsuiting)

Aan de slag! 

• Indien je moeite hebt met de uitleg: Lees/luister

par 1.2 en vat in eigen woorden samen.

• Maak par 1.2 (opdr 3 t/m 10)
• Start met het voorbereiden van de SO

EXAMENVRAAG

Vanaf 1870 kwamen er in Nederland steeds meer fabrieken. In deze fabrieken gingen veel kinderen werken.
Geef één argument van een voorstander en één argument van een tegenstander van kinderarbeid in fabrieken.
Doe het zo:
voorstander: ... (geef één argument) 

tegenstander: ... (geef één argument)

Tegenstanders

Het werk in fabrieken is ongezond/riskant/vermoeiend voor kinderen. Kinderarbeid zou niet nodig moeten zijn om het inkomen van volwassenen aan te vullen. Kinderen hebben recht op onderwijs. De werktijden zijn te lang.

Voorstanders

Kinderen zijn goedkope arbeidskrachten. Kinderen kunnen het geringe gezinsinkomen aanvullen / het gezin lijdt minder armoede. Kinderen kunnen het fijne handwerk verrichten dat door volwassenen niet gedaan kan worden. Het is gezond om op jonge leeftijd lichamelijke arbeid te verrichten.