Gedaanteverwisseling

• Wereldoriëntatie
• Lezen
• +4
• Basisschool
• Groep 5,6

Introductie

Bepaalde dieren maken tijdens hun leven een ontwikkeling door, waarin hun uiterlijk (gedaante) enkele malen duidelijk verandert. De vlinder, de sprinkhaan en de kikker zijn er meesters in. Wil jij weten hoe ze dat doen? In deze les leer je er alles over!

Gedaanteverwisseling

Wat weet jij al over gedaanteverwisseling bij dieren?

Maak een woordveld. 

Gedaanteverwisseling

Hint!

Wat hebben deze plaatjes hiermee te maken? 

Vragenmuur

Wat zou jij willen weten over 

gedaanteverwisseling? Schrijf jouw vragen op en plak ze op de vragenmuur!

Eigen leervragen

De leerlingen formuleren eigen leervragen over het onderwerp. De vragen worden opgeschreven op een papiertje en op de vragenmuur geplakt. Zodra een vraag is beantwoord, wordt hij verplaatst naar de weetmuur.

Wereldoriëntatie

Na deze les:

• weet ik wat gedaanteverwisseling bij dieren is.
• weet ik het verschil tussen een onvolledige en een volledige metamorfose.
• weet ik welke dieren een gedaanteverwisseling doormaken.

Dit ga je leren

Woordenschat

Na deze les:

• begrijp ik de belangrijke woorden die met gedaanteverwisseling te maken hebben.

Taal

Na deze les: 

• kan ik in een informatief prentenboek voor groep 3/4 uitleggen hoe gedaanteverwisseling bij dieren werkt. 

Lesdoelen

Bespreek de lesdoelen met uw leerlingen.

_{Verdiepende tekst}

Klik op de loep en daarna op de tekst om de tekst te vergroten.

Lees de tekst en arceer 

de woorden die je nog niet goed begrijpt. 

Arceer in ieder geval: 

• de amfibie
• het wezen
• de metamofose
• volledig / onvolledig
• vervellen
• voortplanten
• de cocon

_Woordenschat

de metamorfose

het wezen

Iets dat leeft en beweegt, een mens of dier.

Mensen en dieren zijn wezens. 

de amfibie

Dier dat gedeeltelijk op het land en in het water leeft.

Een kikker is een amfibie. 

vervellen

Een stuk huid verliezen omdat er nieuwe huid gegroeid is.

De huid van de slang is aan het vervellen. 

de cocon

Omhulsel waarin een rups een vlinder wordt. 

Uit de cocon kwam een mooie vlinder tevoorschijn.

Woordenschat

Bespreek de moeilijke woorden met uw leerlingen.

_Woordenschat

volledig

onvolledig

vol

leeg

volledig

Helemaal

Het glas is volledig gevuld met melk.

onvolledig

Niet helemaal.

Het glas melk is halfvol, het is onvolledig gevuld met melk.

Woordenschat

Bespreek de moeilijke woorden met uw leerlingen.

_Woordenschat

eten

het ontbijt

de lunch

het diner

Ga met behulp van de hulpkaart op zoek naar de betekenis van de woorden die jij hebt gearceerd. 

Weet je de betekenis nog niet? Zoek dan de betekenis van het woord op, op deze website. Schrijf de betekenis voor jezelf op. Horen er woorden bij elkaar? Maak dan een woordparaplu, -kast of -trap.

groot

klein

muis

olifant

Hulpkaart

woordparaplu

woordtrap

woordkast

Woordenschat

Bespreek de belangrijke woorden met uw leerlingen. De hulpkaart kan helpen om achter de betekenis van de woorden te komen. In hun logboek noteren de leerlingen de betekenis van de woorden die ze nog niet kenden.

d

Heb jij het goed begrepen? Test je kennis!

Welke onderstaande transformer uit het filmpje vond jij het coolst? Kan je uitleggen waarom?

1. de vlinder
2. het lieveheersbeestje
3. de libelle
4. de kikker

Heb jij het goed begrepen? Test je kennis!

Wat is de goede volgorde? Slepen maar!

Heb jij het goed begrepen? Test je kennis!

Is deze uitspraak WAAR of NIET WAAR?

Een amfibie is een wezen.

1. WAAR.
2. NIET WAAR.

Heb jij het goed begrepen? Test je kennis!

Welke woorden horen bij de metamorfose? 

Slepen maar!

De volledige metamorfose

De onvolledige metamorfose

stapje voor stapje volwassen

vervellen

dieren lijken niet op hun ouders

ontpoppen

vlinder

sprinkhaan

Heb jij het goed begrepen? Test je kennis!

Welke dieren maken een metamorfose door?

Sleep deze dieren naar het midden.

Metamorfose

vlieg

krekel

bij

sprinkhaan

goudvis

schildpad

mier

cavia

.

Waarom doen deze dieren een gedaanteverwisseling?

Bespreek het antwoord met je schoudermaatje.

Heb jij het goed begrepen? Test je kennis!

Heb jij het goed begrepen? Test je kennis!

In de tekst wordt gesproken over 'een nimfje' wat is dat?

1. Zo heet het wezen tussen een rups en een vlinder in.
2. Een baby-krekel als hij nog geboren is.
3. Een sprinkhaan dat net uit het ei is gekomen.
4. Het stukje vel dat overblijft na het vervellen.

Heb jij het goed begrepen? Test je kennis!

Klopt de uitspraak op het bord? Slepen maar!

Een volwassen vlinder verandert blijven altijd hetzelfde.

.

Denk jij dat mensen ook een gedaanteverwisseling kunnen ondergaan? Bespreek dit met je schoudermaatje.

Heb jij het goed begrepen? Test je kennis!

_{Verwerkingsopdracht}

Je gaat straks in tweetallen een (informatief) prentenboek maken over gedaanteverwisselingen bij dieren. Maar hoe doe je dat eigenlijk? Geen paniek, ik help jullie er stap voor stap doorheen! 

Verwerkingsopdracht

_{Verwerkingsopdracht}

Bekijk de voorkanten van de prentenboeken hieronder. 

.

Wat valt je op? Bespreek het met je schoudermaatje en schrijf samen 3 dingen op die je opvallen.  

..
.

Wat is het doel van de schrijver van een informatief prentenboek, denk je?

1. Hij wil je vooral wat leren.
2. Hij wil je vooral overhalen om iets te doen.
3. Hij wil je vooral vermaken.
4. Hij wil je vooral overtuigen van zijn mening.

..
.

Wat is bij een prentenboek het belangstijkste, denk je?

1. de beelden / tekeningen
2. de tekst

_Conclusies

• Een prentenboek is een boek met tekeningen. De beelden zijn leidend bij een prentenboek. 
• De meeste prentenboeken hebben weinig tekst. 
• Het doel van de schrijver van een informatief prentenboek is de lezer iets leren. 
• De vormgeving is aantrekkelijk voor
  jonge kinderen. De beelden zijn duidelijk, de tekst ondersteunend. 
• Eventueel tekstgebruik is naar niveau geschreven. 

Conclusies

_{Voordat je aan de slag gaat}

• Bedenk hoe jij de informatie wil geven. Zorg voor een eenvoudige verhaallijn en verwerk wat jij geleerd hebt in het verhaal.

• Jullie prentenboek gaat jonge kinderen iets leren over gedaanteverwisselingen bij dieren. Wat kunnen jullie allemaal hierover vertellen? Schrijf de informatie kort op. 
  
  
• Heb je niet genoeg aan de informatie uit deze les en de tekst? Ga dan zelf op zoek naar extra informatie in boeken en zoek op het internet. 

Het boek

De informatie

Tip!

Denk aan de stappen die gebruikt worden bij het uitleggen van een gedaanteverwisseling. Zo kun je het stapsgewijs beschrijven!

_{Eerst even oefenen...}

• Schets jullie boek eerst op een A4 papier: 
  
  Verdeel het papier in 8 stukken en teken per vakje wat er in het boek komt te staan. 

Schetsen

• Schrijf de eventuele teksten in een heldere, actieve vorm. Het onderwerp staat dan vooraan in de zin en er worden zo min mogelijk woorden gebruikt. 
  
  NIET: En toen werd Haas door alle dieren van het bos geknuffeld. 
  WEL: Alle dieren gaven Haas een knuffel. 
  
  (Even oefenen op de volgende slide!)
  
  

Tekst

Houd rekening met de doelgroep: jonge kinderen. Naast dat ze er iets van moeten leren mag het ook leuk zijn! Gebruik humor en houd rekening met de belevingswereld van jonge kinderen. 

..
.

Welke zin is geschreven in een heldere, actieve vorm? 

1. Er werd die avond flink gefeest door de dieren in het bos.
2. Alle dieren vierden die avond flink feest.

_{Aan de slag!}

Tevreden over je verhaallijn en schets? Nu kan je echt aan de slag! 

De checklist hiernaast kan je helpen. 

Verwerkingsopdracht

_{Feedback en teksten aanpassen}

Geef jullie prentenboek aan een ander groepje. Vraag hen om de informatie te bekijken en de checklist voor ieder groepslid in te vullen. Kun je aan de hand van de ingevulde checklist een tip en een top voor jezelf bedenken? Schrijf het in je logboek. Pas op basis van de feedback jullie prentenboek aan. 

Misschien mogen jullie je prentenboek wel echt aan kinderen uit groep 3/4 voorlezen?! 

Verwerkingsopdracht

_Reflectie

Draai aan het rad en bespreek de vraag.

Verwerkingsopdracht

Wereldoriëntatie

• Ik weet wat gedaanteverwisseling bij dieren is.
  
• Ik weet het verschil tussen een onvolledige en een volledige metamorfose.
  
• Ik weet welke dieren een gedaanteverwisseling doormaken.

Dit weet ik nu ... & Dit kan ik nu ...

Woordenschat

• ik begrijp de belangrijke woorden die met gedaanteverwisseling te maken hebben.

Taal

• Ik kan in een informatief prentenboek voor groep 3/4 uitleggen hoe gedaanteverwisseling bij dieren werkt. 

Vragenmuur & Weetmuur

• Welke vragen zijn al beantwoord? Verplaats deze naar de weetmuur. 
• Op welke vragen hoop je de volgende les antwoord te krijgen? 
  
• Zijn er tijdens deze les nieuwe vragen in je opgekomen?

Vragenmuur & weetmuur

Bekijk samen met de leerlingen de vragenmuur. Zijn er al vragen beantwoord? Verplaats die vragen naar de weetmuur. Zijn er tijdens deze les nieuwe vragen ontstaan?

              Tot de volgende keer!