3.2 Verteringstelsel

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

3.2 Verteringsstelsel

Voorkennisvraag:

1. Door welk van deze organen van het verteringsstelsel loopt geen voedsel, maar spelen wel een belangrijke rol in het verteringsproces?

Leerdoelen 3.2 

- Je moet de organen van het verteringsstelsel kunnen noemen met hun functies en kenmerken

- Je moet de verteringssappen kunnen noemen met hun functies
! meeste staat in Binas 82 C, E, F. 

Het darmkanaal

Mechanische vertering:

Het samentrekken van de kringspieren zorgt ervoor dat de voedselbrij gekneed wordt en goed gemengd wordt met verteringsap

Chemische vertering:

In de verteringsappen zitten enzymen die de voedingsstoffen in de voedselbrij afbreken in hun monomeren. Dit proces noem je de chemische vertering. 

Darmperistaltiek

Door afwisselend samentrekken van kring- en lengtespieren wordt de voedselbrij richting de anus vervoerd. Het voedsel kan hierdoor maar 1 richting op. 

Lezen blz. 110-111

Tekstbegripsvragen:

1. Wat gebeurd er tijdens de vertering van voedsel? 

2. Wat gebeurd er met de verteringsproducten?

3. Hoe zorgt het lichaam ervoor dat de voedselbrij van mond naar anus wordt getransporteerd?

4. Wat is chemische vertering?

5. Welke functies heeft speeksel?

6. Welke functies heeft maagsap?

Vertering begint in de mond

• mechanische vertering = kauwen zorgt ervoor dat oppervlakte van voedselbrij groter wordt = snellere vertering.
• Speeksel bevat amylase = enzym dat zetmeel (amylose) kan afbreken
  
• Speeksel bevat eiwitten die sommige bacteriën en schimmels kan doden

Oppervlaktevergroting

belangrijk concept, komt op 3 verschillende manieren
terug bij vertering

Slikreflex

Als je slikt:

* Huig sluit de neusholte af

* Strotklep sluit de luchtpijp af

Peristaltiek

Lengtespieren & kringspieren 

zie Binas 82C

Maagporties = Kringspier  

(net zoals anus)
 

Leversap = gal

Lever maakt gal

GALzouten emulgeert:

grote vetdruppels tot kleine vetdruppels

-->

hierdoor groter oppervlak 

-->

LIPASE verteert:

vetmoleculen tot glycerol en 3 vetzuren

Bevat:

- Geen enzymen! 
- Wel afbraakproduct rode bloedcellen (billirubine) en cholesterol. 

Vertering bij dieren: intracellulair (in de cellen) of extracellulair (buiten de cellen)? 

• Intracellulair: fagocytose, voedings-vacuole, lysosomen 
• Extracellulair: secretie van blaasjes met verteringsenzymen 

Aan de slag met de leerdoelen

Maak opdrachten 11 t/m 16