7.1 De verlichting

Start opdracht 
blader het hoofdstuk /tijdvak door en schrijf op welk kenmerkend aspect volgens jou het belangrijkste is en geef ook kort aan waarom. 
1 / 29
volgende
Slide 1: Tekstslide
GeschiedenisMiddelbare schoolvwoLeerjaar 4

In deze les zitten 29 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 1 video.

time-iconLesduur is: 30 min

Onderdelen in deze les

Start opdracht 
blader het hoofdstuk /tijdvak door en schrijf op welk kenmerkend aspect volgens jou het belangrijkste is en geef ook kort aan waarom. 

Slide 1 - Tekstslide

7.1 De Verlichting

Slide 2 - Tekstslide

pruiken en revoluties

Slide 3 - Woordweb

kenmerkende aspecten
Rationeel optimisme en 'verlicht denken' dat werd toegepast op alle terreinen van de samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen


Slide 4 - Tekstslide

Lesdoel
- Je kunt uitleggen:
1 hoe rationeel en optimistisch de ideeën van verlichte denkers waren en hoe deze werden toegepast.
2 hoe verlichte denkers dachten over godsdienst, sociale verhoudingen, politiek en economie.
3 enkele verlichte denkers noemen
Het KA: rationeel optimisme en ‘verlicht denken’ dat werd toegepast op alle terreinen van de samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen.

Slide 5 - Tekstslide

Geef een definitie van rationeel optimisme

Slide 6 - Open vraag

Geef een definitie van verlicht denken

Slide 7 - Open vraag

Verlichting
Rationeel denken en vrijheid leiden tot een betere wereld

Slide 8 - Tekstslide

Slide 9 - Video

Wat bedoeld Kant met autonoom burger?

Slide 10 - Open vraag

Nadenken over: Godsdienst
  • twijfel over de rol van God
  • twijfel over de Bijbel 
  • afwijkende meningen niet verbieden of vervolgen 

  • let op: meeste verlichte denkers wel gelovig

Slide 11 - Tekstslide

Voltaire

  • God heeft de wereld, de mens en de natuurwetten geschapen, maar bemoeit zich niet meer actief met de wereld 
  • deïsme 

  • mechanistisch wereldbeeld

Slide 12 - Tekstslide

Spinoza
  • God is geen persoon (op de achtergrond), maar 
  • God is in alles in de natuur

  • Maar: zelfs in de Republiek mochten zijn ideeën niet gepubliceerd worden.
  • Ongodisme


Slide 13 - Tekstslide

Nadenken over: Politiek 
3 belangrijke nieuwe ideeën:

  • John Locke: natuurlijke rechten
  • Rousseau: volkssouvereiniteit
  • Montesquieu: trias politica

Slide 14 - Tekstslide

John Locke
  • natuurlijke rechten: recht op leven, bezit en vrijheid
('mensenrechten')

  • regering regeert op basis van vertrouwen




Slide 15 - Tekstslide

maakt de wetten
voert de wetten uit
controleert of burgers zich aan de wetten houden

Slide 16 - Tekstslide

Jean-Jacques Rousseau 

  • Volkssoevereiniteit (macht ligt bij het volk)

  • Regering is alleen uitvoerder van de wil van de burgers

Slide 17 - Tekstslide

Nadenken over: economie 

Adam Smith

Slide 18 - Tekstslide

Verspreiding Verlichte ideeën
- in Frankrijk kwam het volk in contact met de ideeën door:
- brieven
- publicaties (tijdschriften, boeken)
- discussies in koffiehuizen en vooral in salons
Salons
Een literaire salon is een sociaal-literaire bijeenkomst waarbij verschillende schrijvers, dichters, filosofen en kunstenaars elkaar regelmatig ontmoeten om zaken op het gebied van literatuur, poëzie, filosofie en soms nog andere kunsten en politiek te bespreken. Deze bijeenkomsten werden met name georganiseerd door de edelen.
De Encyclopedie van Diderot werd het boegbeeld van de Verlichting in Frankrijk in de 18e eeuw. De eerste 28 delen zijn in Frankrijk gepubliceerd tussen 1751 en 1772.

In de encylopedie staan allerlei gebieden van kennis op wetenschappelijk bescheven. Bijvoorbeeld planten, voertuigen ect.

Slide 19 - Tekstslide

Een uitspraak van Kant is
A
Durf te bestaan
B
Durf te denken
C
Durf te doen
D
Durf te geloven

Slide 20 - Quizvraag

Het idee van de volkssoevereiniteit past het best bij
A
Montesquieu
B
Locke
C
Rousseau
D
Voltaire

Slide 21 - Quizvraag

Wat is geen kenmerk van de verlichting?
A
optimisme
B
tolerantie
C
vrijheid van meningsuiting
D
absolutisme

Slide 22 - Quizvraag

Verlichting is een gevolg van
...
A
Wetenschappelijke revolutie
B
Feodalisme
C
De Reformatie
D
Plantagekoloniën

Slide 23 - Quizvraag

Wie hoort bij deïsme?
A
Robespierre
B
Voltaire
C
Montesquieu
D
Rousseau

Slide 24 - Quizvraag

Welke filosoof uit de Verlichting vindt dit?
God heeft de wereld gemaakt en daarna niks meer met de wereld te maken gehad.
A
Voltaire
B
Locke
C
Montesquieu
D
Rousseau

Slide 25 - Quizvraag

De grondwet: hier staan de belangrijkste rechten van de burgers in vastgelegd, de president moet deze rechten beschermen. Van welke verlichte denker is dit idee afkomstig?
A
Montesquieu
B
Locke
C
Voltaire
D
Rousseau

Slide 26 - Quizvraag

Leg uit dat Belle van Zuylen aan de ene kant wel een product van de verlichting was, en aan de andere kant niet
timer
1:00

Slide 27 - Open vraag

Wat zijn de belangrijkste ideeën van
deze verlichte filosofen?
Schrijf zoveel mogelijk op

Slide 28 - Woordweb

Huiswerk opdracht
maak de volgende vragen uit het WB: 
3, 5, 8, 10 en 23 en 26

Slide 29 - Tekstslide